Dù là loại hạt dài hay ngắn, trắng hay nâu, gạo vẫn là một trong những loại thực phẩm phổ biến nhất trên thế giới. Nếu thường xuyên nấu ăn thì việc nấu cơm có lẽ là đơn giản nhất. Quá trình này thường bao gồm việc đun sôi hạt gạo trong nước nóng cho đến khi gạo mềm.

Mặc dù vo gạo không phải là điều kiện tiên quyết cần thiết để chế biến món ăn thông thường này, nhưng có cả lý do an toàn thực phẩm và ẩm thực khiến một số người chọn vo gạo trước khi nấu.

Lợi ích của việc vo gạo đối với sức khỏe

Các chuyên gia cho rằng việc vo gạo có thể giúp gạo bớt dính vào nhau hơn. Kaitlin Sass, nhà khoa học thực phẩm, Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển cấp cao của Công ty Lúa gạo Lundberg Family Farms (Hoa Kỳ) chia sẻ với chuyên trang Health: "Rửa gạo trước khi nấu giúp loại bỏ tinh bột gạo, giúp gạo có kết cấu mềm hơn khi nấu".

Khi tinh bột gạo bên ngoài giảm đi, các hạt gạo sẽ không có khả năng dính vào nhau, dẫn đến kết quả ít vón cục hơn.

Ảnh minh họa

Ngoài ứng dụng nấu nướng, còn có một lý do khác khiến bạn muốn vo gạo như giúp ăn uống an toàn hơn. Sass cho biết, vo gạo có thể giúp rửa sạch những vật liệu không mong muốn, bao gồm cả những mảnh vụn còn sót lại có thể di chuyển từ đồng ruộng đến bàn ăn của bạn, chẳng hạn như bụi bẩn hoặc sỏi nhỏ.

Bên cạnh đó, quá trình vo gạo cũng có thể loại bỏ một số hạt vi nhựa từ bao bì thực phẩm. Một nghiên cứu năm 2021 trên Tạp chí Vật liệu Nguy hiểm (Hoa Kỳ) cho thấy vo gạo trước khi nấu giúp giảm ô nhiễm nhựa từ 20 – 40%.

Cũng có một số bằng chứng cho thấy lợi ích của việc vo gạo đem lại là làm giảm nồng độ asen trong gạo. Asen được tìm thấy tự nhiên trong đất và nước, được coi là độc hại.

Một đánh giá năm 2023 lưu ý rằng Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã báo cáo nồng độ asen vô cơ thường trung bình khoảng 92 phần tỷ (ppb) đối với gạo trắng và 154 ppb đối với gạo lứt. FDA không có hướng dẫn về hàm lượng asen trong gạo nói chung nhưng đặt ra mức 100 ppb đối với ngũ cốc gạo dành cho trẻ sơ sinh.

Biến đổi khí hậu cũng có thể làm vấn đề trở nên trầm trọng hơn – các nhà nghiên cứu nhận thấy nhiệt độ ấm hơn có thể dẫn đến nồng độ asen trong gạo cao hơn.

Cụ thể, vo gạo có thể là giải pháp tại nhà để giảm độc tính của gạo trắng. Và để loại bỏ asen khỏi gạo lứt hoặc gạo trắng có thể thử cho gạo vào nước sôi trong 5 phút trước khi đổ nước đi và nấu cơm như bình thường.

Taylor Janulewicz, một chuyên gia dinh dưỡng tại Arizona (Hoa Kỳ), cho biết thêm: "Theo FDA, nấu với 6 đến 10 phần nước cho một phần gạo và xả nước sau khi nấu có thể làm giảm lượng asen vô cơ từ 40 – 60%".

c

Ảnh minh họa

Những lưu ý khi vo gạo

Không vo gạo quá kỹ

Kaitlin Sass cho biết mặc dù lợi ích của việc vo gạo là cải thiện kết cấu của gạo và loại bỏ các tạp chất không mong muốn, nhưng có thể làm mất đi một số chất dinh dưỡng trong gạo.

Theo đó, vo gạo cũng có thể làm giảm các chất dinh dưỡng như sắt hoặc vitamin B tan trong nước, bao gồm folate, niacin và thiamine.

Do đó, không nên vo gạo quá kỹ và chỉ cho lượng nước vừa đủ khi nấu cơm để giữ được nhiều nhất chất dinh dưỡng trong hạt gạo.

Rửa tay trước khi vo gạo

Gần như tất cả chúng ta đều quên mất việc phải rửa tay trước khi vo gạo, điều ấy khiến gạo dễ dàng bị nhiễm khuẩn. Nếu không rửa sạch tay trước khi vo gạo thì việc số lượng vi khuẩn trên truyền vào hạt gạo, nồi cơm là rất cao. Tuy số lượng vi khuẩn này có thể tiêu diệt ở nhiệt độ cao nhưng rửa tay trước khi vo gạo vẫn là cách làm đúng nhất để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Không sử dụng gạo có dấu hiệu mốc, hỏng

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần vo gạo mốc qua nhiều nước là có thể ăn bình thường, nước sẽ cuốn trôi hết nấm mốc. Xong thực tế, nấm mốc không chỉ tồn tại trên bề mặt mà còn phát triển sâu trong gạo, thông qua việc vo gạo thì hoàn toàn không thể loại bỏ được độc tố.

Nấm Aspergillus flavus trong gạo có thể tạo ra độc tố aflatoxin. Độc tố này tích lũy dần dần trong cơ thể và sẽ là nguyên nhân gây bệnh ung thư gan. Nhiệt độ để có thể tiêu diệt aflatoxin là 280 độ C, chính vì thế phương pháp nấu và chế biến thông thường không thể nào loại bỏ được chúng.