Theo Đông y, củ sen vị ngọt, tính hàn, có tác dụng bổ tỳ ích khí, tiêu thũng, ngừa ho, giải độc... Dù củ sen nấu món gì cũng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần.

Củ sen thường có nhiều và ngon nhất vào mùa thu. Nên chọn củ có màu nâu nhạt, hình dáng đầy đặn, to mập, cầm chắc tay, trên thân không có vết nứt nẻ, bầm dập.

Khi chọn mua củ sen rồi thì chỉ cần sơ chế đơn giản: cắt củ sen thành nhiều đoạn, loại bỏ phần đầu cứng và gọt bỏ lớp vỏ mỏng bên ngoài. Pha một ít nước muối loãng hoặc nước vo gạo ngâm củ sen rồi rửa kỹ lại với nước cho sạch bùn đất, kể cả các lỗ tròn của củ sen.

Khi nấu thì nên chú ý kiểm tra củ sen nấu bao lâu thì chín để củ sen không bị sống sượng hoặc quá nhừ. Ăn đến đâu, sơ chế đến đó để hạn chế hư hỏng và hao hụt chất dinh dưỡng. Nếu lỡ mua hơi nhiều thì cứ bảo quản nguyên củ trong tủ lạnh trong khoảng 2 tuần.

Dưới đây là tổng hợp các công thức món ăn từ củ sen ngon hết ý để chiêu đãi người thân và bạn bè:

1. Gỏi tôm củ sen

Bên cạnh ngó sen, củ sen cũng là nguyên liệu ngon, hấp dẫn để làm món gỏi giòn tan chua chua, cay cay kích thích vị giác.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Tôm tươi: 100g

Củ sen: 150-200g

Ớt tươi và ớt bột (gia giảm, tùy chỉnh theo khẩu vị)

Nước mắm: 2 muỗng cà phê

Đường trắng: 2 muỗng cà phê

Nước cốt chanh/ giấm: 2 muỗng cà phê

Tỏi băm: 1 muỗng cà phê

Các bước thực hiện:

+ Sơ chế củ sen sạch vỏ và bụi bẩn rồi thái khoanh tròn mỏng, cho vào hỗn hợp nước pha giấm ngâm trong khoảng 15 phút. Sau đó, vớt củ sen ra, để ráo.

+ Tôm tươi luộc chín rồi bóc vỏ kỹ càng. Xẻ đôi hoặc để nguyên con tùy thích.

+ Cho củ sen và tôm vào tô trộn đều với hỗn hợp nước cốt chanh/giấm, đường, nước mắm, ớt, tỏi băm cho thấm đều.

Cho gỏi ra đĩa trang trí, rắc thêm mè, lạc rang phía trên và thưởng thức.

2. Cháo củ sen

Dễ ăn, dễ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng, còn gì bằng nhâm nhi bát cháo củ sen nấu với thịt ngọt thanh và bổ dưỡng.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Gạo: 100g

Củ sen: 50g

Xương ống: 200g

Thịt heo xay nhuyễn: 100g

Bắp ngọt tách hạt: 50g

Gia vị: Hạt nêm, đường, tiêu, muối.

Các bước thực hiện:

+ Ngâm gạo với một ít nước.

+ Rửa sạch và cho xương ống vào nồi nước hầm trong khoảng 2 giờ để lọc lấy nước dùng.

+ Vo gạo rồi cho vào nồi nấu với nước dùng từ xương ống cho đến khi gạo nở thành cháo chín nhừ.

+ Củ sen sơ chế sạch sẽ, cắt lát mỏng và cho vào nồi khác luộc chín.

+ Lần lượt cho củ sen, thịt heo xay nhuyễn và bắp ngọt vào nồi cháo.

+ Khi các nguyên liệu đã chín, nêm nếm gia vị vừa miệng rồi cho cháo ra bát thưởng thức.

