Cà chua có giá trị dinh dưỡng rất cao. Loại quả này rất giàu vitamin A, C, K, vitamin B6, kali, folate, thiamin, magiê, niacin, đồng và phốt pho… Điều tuyệt vời hơn ở cà chua là chúng chứa rất ít cholesterol, chất béo bão hòa, natri và calo nhưng lại giàu chất chống ung thư Lycopene.
Tuy nhiên, cần phải nhớ rằng “chất vàng” chống ung thư Lycopene chỉ xuất hiện trong cà chua đã chín. Các chất dinh dưỡng khác cũng đạt đỉnh ở trạng thái chín thay vì cà chua còn xanh hay mới ương, chưa chín hẳn.
Ngược lại, cà chua còn xanh, chưa chín hoàn toàn lại chứa chất solanine. Đây là chất có độc tố mạnh và rất dễ làm hại tới gan của con người. Các triệu chứng ngộ độc do ăn cà chua xanh thường là buồn nôn, nôn mửa, tiết nước bọt, yếu sức, mệt mỏi và các triệu chứng khác... thậm chí trường hợp nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.
Cà chua xanh cũng chứa nhiều yếu tố alkaloid có hại cho sức khỏe. Cà chua chưa chín kỹ khi ăn cũng bị giảm dinh dưỡng, hương vị và không đẹp mắt. Nhưng đến khi cà chua chín, các chất độc hại trong cà chua sẽ giảm dần và biến mất. Hơn nữa, tác dụng chống ung thư, làm đẹp da và tóc của nó sẽ đạt mức độ cao nhất.
Cà chua chín chống lại bệnh ung thư
Có không ít nghiên cứu chứng minh rằng cà chua thực sự có tác động tích cực đối với một số bệnh ung thư. Đó là nhờ một chất có tên lycopene có rất nhiều trong cà chua chín. Đây là một sắc tố caroten và carotenoid màu đỏ tươi và một hóa chất thực vật được tìm thấy trong nhiều loại rau quả, bao gồm cà chua.
Lycopene là một chất chống oxy hóa - nó chống lại các phân tử gọi là gốc tự do có thể làm hỏng tế bào và ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn. Cà chua là một trong những thực phẩm có nồng độ lycopene cao nhất. Mỗi 100g cà chua khô chứa tới 45,9mg lycopene và hàm lượng này ở cà chua nguyên chất là 21,8mg.
Về cơ chế chống ung thư, lycopene có tác dụng chính là chống oxy hóa rất mạnh bảo vệ cơ thể bạn khỏi tổn thương gây ra bởi các hợp chất được gọi là gốc tự do. Các đặc tính chống oxy hóa của lycopene có thể giúp giữ mức độ gốc tự do cân bằng, bảo vệ cơ thể chống lại nhiều bệnh lý mãn tính, làm chậm hoặc ức chế sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư.
Nghiên cứu nổi bật nhất trong thời gian gần đây về vấn đề này thuộc nhóm nhà khoa học của Khoa Dinh dưỡng Lâm sàng, Viện Nghiên cứu Ung thư Quốc gia Maria Skłodowska-Curie, Ba Lan. Cho thấy thực phẩm giàu lycopene giống như cà chua có thể khiến bạn ít mắc bệnh ung thư phổi, dạ dày hoặc tuyến tiền liệt. Một số nghiên cứu cho thấy chúng có thể giúp ngăn ngừa bệnh ở tuyến tụy, đại tràng, cổ họng, miệng, vú và cổ tử cung.
Các nhà khoa học tại Đại học Portsmouth (Vương quốc Anh) đã nghiên cứu khả năng làm chậm phát triển của ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt của lycopene. Nó làm gián đoạn các con đường tín hiệu thường làm cho các khối u phát triển chậm hơn. Tại Mỹ, Trung tâm Ung thư MD Anderson, North Central điều trị ung thư, Nhóm điều trị ung thư miền Bắc Trung ương (NCCTG, The Northern Central Cancer Treatment Group) cũng thực thực hiện nhiều nghiên cứu lâm sàng. Kết quả đều chỉ ra Lycopene của cà chua hỗ trợ tích cực trong làm giảm và ức chế ung thư tuyến tiền liệt với con số trung bình là 15% so với người không ăn.
