Có rất nhiều truyện cười xoay quanh việc người lớn tuổi thức dậy trước khi mặt trời mọc và còn nhiều hơn nữa về thói quen ngủ muộn của thanh thiếu niên.
Hóa ra chúng có sự thật: Thời gian mà cơ thể tự nhiên đi ngủ và thức dậy không chỉ là một phần của di truyền của chúng ta, mà còn là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên.
Khi chúng ta già đi, cơ thể chúng ta thay đổi cả bên trong và bên ngoài, điều này là một yếu tố quan trọng đằng sau những thay đổi về giấc ngủ xảy ra sau này trong cuộc đời.
“Giống như hầu hết mọi thứ thay đổi theo tuổi tác, không chỉ có một lý do mà chúng đều có mối liên hệ với nhau”, Cindy Lustig, một giáo sư tâm lý học tại Đại học Michigan, nói.
Thời gian thức dậy sớm hơn là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên
Giống như các khía cạnh khác của sức khỏe thể chất và tinh thần, não trở nên kém phản ứng hơn khi chúng ta già đi.
Tiến sĩ Sairam Parthasarathy cho biết: “Hệ thống dây điện của não có thể không cảm nhận được… và phản ứng tốt với các thông tin đầu vào vì nó là một bộ não đang lão hóa”.
Những yếu tố đầu vào này bao gồm hoàng hôn, ánh sáng mặt trời, bữa ăn, tín hiệu xã hội và hoạt động thể chất giúp đánh dấu vị trí của chúng ta trong một ngày.
Ông nói: “Tất cả những điều này đều được chúng tôi gọi là những người cho thời gian hoặc họ dành thời gian cho bộ não. Nói cách khác, chúng giúp não cảm nhận được vị trí của nó trong chu kỳ sinh học 24 giờ”.
Vì vậy, đối với một người trẻ tuổi, thời gian ăn tối có thể giúp não hiểu rằng còn vài giờ nữa mới đi ngủ; đối với người lớn tuổi hơn, kết nối này có thể không xảy ra.
Parthasarathy cho biết , các dây thần kinh được cho là cung cấp tín hiệu về thời gian cho não cũng đã trải qua mức độ thoái hóa tương tự như não.
Việc không thể cảm nhận được tín hiệu thời gian là một phần lý do khiến người già có xu hướng mệt mỏi trước con cháu của họ. Và kết quả là, bạn thức dậy trong trạng thái nghỉ ngơi đầy đủ và sớm hơn phần còn lại của thế giới.
Ánh sáng mà mắt chúng ta tiếp nhận cũng là một phần của nó
“Thú vị là một trong [những lý do] có vẻ như là thay đổi thị lực đi kèm với tuổi tác làm giảm cường độ mức độ kích thích ánh sáng mà não chúng ta nhận được, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc 'thiết lập' đồng hồ sinh học của chúng ta và duy trì”, Lustig nói.
Parthasarathy giải thích rằng điều này đặc biệt đúng đối với những người bị đục thuỷ tinh thể, một tình trạng thông thường ảnh hưởng đến hơn 50% người Mỹ từ 80 tuổi trở lên, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Đục thuỷ tinh thể gây ra tình trạng mờ mắt, nhìn đôi và khó nhìn chung.
Đối với những người bị đục thủy tinh thể mà não nghĩ rằng hoàng hôn đến sớm hơn, họ nhận thấy hoàng hôn sớm hơn, điều này khiến họ mệt mỏi sớm hơn vào buổi tối. Và đi ngủ sớm hơn có nghĩa là thức dậy sớm hơn.
Lustig cho biết: “Có một số bằng chứng cho thấy phẫu thuật cắt bỏ đục thủy tinh thể có thể giúp cải thiện chất lượng và thời gian ngủ bằng cách giúp những tín hiệu ánh sáng đó đi qua”.
Bí quyết để ngủ ngon hơn
Theo Parthasarathy, nếu bạn đang vật lộn với vấn đề này, bạn nên bỏ qua lời khuyên nên cất màn hình và thay vào đó hãy tiếp xúc với ánh sáng mạnh vào buổi tối muộn.
Điều này có thể có nghĩa là đi dạo bên ngoài trước khi mặt trời lặn, đọc sách trên iPad sáng, lắp đèn nhân tạo cho ngôi nhà của bạn hoặc xem TV trên màn hình sáng.
Ông nói, những ánh sáng rực rỡ này sẽ báo cho não biết rằng mặt trời vẫn chưa lặn, điều này sẽ cản trở quá trình sản xuất melatonin.
Để giúp bản thân thức muộn hơn một chút (và kết quả là ngủ muộn hơn một chút), Parthasarathy cho biết bạn nên thử những điều này trước khi mặt trời lặn từ 30 đến 60 phút, điều này sẽ thay đổi tùy thuộc vào thời gian trong năm và nơi bạn sống.
Khoảng thời gian chính xác mà bạn nên tiếp xúc với ánh sáng mạnh sẽ khác nhau và có thể mất một chút thời gian thử và sai, nhưng ông ấy nói rằng bạn nên đặt mục tiêu phơi sáng trong khoảng hai giờ và chắc chắn nên bật đèn sau khi mặt trời lặn.
Lustig nói thêm rằng bạn nên tránh uống rượu trước khi đi ngủ. Ngoài ra, cô cho biết tập thể dục có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và ánh nắng buổi sáng có thể giúp đồng hồ sinh học của bạn tuân theo các tín hiệu mặt trời mọc và lặn.
Nói chung, những thay đổi trong thói quen ngủ là một phần của cuộc sống. Mặc dù một số yếu tố này nằm ngoài tầm kiểm soát nhưng bạn cũng có thể chống lại chúng bằng những thói quen lành mạnh để có thể nghỉ ngơi tốt nhất.