3. Canh giò heo với củ sen

Vào bếp loay hoay tìm kiếm củ sen nấu món gì để thanh nhiệt, bồi bổ sức khỏe cả nhà mà vẫn ngon miệng, “đưa cơm” thì đừng bỏ qua món canh giò heo với củ sen.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Giò heo chặt khúc vừa ăn: 400g

Củ sen: 250g

Gừng: 10g

Chao: 2 muỗng cà phê

Rượu trắng: 1 muỗng cà phê

Gia vị: Dầu ăn, tỏi băm, nước tương, hành lá, hạt nêm, đường, tiêu, muối.

Các bước thực hiện:

+ Sơ chế củ sen, rửa sạch và để ráo.

+ Rửa sạch giò heo chặt khúc vừa ăn. Gừng gọt vỏ, rửa sạch. Nấu nước sôi, cho ½ củ gừng và chân giò vào luộc khoảng 3-5 phút rồi vớt ra để ráo nước.

+ Băm nhỏ ½ củ gừng còn lại và trộn đều với chao. Cho dầu ăn vào nồi nóng trên bếp, cho tỏi vào rồi sau đó là hỗn hợp gừng, chao cùng với giò heo vào chảo. Cho thêm nước tương và rượu trắng vào đảo đều cho đến khi thấm vị.

+ Sau đó, đổ nước vào nồi giò heo. Đợi nước sôi cho củ sen vào nấu chín. Nêm nếm gia vị vừa ăn rồi múc ra tô, trang trí thêm hành lá và thưởng thức.

+ Có thể thay giò heo bằng sườn heo, tôm tươi cũng như thêm một số củ quả khác như: cà rốt, củ cải trắng, củ dền… cho món ăn đa dạng, bắt mắt.

4. Củ sen kho sườn

Món củ sen kho sườn đậm đà, ăn với cơm nóng vô cùng hấp dẫn nhưng công thức chế biến lại khá đơn giản và dễ thực hiện.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Sườn non: 350g

Củ sen: 250g

Gia vị: Nước mắm, giấm, muối, hành khô, đường, ớt bột, tiêu xay.

Các bước thực hiện:

+ Củ sen gọt vỏ, rửa sạch bùn đất, cắt khoanh tròn rồi ngâm vào hỗn hợp nước pha giấm, muối trong khoảng 15 phút. Sau đó vớt ra, rửa lại củ sen với nước, để ráo.

+ Sườn non chặt khúc vừa ăn, rửa sạch rồi cho vào chần sơ trong nồi nước sôi khoảng 3-5 phút rồi vớt ra.

+ Ướp sườn với hành khô băm nhuyễn, nước mắm, tiêu, ớt bột, đường. Trộn đều cho thấm vị và để trong khoảng 20-30 phút.

+ Cho phần sườn non đã ướp và củ sen vào nồi. Đun lửa nhỏ khoảng 10 phút rồi nêm nếm lại cho vừa ăn.

Nên kiểm tra củ sen nấu bao lâu thì chín để món ăn vừa vặn. Củ sen còn cứng hay quá mềm đều không ngon. Sau đó, cho củ sen kho sườn ra đĩa và thưởng thức.

5. Củ sen xào tôm thịt

Dù chế biến kiểu nào cũng không làm khó được củ sen. Với món củ sen xào tôm thịt, ăn với cơm hoặc bánh đa đều rất ngon.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Củ sen: 200g

Tôm tươi: 150g

Thịt nạc: 150g

Nấm hương: 4-5 cây

Gia vị: Dầu ăn, tỏi băm, giấm, muối, nước mắm, rau mùi, ớt tươi, tiêu xay.

Các bước thực hiện:

+ Củ sen gọt vỏ, rửa sạch, cắt khoanh tròn mỏng rồi ngâm trong hỗn hợp nước pha giấm, muối khoảng 15-20 phút cho trắng và sạch bẩn. Sau đó vớt ra, rửa lại củ sen với nước, để ráo.

+ Nấm hương ngâm nước nóng cho nở rồi rửa sạch, cắt miếng mỏng.