Một nghiên cứu khác trên 46.000 nam giới của Mỹ trong hơn 20 năm cho thấy mối tương quan đáng kể giữa lượng lycopene cao và sự giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí American Journal of Clinical Nutrition. Còn theo một nghiên cứu của Trường Y Harvard (Mỹ), sử dụng cà chua và các sản phẩm của cà chua như nước sốt cà chua và pizza hơn 2 lần/tuần làm giảm 21 - 34% nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Mặc dù "lycopene" được đặt theo tên của cà chua, nhưng nó không chỉ có ở cà chua. Chúng ta có thể tìm thấy nó trong các rau củ quả có màu đỏ khác như dưa hấu, đu đủ, ổi đỏ, bưởi đỏ, bưởi chùm nhưng lại không có trong dâu tây hay anh đào. Ngoài ra, polyphenol và vitamin C trong cà chua cũng “góp công” rất lớn vào việc chống lại ung thư. Chủ yếu liên quan tới việc làm chậm tốc độ oxy hóa, kháng viêm, ngăn ngừa hình thành các khối u.
Cà chua chín giúp đẹp da, đẹp tóc
Trên thực tế, bản thân cà chua không chứa các thành phần trực tiếp làm trắng hoặc ngăn ngừa rụng tóc. Nhưng vì cà chua rất giàu vitamin C nên nếu ăn - uống cà chua chín hoặc đắp mặt nạ cà chua chín thường xuyên sẽ có tác dụng làm đẹp da dù không nhiều như chúng ta vẫn tưởng.
Vitamin C là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ da khỏi tác hại của gốc tự do, từ đó làm giảm nguy cơ nếp nhăn và đốm đen trên da. Đồng thời, vitamin C còn có thể thúc đẩy quá trình tổng hợp collagen, từ đó giúp tăng cường độ đàn hồi và săn chắc cho da. Tuy nhiên, theo “Bảng thành phần thực phẩm Trung Quốc (Ấn bản thứ 6, tập 1)” thì hàm lượng vitamin C trong cà chua không cao, chỉ 14 mg/100g. Các loại rau như bắp cải, bắp cải, ớt nhiều màu có nhiều vitamin C hơn cà chua.
Vì vậy, tác dụng làm trắng da ở cà chua không quá cao. Nhưng loại quả này có thể giúp cấp ẩm, săn chắc da. Đồng thời, theo một nghiên cứu được công bố trên Scientific Reports, cà chua có thể giúp bảo vệ khỏi tia UV và giảm nguy cơ bị cháy nắng. Điều này là do cà chua có hàm lượng carotenoid cao, một thành phần của lycopene. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cảnh báo rằng bạn không thể chỉ dựa vào việc ăn cà chua thay kem chống nắng, nếu muốn tránh bị sạm da, bạn vẫn cần phải làm tốt công việc chống nắng.
Cà chua chín cũng có tác dụng làm đẹp tóc. Cụ thể là khi chín, hàm lượng vitamin A trong loại quả này cao và nó giúp tóc bạn chắc khỏe, bóng mượt, ít gãy rụng hơn. Nhưng cần khẳng định rằng cà chua không có siêu năng lực làm cho mái tóc mỏng trở nên đầy đặn hơn, chúng chỉ có thể cải thiện tình trạng tóc hiện có và giảm giảm lượng tóc gãy rụng sau đó.
Bên cạnh tác dụng tích cực với bệnh ung thư, làm đẹp da hay tóc thì cà chua chín còn được coi là trái quý cho sức khỏe bởi nhiều lợi ích khác. Nổi bật như tốt cho mắt, bảo vệ tim mạch, giảm bệnh răng miệng…
Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Advances in Nutrition còn cho thấy những người tiêu thụ lycopene có nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ thấp hơn. Ngoài ra, lycopene còn có thể giúp giảm mức “cholesterol xấu” và có tác dụng hạ huyết áp tích cực. Chất này cũng được nghiên cứu của nhóm giáo sư Mỹ Chandra và cộng sự công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng (Nutrition) rằng có thể chống lại viêm nướu, viêm nha chu nhờ tính kháng khuẩn, kháng nấm.
