Sử dụng nước rửa bát hàng ngày có thực sự độc hại?

Nỗi lo lắng về việc nước rửa bát có độc chủ yếu liên quan đến chất tẩy rửa trong sản phẩm, điển hình như Natri Lauryl Ether Sulfate (SLES) và Natri Alkylbenzenesulfonate (LAS). Đây là 2 thành phần có tỷ lệ cao nhất trong nước rửa bát, giúp làm sạch chén bát hiệu quả.

Một số người lo lắng rằng việc tiêu thụ chất tẩy rửa còn sót lại trên dụng cụ ăn uống có thể gây ngộ độc. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy, để đạt được mức độ ngộ độc, một người nặng 60kg cần phải uống ít nhất một thùng nước rửa bát chưa pha loãng, điều này gần như không thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Nếu vẫn lo lắng, chỉ cần rửa sạch nhiều lần hơn sau khi sử dụng nước rửa bát là có thể yên tâm.

Mặt khác, có nhiều thông tin cho rằng một số loại nước rửa bát có hàm lượng formaldehyde (chất gây ung thư) vượt mức cho phép, khiến người dùng lo ngại về nguy cơ mắc bệnh.

Theo Tiến sĩ hóa học Từ Á Phí từ Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc), ngoài các chất tẩy rửa, nước rửa bát truyền thống còn chứa nước, hương liệu và một số thành phần khác nhưng dễ sinh vi khuẩn. Do formaldehyde có tính năng bảo quản và diệt khuẩn nên nhiều loại nước rửa bát trôi nổi, kém chất lượng đã thêm formaldehyde vào bảng thành phần.

Để kiểm soát chất lượng nước rửa bát, tiêu chuẩn vệ sinh cho chất tẩy rửa thực phẩm đã được ban hành, gồm 2 loại:

Loại A: Hàm lượng formaldehyde và methanol không vượt quá 0,05%, có thể sử dụng trực tiếp để rửa thực phẩm.

Loại B: Hàm lượng formaldehyde và methanol không vượt quá 0,1%, dùng để rửa dụng cụ ăn uống.

Trên thực tế, chỉ cần mua nước rửa bát từ các thương hiệu uy tín thì khả năng xuất hiện formaldehyde vượt mức cho phép cũng đã rất thấp nên người tiêu dùng không cần quá lo lắng.

Những lưu ý khi chọn nước rửa bát

Bác sĩ Giang Hạo - Trưởng khoa Ung bướu từ Bệnh viện Chiết Giang (Trung Quốc) cảnh báo rằng cũng có một số loại nước rửa bát trên thị trường cần tránh xa vì sử dụng lâu dài có thể gây hại cho sức khỏe:

Nước rửa bát có hương liệu mạnh

Nhiều người thích mua nước rửa bát có mùi thơm đậm để cảm thấy sạch sẽ hơn sau khi rửa chén. Tuy nhiên, những loại nước rửa bát có mùi quá nồng thường chứa hương liệu kém chất lượng. Việc hít phải mùi hương này thường xuyên có thể kích thích đường hô hấp, gây ra các triệu chứng như khó thở và buồn nôn.

Nước rửa bát bán theo cân

Nhiều loại nước rửa bát được bán theo dạng xô, can không có nhãn mác và nguồn gốc rõ ràng, có thể chứa vi khuẩn và có chỉ số pH vượt mức cho phép. Sử dụng lâu dài loại nước này có thể khiến dụng cụ ăn uống càng ngày càng bẩn hơn.

Nước rửa bát bị đục hoặc có lớp phân tầng

Nước rửa bát bình thường nên có dạng trong suốt và không phân tầng. Nếu phát hiện nước rửa bát có hiện tượng đục hoặc phân tầng, đó có thể là dấu hiệu của sản phẩm hỏng, kém chất lượng, nên vứt bỏ ngay.

Những thói quen rửa bát xấu cần tránh

Rửa chén bát không đúng cách cũng có thể gây ra bệnh tật cho người dùng. Nếu dụng cụ ăn uống không được rửa sạch và khử trùng hoàn toàn, vi khuẩn và virus có thể sinh sôi nảy nở, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Các vi khuẩn như Salmonella hay E. coli nếu còn sót lại có thể gây ra triệu chứng tiêu chảy. Nếu bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, người bệnh có thể bị chướng bụng, khó chịu ở vùng bụng trên, thậm chí có thể phát triển thành bệnh về dạ dày.

Vì vậy, các gia đình cần tránh những thói quen xấu khi vệ sinh bát đĩa, nhất là trong thời điểm Tết cận kề, nhiều gia đình thường xuyên tụ tập ăn uống, số lượng chén bát nhiều hơn ngày thường.

Thói quen chồng chén bát sau khi ăn

Nhiều người có thói quen sau bữa ăn sẽ chồng chén bát lên nhau để rửa. Tuy nhiên, cách làm này có thể gây ra nhiễm khuẩn chéo. Để đảm bảo vệ sinh, nên tách riêng dụng cụ ăn có dầu mỡ và không có dầu mỡ và nhớ rửa sạch cả phần đáy của bát đĩa.

Khăn rửa bát không sạch

Theo báo cáo "Khảo sát vệ sinh nhà bếp gia đình Trung Quốc", khăn rửa bát có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như nấm Candida, E. coli, Salmonella và Staphylococcus aureus.

Khăn rửa bát không sạch sẽ làm bẩn lại dụng cụ ăn uống. Do đó, nên sử dụng khăn rửa bát riêng biệt cho từng mục đích và sau mỗi lần sử dụng, hãy phơi nơi thông thoáng, khô ráo.

Không khử trùng chén bát thường xuyên

Sau khi rửa bát, nhiều người cất trực tiếp đồ lên giàn hoặc tủ. Thực tế, để bảo vệ sức khỏe thì công đoạn khử trùng cũng là một phần rất quan trọng.

Nếu gia đình có máy tiệt trùng thì cách tiện nhất là cho bát đĩa đã rửa sạch vào để khử trùng. Nếu nhà không có thì cũng có thể sử dụng một số phương pháp đơn giản khác, phổ biến nhất là đun sôi nước rồi ngâm bát đũa khoảng 10 phút. Hoặc, sử dụng tia cực tím từ ánh sáng mặt trời để khử trùng tự nhiên cũng tốt.

Không pha loãng nước rửa chén

Nhiều người có thói quen đổ trực tiếp nước rửa chén lên dụng cụ ăn uống. Thói quen này rất dễ tích tụ các chất hóa học độc hại, gây giảm sức đề kháng cho cơ thể. Tốt nhất là nên pha loãng nước rửa chén trước khi sử dụng.

Làm khô bát đũa sai cách

Nhiều người có thói quen lau khô bát đĩa bằng khăn sau khi rửa nhưng thực tế, làm như vậy dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi hơn, gây ra những mối nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe.

Cách làm đúng là đặt bát đĩa đã rửa ở nơi thông thoáng để khô tự nhiên. Các gia đình có thể dùng giá thoát nước, úp bát xuống hoặc đặt đĩa thẳng đứng, giúp nước bay hơi nhanh hơn.

Ngoài ra, đừng quên vệ sinh bồn rửa và mặt bàn xung quanh sau khi rửa bát. Bởi vì nếu vết nước vẫn còn trên bồn rửa và mặt bàn sẽ dễ dàng trở thành nơi sinh sản của vi khuẩn.