Nhiều năm trước, mọi người vẫn còn xa lạ với cây xạ đen vì nó chủ yếu mọc ở khu vực rừng núi ở các tỉnh Hòa Bình, Thanh Hóa và Ninh Bình. Nhưng những năm gần đây, cây xạ đen đã được biết đến nhiều hơn và không ít người còn tìm mua cây xạ đen về sắc nước uống với niềm tin rằng nó giúp chữa được nhiều bệnh, thậm chí cả ung thư.
Vậy thực tế xạ đen có tác dụng như thế nào với sức khỏe, nó có thần thánh như lời đồn?
Cây xạ đen là gì?
Xạ đen còn có nhiều tên gọi khác như bạch vạn hoa, bách giải, đồng triều, cây dây gối hoặc cây "ung thư" (theo cách gọi của dân tộc Mường). Xạ đen thuộc họ Celastraceae, có tên khoa học là Ehretia asperula Zoll. & Mor. Nhưng trong Đông y, nó thường được biết đến với tên xạ đen.
Loại cây này là một loài thực vật dây leo, thân thảo và có chiều dài khoảng 3-10m, thường mọc thành bụi ở những nơi có nhiều ánh sáng và độ ẩm cao. Lá xạ đen có hình bầu dục, màu xanh thẫm. Hoa có màu trắng xám, nhỏ. Còn quả có hình dạng giống quả trứng và chuyển thành màu cam khi chín với kích thước 2-3mm.
Cây xạ đen có nhiều ở vùng núi và mọi bộ phận của nó đều có lợi cho sức khỏe. (Ảnh minh họa)
Tác dụng của xạ đen
Xạ đen thường nổi tiếng về tác dụng phòng chống ung thư nhưng nó vẫn còn nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.
1. Thanh lọc cơ thể
Trong dịp Tết, nhiều người ăn uống linh đình với nhiều thịt cá, rượu bia, nước ngọt... nhưng lại ít ăn rau. Với một chế độ ăn uống mất cân bằng như vậy sẽ khó tránh khỏi tình trạng khó chịu sau Tết.
Bởi vậy, sau dịp nghỉ lễ, nhiều người tìm cách thanh lọc, giải độc cho cơ thể và lá xạ đen chính là một lựa chọn phù hợp. Theo Đông y, xạ đen có vị đắng, tính hàn giúp giải thanh nhiệt, tiêu viêm, giải độc gan. Từ đó giúp cơ thể loại bỏ bớt độc tố, "rác" để bạn khỏe khoắn và lấy lại tinh thần.
2. Hỗ trợ điều trị ung thư
Hai hợp chất fanavolnoid và quinon trong xạ đen đều có tác dụng phòng ngừa ung thư. Fanavolnoid có khả năng chống oxy hóa, giúp chống lại các tác nhân gây ung thư, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, chống lão hóa. Còn quinon làm cho tế bào ung thư dễ hóa lỏng để bài tiết ra ngoài. Khi hai hợp chất này kết hợp cùng nhau sẽ giúp loại bỏ tế bào ung thư ra khỏi cơ thể nhanh, hiệu quả hơn.
Ngoài ra, chất saponi triterpenoid trong xạ đen qua nghiên cứu còn cho thấy tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ác tính, ngăn ngừa quá trình phát triển và tốc độ di căn của các khối u.
Dù đã có một số nghiên cứu khoa học chứng minh xạ đen có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ ung thư nhưng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu sâu rộng khác.
Cây xạ đen chứa nhiều hợp chất có thể giúp phòng chống ung thư. (Ảnh minh họa)
3. Điều trị chứng mất ngủ, trị suy nhược thần kinh
Cây xạ đen có thể giúp điều trị chứng mất ngủ thường xuyên do suy nhược thần kinh hoặc thiếu máu (dạng âm hư hỏa vượng). Ngoài ra, nó còn giúp tăng cường tuần hoàn máu lên não, phòng ngừa tai biến, giúp điều trị chứng hoa mắt chóng mặt.
4. Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Uống nước lá xạ đen có thể giúp điều hòa huyết áp ổn định hơn nên thích hợp cho những người bị tăng huyết áp.
5. Hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ
Nghiên cứu của Học viện Quân y cho thấy sử dụng xạ đen cũng tốt cho những người mắc bệnh máu nhiễm mỡ và cả tình trạng gan nhiễm mỡ cũng có thể được cải thiện khá tốt.
6. Hỗ trợ điều trị các vấn đề xương khớp
Xạ đen là thành phần trong một số bài thuốc dân gian giúp chữa các bệnh xương khớp như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp,...
Lưu ý khi dùng xạ đen
Người mắc bệnh thận, phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi uống nước lá xạ đen. (Ảnh minh họa)
Có nhiều cách khác nhau để sử dụng cây xạ đen tùy vào mục đích của người sử dụng. Bạn có thể dùng xạ đen ở dạng khô hoặc tươi và tất cả các bộ phận của cây đều có thể dùng được.
Cách dùng xạ đen tươi: Rửa sạch thân và lá xạ đen tươi (mỗi bộ phận khoảng 50g), sau đó cho vào nồi hoặc ấm đun sôi cùng 2 lít nước, để nguội rồi uống.
Cách dùng xạ đen khô: Lấy khoảng 20-30g lá xạ đen khô đem sắc hoặc hãm lấy nước uống trong ngày.
Với người khỏe mạnh có thể sử dụng xạ đen đun nước uống hàng ngày, uống theo nhu cầu hoặc 100g/ngày. Lưu ý, phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú, người mắc bệnh thận, huyết áp thấp không nên tự ý sử dụng xạ đen mà phải tham khảo ý kiến bác sĩ. Trà hoặc nước sắc từ lá xạ đen chỉ nên uống trong ngày, không nên để qua đêm tránh biến chất.
