Cây lạc tiên là một loại cây mọc dại nhưng ít ai biết rằng tác dụng của cây lạc tiên với sức khỏe của con người lại nhiều vô kể. Nếu bạn sử dụng đúng bài thuốc, đúng liều lượng từ loại cây này sẽ giúp bạn ngăn ngừa và điều trị nhiều chứng bệnh khó chịu và cải thiện sức khỏe tốt hơn.

1. Cây lạc tiên là cây gì?

Cây lạc tiên có tên khoa học là Passiflora Foetida, thuộc họ chùm gửi. Ngoài ra, lạc tiên còn có nhiều tên gọi khác như hồng tiên, lồng đèn, nhãn lòng, dây lưới, dây bầu đường, co hồng tiên, chùm bao,...

Cây thường mọc dại ở ven rừng, đồi núi, các bãi hoang, bờ bụi. Lạc tiên thuộc loại dây leo, thân mềm, rỗng, có nhiều lông thưa. Lá hình trái tim, mọc so le nhau, mép và hai mặt lá có lông mịn, tua cuốn cuộn tròn. Hoa màu trắng, chính giữa màu tím nhạt. Quả mọng hình trứng, có lớp lưới bao bọc xung quanh. Quả có vỏ xanh khi chín chuyển sang màu vàng, bên trong chứa chất dịch và các hạt nhỏ có thể ăn được.

Cây lạc tiên xuất hiện ở khắp các tỉnh thành Việt Nam. Loại cây này thường được dùng để làm dược liệu trong các bài thuốc đông dược hoặc tân dược bởi tác dụng của cây lạc tiên rất tốt với sức khỏe của con người.

2. Cách phân biệt các loại cây lạc tiên hiện nay

Hiện nay ở Việt Nam có đến 15 loại lạc tiên khác nhau. Dưới đây là 3 loại cây lạc tiên phổ biến với những đặc điểm như sau:

Lạc tiên trứng

Còn có tên gọi khác là chanh dây, dây mát. Cây có thân mảnh, dạng dây leo dài hàng chục mét. Thân cây hình trụ, lá chia làm ba thùy, nhẵn và mọc so le nhau. Hoa có màu trắng mọc ở kẽ lá, cuống hoa dài. Quả mọng, hình trứng, khi chín có màu da cam, thường dùng để pha chế đồ uống, làm bánh kẹo, đồ tráng miệng,... Loại cây này mọc hoang nhiều ở Nghệ An.

Lạc tiên Nam Bộ

Là loại dây leo có cành đẹp, khía rãnh. Lá thuôn hẹp, gốc và đầu lá hơi tròn, mặt trên nhẵn, dưới có ít lông. Loại lạc tiên này cũng có hoa màu trắng nhưng mọc thành cụm, quả nhỏ hình trứng nhẵn.

Lạc tiên tây

Là loại cây dây leo có thể dài từ 9-10m. Thân màu xám nhạt về già chuyển sang màu đỏ tía, có rãnh và lông mịn. Lá mọc so le, mép có răng cưa. Khác với các loại lạc tiên khác, lạc tiên tây có hoa to hơn nhiều, cuống dài, mùi thơm, màu hơi hồng hoặc tím. Quả lạc tiên tây hình trứng, màu vàng, vị chua nhẹ rất giàu vitamin.

3. Cây lạc tiên có tác dụng gì với sức khỏe?

- Chữa lở loét, giải độc: Tác dụng của cây lạc tiên chữa lở loét, giải độc đã được áp dụng từ khá lâu. Quả của loại cây này có vị ngọt, tính bình, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, dùng để chữa ho do phế nhiệt, chữa ung nhọt lở loét ở chân.

- Giúp an thần, tạo giấc ngủ sâu: Sử dụng dây, lá, hoa của cây lạc tiên đem thái nhỏ, phơi khô giúp an thần, mát gan, giải nhiệt, chữa đau đầu, mất ngủ. Tác dụng của cây lạc tiên này thường kết hợp với một vài vị thuốc khác để mang lại hiệu quả tốt nhất.

- Chữa viêm da, mụn mủ, ghẻ ngứa: Dùng lá lạc tiên nấu nước tắm có thể trị ghẻ ngứa, mụn mủ khó chịu.

- Thanh nhiệt cơ thể: Quả lạc tiên chứa hàm lượng vitamin C dồi dào giúp chữa nóng trong, nổi mụn, thanh nhiệt, làm mát cơ thể.

- Giảm các triệu chứng của mãn kinh: Trong cây lạc tiên có chứa các hoạt chất Flavonoids giúp giảm các triệu chứng đau bụng, nóng trong, căng thẳng, mệt mỏi, nên rất tốt cho phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh.

- Tránh háo nước: Lượng vitamin và khoáng chất có trong quả cây lạc tiên sẽ giúp cơ thể bổ sung chất điện giải, giúp giải khát, tỉnh táo và sảng khoái.

