Trong những năm gần đây, mỗi khi vào dịp nghỉ hè lại xảy ra nhiều vụ trẻ em đuối nước thương tâm. Cụ thể, trong 5 tháng đầu năm 2022 cả nước đã xảy ra 38 vụ đuối nước làm 113 trẻ tử vong.
Theo Cục Trẻ em, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, chỉ khoảng 30% trẻ em Việt Nam từ 6 đến 14 tuổi biết bơi. Tỷ lệ biết bơi an toàn và kỹ năng phòng chống đuối nước còn thấp hơn khi có tới 2/3 trường hợp chết đuối lúc tắm ở ao hồ, sông suối, tắm biển mà không có người lớn đi kèm.
"Không phải cứ biết bơi là không chết đuối. Nếu không biết bơi an toàn trong môi trường nước, các em thậm chí có thể đuối nước nhiều hơn vì chủ quan", ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH), nhận định.
Ông Nam giải thích thêm, bơi an toàn là ngoài biết bơi thông thường, trẻ còn phải thành thạo kỹ năng trong môi trường nước để tự cứu mình, như thoát hiểm nếu không may đuối nước, nhận biết nơi nào có thể tắm, nơi nào không.
Xu hướng chung 5 năm qua, số lượng trẻ em đuối nước có giảm, nhưng đường đồ thị luôn cao vọt trong những tháng hè.
Việc học các kỹ năng an toàn trong môi trường nước đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng chống đuối nước (Ảnh minh họa)
Lý giải thêm về điều này, PGS.TS Phạm Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng chống Chấn thương, trường Đại học Y tế Công cộng cho biết, có rất nhiều lý do khiến cho trẻ biết bơi nhưng vẫn gặp tai nạn đuối nước.
Đó là sự chủ quan khi biết bơi của trẻ, trẻ thiếu hiểu biết về môi trường cụ thể hoặc cố gắng cứu người khác bị nạn mà không có kiến thức hoặc kỹ năng để đảm bảo an toàn. Tất cả điều này có thể được giải quyết thông qua việc giáo dục về kỹ năng an toàn trong môi trường nước.
Các nguy cơ đuối nước cụ thể khác nhau tùy theo từng địa điểm. Ví dụ, dòng chảy xa bờ là một mối nguy hiểm phổ biến khi mà Việt Nam có địa hình đặc thù với bờ biển dài 3.000 km.
Theo chuyên gia, dòng chảy xa bờ thường xuất hiện ở những vùng nước tĩnh lặng giữa những con sóng lớn, những dòng chảy này có thể kéo những không biết bơi ra khỏi bờ và vào vùng nước sâu hơn. Dòng xa bờ với vận tốc 4 - 5km/giờ không phải là hiếm và trong một số trường hợp, chúng có thể nhanh hơn nhiều - nhanh hơn một vận động viên bơi lội Olympic.
Nếu một vận động viên bơi lội nỗ lực chống lại dòng chảy và bơi trực tiếp trở lại bờ, có khả năng họ sẽ mệt mỏi, bắt đầu hoảng loạn và có thể chết đuối. Tuy nhiên, nếu họ hiểu được tình huống, giữ bình tĩnh và bơi song song với bờ biển thì họ có thể thoát khỏi dòng chảy xa bờ. Thậm chí tốt hơn, nếu họ biết cách nhận biết dòng chảy xa bờ thì họ có thể hoàn toàn tránh được. Đây chỉ là một mối nguy hiểm trong một môi trường - sông, hồ, hồ bơi, lũ lụt, giao thông đường thủy và các hoạt động và môi trường khác đều có những rủi ro riêng.
Theo TS. Cường, điều cần thiết là trẻ em, cha mẹ và cộng đồng cần hiểu được tầm quan trọng của việc học các kỹ năng an toàn trong môi trường nước. Nhất là khi mùa hè đến - thời điểm nguy cơ đuối nước đối với trẻ em đặc biệt cao - giáo dục an toàn nước là đặc biệt quan trọng.
"Đuối nước là không thể tránh khỏi. Nó có thể phòng ngừa được nếu chúng ta hiểu được. Bằng cách đảm bảo rằng tất cả mọi người - trẻ em, giáo viên, phụ huynh và cộng đồng có sự hiểu biết tốt về những rủi ro xung quanh môi trường nước và đuối nước, có kiến thức, kỹ năng để đảm bảo an toàn, tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra", TS Cường nói.
