Tiến sĩ Andrew Steele, nhà sinh vật học nổi tiếng người Anh, cho rằng thói quen hàng ngày chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất tác động tới tốc độ lão hóa, vẻ bề ngoài của mỗi người. Ông cũng là tác giả của nhiều sách và công trình nghiên cứu về di truyền học, bí quyết làm chậm lão hóa theo khoa học. Nổi bật như cuốn “Không tuổi: Khoa học giúp con người tăng thêm tuổi mà không già đi”.
Trong đó có 4 hành vi nhỏ nhưng nếu kiên trì làm mỗi ngày thì chúng ta có thể làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể và khiến bạn trông trẻ hơn một cách đáng kể. Đó là:
1. Chú trọng chăm sóc răng miệng
Lười đánh răng, nhất là trước khi đi ngủ không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng mà còn tác động xấu tới tim mạch do vi khuẩn, nhiễm trùng. Andrew Steele nói: “Thói quen xấu này có thể gây ra viêm viêm mãn tính và viêm mãn tính kéo dài sẽ ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng với bệnh tật và chống lão hóa của hệ thống tự miễn dịch. Khi không thể đối phó với bệnh tật, nó có thể tăng tốc đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ thể”.
Chưa kể, hàm răng và nụ cười đóng góp rất lớn vào ngoại hình nên việc không chăm sóc tốt chúng sẽ khiến chúng ta trông kém sắc và già hơn. Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên đánh răng 2 lần mỗi ngày 2 phút mỗi lần, đồng thời sử dụng kem đánh răng có fluoride và chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng để duy trì sức khỏe răng miệng.
2. Thói quen vận động mỗi ngày
Đã có rất nhiều cứu cho thấy những người tập thể dục thường xuyên có telomere dài hơn những người không tập thể dục. Đây là phần DNA-protein ở cuối nhiễm sắc thể có tác dụng thúc đẩy sự ổn định của nhiễm sắc thể và bảo vệ DNA bộ gen khỏi bị hư hại. Các chuỗi lặp lại DNA sẽ ngắn hơn khi bạn già đi. Những người tập thể dục 5 ngày một tuần, mỗi lần hơn 30 phút có telomere trẻ hơn khoảng 9 tuổi so với những người ngồi trong thời gian dài.
Nhưng điều này không có nghĩa là bạn bắt buộc phải tập thể dục cật lực, tới phòng gym hoặc ép mình chơi những môn thể thao không ưa thích. Theo Tiến sĩ Andrew Steele, vận động để khỏe mạnh và trẻ lâu không tập trung vào sức nặng mà ở sự đều đặn, duy trì trong thời gian dài.
Một nghiên cứu của Đại học Harvard (Hoa Kỳ) năm 2013 cho thấy chỉ cần 15 phút tập thể dục mỗi ngày có thể kéo dài tuổi thọ trung bình thêm 3 năm. Có nghĩa là bạn có thể trẻ lên, lão hóa chậm hơn, sống lâu hơn chỉ nhờ việc đi bộ hoặc tập thể dục nhịp điệu ngay tại nhà hay tranh thủ trên đường đi làm. Thậm chí, bạn chỉ cần đứng lên đi lại, duỗi cơ tại chỗ sau 45 - 60 phút ngồi tại bàn làm việc mỗi ngày cũng đủ tạo ra sự khác biệt về lão hóa so với những người không làm.
3. Ngủ vừa phải
Giấc ngủ cần thiết để cơ thể phục hồi các chức năng, tinh thần tỉnh táo. Trong khi ngủ, não loại bỏ độc tố và các cơ quan đều cố gắng tự sửa chữa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ngủ càng nhiều thì bạn càng trẻ lâu.
Tiến sĩ Andrew Steele nói: "Đương nhiên, người thiếu ngủ sẽ già đi nhanh hơn nhưng người ngủ quá nhiều thì cũng không tốt, về cả tốc độ lão hóa và nguy cơ mắc bệnh tật. Cách tốt nhất là hãy ngủ vừa phải và ngủ đúng cách. Trong đó, chú trọng chất lượng giấc ngủ, số tiếng ngủ ban đêm hơn là tổng thời gian bạn ngủ. Về cơ bản, hãy ngủ trên 7 tiếng và ít nhất 80% số đó là giấc ngủ ban đêm nếu muốn trẻ lâu. Cũng không nên ngủ quá 11 tiếng một ngày, ngay cả khi cơ thể bạn mệt mỏi và cần nghỉ ngơi, trừ trường hợp đang điều trị bệnh hoặc theo chỉ dẫn từ bác sĩ”.
Thêm một lý do mà chúng ta nên ngủ vừa phải để trẻ lâu nữa là giấc ngủ tác động rất lớn tới làn da - yếu tố thể hiện tốc độ lão hóa quan trọng. Ngủ đủ giấc khiến da của bạn có thể bắt đầu nhăn và chảy xệ sớm. Một phần là do cơ thể bạn tiết ra nhiều cortisol, một loại hormone gây căng thẳng phá vỡ collagen giúp làn da của bạn mịn màng và tươi trẻ.
Nhưng ngủ quá nhiều thì khiến các cơ quan dễ rối loạn, đồng hồ sinh học và nội tiết tố cũng rối loạn theo. Tác hại là ngoài ngoại hình thì trí não cũng già đi nhanh hơn. Việc ngủ nhiều gây ra các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung. Ngoài ra, thói quen ngủ vô tội vạ còn làm chậm quá trình trao đổi chất và gây tăng cân
4. Ăn ít đường hơn
Các nghiên cứu chỉ ra rằng ăn quá nhiều đường khiến chiều dài telomere ngắn lại nhanh hơn chu kỳ tự nhiên. Từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Tiến sĩ Andrew Steele giải thích: “Ăn nhiều đường hơn mức khuyến nghị có thể dẫn đến tăng đường huyết, có thể gây ra căng thẳng oxy hóa gia tăng và tăng tín hiệu viêm, dẫn đến tổn thương ty thể và DNA. Lượng đường cao làm gia tăng glycation của protein dẫn đến hình thành các sản phẩm cuối cùng của glycation có thể gây tổn thương về chức năng và cấu trúc, gây lão hóa nhanh. Điều này xảy ra với mọi cơ quan của cơ thể từ da, dây thần kinh, não, thận, mắt hay tim chúng ta. Như vậy, lượng đường tiêu thụ không được kiểm soát trong nhiều năm có thể làm tăng tuổi sinh học của bạn rất nhiều”.
Do đó, ăn ít đường là một bước quan trọng trong việc giữ cho cơ thể bạn trẻ khỏe lâu dài hơn. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị phụ nữ nên hạn chế lượng đường bổ sung hàng ngày ở mức không quá 100 calo (khoảng 25g hoặc 6 thìa cà phê). Nam giới nên hạn chế không quá 150 calo (khoảng 37.5g hoặc 9 muỗng cà phê).
Ngoài ra, uống đủ nước, học cách kiểm soát tâm trạng và suy nghĩ tích cực, tăng cường giao tiếp xã hội, tránh xa rượu bia/thuốc lá… cũng là thói quen tốt cho sức khỏe và làm chậm lão hóa.