4. Cây lạc tiên chữa bệnh gì và những bài thuốc từ cây lạc tiên

Chữa bệnh ghẻ ngứa, viêm da

Lấy 100gr lạc tiên tươi hoặc khô rửa sạch và nấu với 2 lít nước. Sau đó để nguội rồi tắm hoặc rửa lên vùng da bị viêm ngứa.

Chữa bệnh lỵ

Lấy 60gr quả lạc tiên rửa sạch, sắc lấy nước. Hòa thêm một ít đường, chia thành hai lần và uống trước bữa ăn.

Trị chứng mất ngủ, trợ tim

Dùng 12gr hạt sen, 15gr cỏ mọc, 20gr lạc tiên, 10gr cỏ tre, 10gr lá dâu, 12gr lá vông nem, 6gr cam thảo, 6gr xương bồ, 10gr táo nhân sao. Đem các dược liệu vào ấm sắc với 600ml nước trên lửa nhỏ. Nấu cho tới khi nước cạn còn khoảng 200ml thì chia thành hai lần và uống trong ngày. Thực hiện đều đặn trong vòng 1 tháng để có kết quả tốt.

Thanh nhiệt, giải độc gan

Dùng 500gr quả lạc tiên chín, lọc lấy dịch quả. Sau đó hòa thêm 250gr đường và 200ml nước sôi để nguội. Hỗn hợp thức uống này có hương thơm nhẹ, vị hơi chua, chứa nhiều vitamin B2 giúp cơ thể thanh lọc, giải độc gan.

Trị căng thẳng, mệt mỏi cơ thể

Dùng 300gr cây lạc tiên bao gồm cả lá, dây, quả, đem phơi qua hai nắng hoặc sao thổ vừa vàng. Kết hợp với 200gr râu bắp, 100gr rau má (sao khử thổ vừa héo), sắc chung với 500ml nước. Thêm 1/2 muỗng muối hạt. Sắc cho đến khi còn lại 200ml nước, chia thành hai lần và uống trong ngày vào buổi trưa và tối. Sử dụng liên tục một tuần để giảm căng thẳng, mệt mỏi.

Cây lạc tiên trị thâm quầng mắt

Dùng cây lạc tiên đã già (rễ, hoa và lá) rửa sạch, cắt từng khúc chứng ngón tay út. Đem phơi nắng từ 2-3 ngày. Dùng một nắm lạc tiên khô đun với nước xâm xấp trong khoảng 20 phút. Lọc lấy nước uống trong ngày. Cách này sẽ giúp trị thâm quầng mắt và bọng mắt

Cây lạc tiên chữa mất ngủ

Dùng 8-16gr lạc tiên sắc nước uống. Bạn có thể dùng riêng hay kết hợp với lá vông, lá dâu, tim sen để nấu thành cao lỏng. Mỗi ngày dùng 2-5gr, uống thành nhiều lần trước khi ngủ.

Tác dụng của cây lạc tiên chữa mất ngủ được thực hiện một cách đơn giản như sau: bạn sử dụng phần lá non và ngọn lạc tiên làm rau để nấu canh hay luộc ăn hàng ngày để có giấc ngủ ngon và sâu. Ngoài ra, người ta còn dùng cây lạc tiên để chế biến thành cao. Để mua loại cao lạc tiên này, bạn có thể đến các cửa hàng thuốc Đông y trên toàn quốc.

5. Một số lưu ý khi sử dụng cây lạc tiên

Để phát huy tác dụng của cây lạc tiên cũng như đảm bảo an toàn cho sức khỏe người sử dụng, bạn cần lưu ý những vấn đề sau:

- Sử dụng cây lạc tiên đúng liều lượng quy định.

- Không dùng cây lạc tiên có dấu hiệu bị ẩm mốc, xuất hiện mùi lạ.

- Tuyệt đối không tự ý kết hợp các thuốc với thảo dược khi chưa có chỉ định cụ thể.

Nếu dùng quá liều, không những không phát huy được tác dụng của cây lạc tiên mà có thể gây ra một số tác dụng phụ như sau:

- Làm rối loạn chức năng vận động.

- Cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, bồn chồn.

- Không tỉnh táo.

- Khó chịu, buồn nôn.

- Nhịp tim nhanh bất thường.

- Luôn buồn ngủ.

Trên đây là những thông tin tham khảo về cây lạc tiên cũng như những tác dụng của cây lạc tiên đối với sức khỏe của con người. Riêng với những người đang chuẩn bị phẫu thuật, phụ nữ mang thai và cho con bú thì chưa có bằng chứng cụ thể nào về việc sử dụng lạc tiên. Vì vậy nếu muốn dùng cây lạc tiên cho các đối tượng này cần phải có ý kiến tư vấn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.