Theo Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh tại Mỹ thì việc hiểu những gì xảy ra với cơ thể khi bị kháng insulin có thể hữu ích nếu bạn là một trong số 8,5 triệu người mắc bệnh tiểu đường không được chẩn đoán, 37,3 triệu người mắc bệnh tiểu đường hoặc 96 triệu người mắc bệnh tiền tiểu đường.
Ảnh minh họa
Kháng insulin là gì?
Khi ăn thực phẩm có chứa carbohydrate, cơ thể sẽ chuyển hóa thành glucose (đường), nguồn năng lượng ưa thích của cơ thể. Để đáp lại, tuyến tụy sẽ tiết ra một loại hormone gọi là insulin. Insulin giúp di chuyển glucose từ máu vào các tế bào nơi nó có thể được sử dụng làm năng lượng. Hormon này cũng sẽ đóng góp thêm glucose để dự trữ trong gan khi cần thiết. Tuy nhiên, nếu tế bào không phản ứng đúng cách với insulin có thể phát triển tình trạng kháng insulin.
Điều gì xảy ra với cơ thể khi bị kháng insulin?
Hầu hết tình trạng kháng insulin xảy ra mà không có bất kỳ triệu chứng nào, đó là lý do tại sao việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên với bác sĩ lại rất quan trọng.
Mặc dù có thể bị kháng insulin mà không mắc bệnh tiểu đường, nhưng việc gặp phải các triệu chứng dưới đây là dấu hiệu cảnh báo rằng bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 hoặc cơ thể bị kháng insulin.
Ảnh minh họa
Có thể không có triệu chứng
Một số người bị kháng insulin không biết mình mắc bệnh này cho đến khi xét nghiệm máu và lượng đường trong máu trở lại cao bất thường. Việc phát hiện sớm tình trạng kháng insulin có thể giúp bạn bắt đầu kế hoạch điều trị.
Cảm thấy mệt mỏi và đói
Glucose cần thiết để tạo ra năng lượng, nhưng khi tế bào kháng insulin, glucose vẫn còn trong máu và có thể cảm thấy mệt mỏi, đói hơn bình thường.
Làn da sẫm màu hơn
Những vùng da sẫm màu là dấu hiệu chính cho thấy tình trạng kháng insulin. Điều này được gọi là acanthosis nigricans. Maria Elena Fraga, Giám đốc chương trình của Liên minh Bệnh tiểu đường cho biết: “Những mảng này cũng có thể xuất hiện ở các nếp gấp da và các khu vực khác như nách, háng, khuỷu tay, mặt, đầu gối, đốt ngón tay, lòng bàn chân và bên dưới ngực”.
Tăng cân
Khi nồng độ insulin tăng lên, đường sẽ được đóng gói và lưu trữ trong gan và cơ. Nhưng chỉ có rất nhiều dung lượng lưu trữ. Thêm insulin có thể khiến chúng ta tăng cân. Khi gan và cơ no, lượng đường dư thừa sẽ được chuyển đến các tế bào mỡ để dự trữ dưới dạng mỡ trong cơ thể. Việc tăng cân này cũng có thể làm cho tình trạng kháng insulin trở nên tồi tệ hơn.
Các yếu tố rủi ro và nguyên nhân
Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ, có nhiều yếu tố nguy cơ có thể khiến bạn dễ bị kháng insulin hơn bao goomfL:
- Bị thừa cân hoặc béo phì
- Ít vận động
- Có người thân thế hệ thứ nhất (cha mẹ hoặc anh chị em) mắc bệnh tiểu đường loại 2
- Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Đã từng mắc bệnh tiểu đường thai kỳ
- Trên 45 tuổi
Chế độ ăn uống cũng được nhắc khi đề cập đến tình trạng kháng insulin. Ăn nhiều thức ăn hơn nhu cầu của cơ thể là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng insulin. Thực phẩm có thể làm tình trạng kháng insulin trở nên tồi tệ hơn là những thực phẩm chứa nhiều mỡ động vật và đường đơn như soda, kẹo và bánh ngọt.
Ảnh minh họa
Cách chẩn đoán tình trạng kháng insulin
Bác sĩ sẽ đánh giá xem việc sàng lọc tiền tiểu đường hay tiểu đường có cần thiết hay không tùy thuộc vào sức khỏe và các yếu tố nguy cơ của bạn. Một số xét nghiệm máu có thể được sử dụng để kiểm tra lượng đường trong máu bao gồm xét nghiệm đường huyết lúc đói và chờ kết quả.Cách điều trị và ngăn ngừa tình trạng kháng insulin
Các chiến lược điều trị và phòng ngừa tốt nhất cho tình trạng kháng insulin tập trung vào việc thay đổi lối sống.
Ăn nhiều thực vật hơn
Mặc dù không có kế hoạch ăn uống chung cho tất cả mọi người để chống lại tình trạng kháng insulin, nhưng nghiên cứu năm 2019 trên JAMA Internal Medicine cho thấy chế độ ăn dựa trên thực vật như: ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, trái cây và rau quả cũng như tối thiểu thực phẩm tinh chế và chế biến sẵn là liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 thấp hơn.
Việc giảm lượng đường đơn giản đã qua tinh chế như thực phẩm bột mì trắng, đồ ngọt, bánh ngọt và bánh quy, nước trái cây và soda, có thể cải thiện khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu của cơ thể và cần ít insulin hơn. Hãy thử món ăn từ salad và là một trong những lựa chọn hàng đầu cho bữa ăn dành cho những người bị kháng insulin.
Bài tập giúp kháng insulin
Đặt mục tiêu 150 phút mỗi tuần, khi hoạt động, cơ bắp sẽ hấp thụ glucose trong máu, giúp giảm lượng đường trong máu, giúp cải thiện độ nhạy insulin trong 24 giờ sau khi hoạt động. Chuyển động ít tác động là một trong những hành động mạnh mẽ nhất mà một người có thể thực hiện để cải thiện sức khỏe của mình. Điều đó có thể bao gồm đi bộ, bơi lội, đi xe đạp hoặc tập yoga. Tập trung vào việc tìm một hoạt động bạn yêu thích và đặt mục tiêu thực hiện nó hàng ngày. Bắt đầu với 10 phút và tăng dần từ đó.
Đạt được cân nặng khỏe mạnh
Giảm 5% đến 7% trọng lượng cơ thể đã được chứng minh là có tác dụng điều trị tình trạng kháng insulin và ngăn ngừa bệnh tiểu đường. Kết nối với một chuyên gia dinh dưỡng giúp bạn phát triển một kế hoạch bữa ăn cá nhân phù hợp với lối sống.
Duy trì lối sống lành mạnh
Căng thẳng, ngủ và hút thuốc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng kháng insulin. Hãy kiểm kê sức khỏe về những gì bạn muốn thay đổi để tốt hơn. Nên duy trì thói quen ngủ, lịch trình ngủ sớm đều đặn và hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để đảm bảo một lối sống lành mạnh.
Tình trạng kháng insulin phát triển chậm theo thời gian và có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tiền tiểu đường. Nên giải quyết tình trạng kháng insulin càng sớm thì càng tốt. Sửa đổi lối sống, chẳng hạn như ăn nhiều thực vật hơn, tập thể dục nhiều hơn, giảm cân, kiểm soát căng thẳng và cải thiện giấc ngủ có thể ngăn ngừa, điều trị và đẩy lùi tình trạng kháng insulin.
