Theo dữ liệu nghiên cứu mới nhất của Trung tâm y tế Beth Israel Deaconess thuộc Đại học Y khoa Havard, biến thể mới của Omicron BA.4 và BA.5 có thể thoát khỏi kháng thể đối với những người đã tiêm chủng hay mắc bệnh trước đó.
Tuy nhiên, tiêm chủng Covid-19 vẫn được kỳ vọng sẽ cung cấp khả năng bảo vệ đáng kể trước nguy cơ bệnh nặng và các nhà sản xuất vaccine đang tiếp tục nghiên cứu những loại vaccine có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh hơn chống lại các biến thể mới.
Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chỉ Y học New England ngày 22/6, cho dù đã mắc bệnh hoặc tiêm vaccine trước đó thì mức độ kháng thể trung hòa đối với những biến thể phụ như BA.4 và BA.5 giữ mức thấp hơn vài lần so với biến thể gốc.
"Chúng tôi đã quan sát thấy ở những người đã tiêm vaccine hoặc đã mắc bệnh, tỷ lệ kháng thể trung hòa giảm đi 3 lần trước biến thể BA.4 và BA.5 khi so sánh với những biến thể cũ là BA.1 và BA.2. Hiệu quả vaccine chỉ phát huy rõ rệt ở những biến thể ban đầu của Covid", Tiến sĩ Dan Barough, tác giả của bài báo và là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu virus và vaccine tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess đánh giá.
Ông nói: "Dữ liệu của chúng tôi cho thấy các biến thể phụ mới của Omicron có khả năng gây ra siêu lây nhiễm đối với những người có hệ miễn dịch cao vì đã tiêm vaccine. Tuy nhiên, vaccine vẫn có hiệu quả tốt trong việc ngăn ngừa nguy cơ bệnh phát nặng".
Các phát hiện mới vừa được công bố cũng có kết quả tương đồng với một nghiên cứu khác của các nhà khoa học tại Đại học Columbia. Gần đây, những nhà khoa học này có phát hiện virus mang biến thể BA.4 và BA.5 có khả năng thoát khỏi các kháng thể từ máu của người trưởng thành đã tiêm chủng đầy đủ. Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cho dù đã đã tiêm vaccine.
Các tác giả trong nghiên cứu từ Đại học Colombia cũng ghi nhận nguy cơ tái nhiễm cao hơn trước biến thể mới, ngay cả khi một số người đã có miễn dịch trước đó chống lại virus. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) ước tính khoảng 94,7% dân số Mỹ từ 16 tuổi trở lên có kháng thể chống lại Covid-19 sau khi tiêm chủng và mắc bệnh.
Biến thể BA.4 và BA.5 đã gây ra 35% ca mắc Covid-19 mới ở Mỹ vào tuần trước, tăng 29% so với một tuần trước đó.Vậy, BA.4 và BA.5 có thể được xem là những biến thể lây lan nhanh nhất cho đến nay và dự kiến sẽ là chủng mới thống trị ở Mỹ, Vương quốc Anh và một số quốc gia châu Âu trong vài tuần tới", CDC khẳng định.
Nỗ lực phát triển vaccine Covid-19 mới
Trong tạp chí Y học New England, trong số 27 người tham gia nghiên cứu đã tiêm chủng và đã tiêm mũi tăng cường vaccine Pfizer/BionNTech, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hai tuần sau khi tiêm mũi tăng cường, mức độ kháng thể trung hòa chống lại các biến thể mới của Omciron đã giảm đi rất nhiều.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để xác định tính chính xác mức độ kháng thể trung hòa có ý nghĩa ra sao trước hiệu quả của vaccine và liệu những phát hiện tương tự có xuất hiện trong những nghiên cứu khác hay không.
"Dữ liệu của chúng tôi cho thấy Covid-19 vẫn có khả năng sinh ra thêm các đột biến, dẫn đến tăng khả năng lây truyền và thoát kháng thể. Khi các hạn chế về đại dịch được dỡ bỏ thì điều quan trọng là chúng ta phải cảnh giác và tiếp tục nghiên cứu các biến thể mới cũng như các đột biến khác xuất hiện", ông Barouch nhấn mạnh.
Trước diễn biến của dịch bệnh, hãng Moderna vừa thông báo mũi tăng cường với vaccine Covid-19 phiên bản mới, được gọi là mRNA -1273.214 sẽ tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ chống lại các biến thể phụ BA.4 và BA.5 của Omicron. Công ty này khẳng định đang tiếp tục hoàn thành quy trình đệ trình trong những tuần tới và sẽ cập nhật thêm thông tin vaccine tăng cường là mRNA-1273.214.
Theo hãng Moderna, liều tăng cường 50 microgam của mRNA-1273.214 sẽ tạo ra "phản ứng kháng thể vượt trội" chống lại biến thể Omicron sau 1 tháng sử dụng, so với vaccine ban đầu với liều lượng này. Vì vậy, các kháng thể chống lại Omicron đã tăng gấp 8 lần so với ban đầu.
"Đối mặt với sự phát triển liên tục của virus SARS-CoV-2, sự ra đời của mRNA-1273.214, một ứng viên vaccine tăng cường hàng đầu của chúng tôi cho mùa thu tới sẽ mang lại hiệu quả kháng thể cao hơn đối với các biến thể phụ là BA.4 và BA.5, ông Stéphane Bancel, Giám đốc điều hành của hàng Moderna cho biết trong một thông báo.
"Chúng tôi sẽ gửi dữ liệu này cho các cơ quan quản lý và đang chuẩn bị cho quá trình cho mũi tiêm tăng cường vào mùa thu tới khi các dự đoán việc lây nhiễm do SARS-CoV-2 tiếp tục gia tăng trong tháng Tám", ông Bancel cho biết.
Dữ liệu của Moderna cũng đang cho thấy vaccine tăng cường phiên bản mới có thể mang lại khả năng bảo vệ tốt hơn chống lại các biến chủng BA.4 hay BA.5.