+ Tôm tươi bóc vỏ, rửa sạch. Thịt nạc rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.

+ Cho dầu ăn vào chảo nóng, phi thơm tỏi băm rồi lần lượt cho tôm, thịt vào xào. Nêm nếm gia vị vừa ăn.

+ Sau đó, cho củ sen, nấm hương vào xào chín. Kiểm tra lại hương vị, trình bày ra đĩa với rau mùi và thưởng thức.

6. Chè củ sen nhãn nhục

Cách nấu chè củ sen khá đơn giản, giúp cả nhà có món chè thanh mát giải nhiệt, bồi bổ sức khỏe trong những ngày hè oi nóng.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Củ sen: 150g

Nhãn nhục: 100g

Đường (gia giảm, tùy chỉnh theo khẩu vị)

Giấm, muối, lá dứa.

Các bước thực hiện:

+ Củ sen gọt vỏ, rửa sạch. Cắt củ sen thành những khoanh tròn khoảng 3cm rồi ngâm trong hỗn hợp nước pha giấm, muối khoảng 15-20 phút. Sau đó vớt ra, rửa lại củ sen với nước, để ráo.

+ Cho củ sen, lá dứa vào nồi nước đun sôi. Tiếp đến cho đường và nhãn nhục vào nấu chín. Nêm nếm lại cho vừa miệng trước khi hoàn tất món chè.

+ Món chè này có thể dùng nóng hoặc lạnh đều ngon.

7. Củ sen muối kim chi

Nghe hơi lạ nhưng đây lại là món ăn yêu thích của không ít người.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Củ sen: 500g

Dưa chuột ngâm chua: 200g

Cà rốt: 1 củ

Gia vị: Đường, nước mắm, giấm, muối, tỏi, gừng, ớt bột Hàn Quốc.

Các bước thực hiện:

+ Củ sen gọt vỏ, rửa sạch. Cắt củ sen thành những khoanh tròn mỏng rồi cho vào hỗn hợp nước pha giấm trong 2 ngày để ngâm chua.

+ Sau đó, vắt khô nước giấm ngâm chua. Cho 4 muỗng đường vào xóc đều, để cho củ sen ngấm đường rồi tiếp tục vắt khô, để ráo.

+ Cà rốt cắt khoanh tròn mỏng, xóc với muối cho ra nước rồi vắt khô. Dưa chuột ngâm chua, gừng cắt sợi cũng vắt hết nước.

+ Cho củ sen, cà rốt, dưa chuột ngâm chua và tất cả các gia vị còn lại vào thau trộn đều. Ăn thử thấy vị chua ngọt, có chút cay mặn là được.

+ Bảo quản củ sen muối kim chi trong tủ lạnh khoảng 1 ngày là dùng được.

8. Snack củ sen

Một trong những cách chế biến củ sen chiên giòn hấp dẫn chính là món snack củ sen.

Nguyên liệu cần chuẩn bị:

Củ sen: 400g

Giấy thấm dầu

Gia vị: Muối, dầu ăn, bột phô mai

Các bước thực hiện:

+ Rửa sạch củ sen đã gọt vỏ, cắt khoanh tròn mỏng ngâm trong nước muối pha loãng khoảng 10 phút cho củ sen trắng đều. Sau đó vớt ra để củ sen ráo nước. 

+ Cho dầu ăn vào chảo nóng sâu lòng. Đợi dầu sôi thì thả những khoanh củ sen vào chiên giòn. Nếu thấy củ sen chuyển sang màu vàng nâu thì vớt ra, đặt trên giấy thấm dầu. 

+ Đợi củ sen ráo dầu nhưng vẫn còn nóng thì cho vào tô/ hộp cùng với bột phô mai lắc đều.

+ Gia giảm bột phô mai theo khẩu vị và thưởng thức.

Có thể thấy, củ sen vừa nhiều dinh dưỡng vừa đa dạng trong cách chế biến. Củ sen nấu món gì cũng ngon hết ý, cho cả tuần luôn đầy ắp những món ăn ngon.