Tinh bột sắn dây là loại tinh bột thơm ngon, giàu dưỡng chất, được chiết xuất từ củ của cây sắn dây (Radix Puerariae).

Theo Đông y, sắn dây có vị ngọt, mát, tính bình. Công dụng thanh nhiệt, giải cơ, thấu chẩn, chỉ khát, sinh tân chỉ tả. Trị cảm sốt đau đầu, đau cứng vùng đầu cổ vai, sốt nóng khát nước, lỵ, tiêu chảy, ban sởi mọc chậm không đều.

Theo y học hiện đại, thành phần tinh bột sắn dây gồm khoảng 60% là tinh bột và protein, 40% còn lại là một số hoạt chất thuộc nhóm isoflavonoid: puerarin, puerosid A, puerosid B và hợp chất nhóm olean triterpene. Trong đó, puerarin: chỉ tồn tại duy nhất trong bột sắn dây, có tác dụng chữa đau đầu, ù tai. Isoflavonoid làm tăng sắc tố da, trị nám, chống oxy hóa. Daidzein là hợp chất kháng viêm, kháng khuẩn, chữa mụn nhọt, rôm sảy.

Đa phần mọi người thường lầm tưởng bột sắn dây có thể pha với nước lạnh hay nước nóng tùy ý, tuy nhiên, đây là thói quen không tốt.

Bột sắn dây nên pha sống hay đun chín?

Theo các chuyên gia, khi uống sống, hàm lượng dinh dưỡng sẵn có trong sắn dây được giữ nguyên nên rất bổ dưỡng lại dễ làm. Tuy nhiên, không phù hợp người bụng dạ yếu vì có thể dẫn đến tiêu chảy, lạnh bụng do tính hàn của sắn dây.

Khi pha chín, bột sắn dây bị giảm dược tính đi khá nhiều, lượng dinh dưỡng cũng giảm. Tuy nhiên ăn chín thì an toàn sức khỏe cho mọi người vì hầu hết chúng được chế biến thủ công, không qua khử trùng hay đạt tiêu chuẩn chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm nào nên sẽ không thể tránh khỏi việc lẫn tạp chất, bụi bẩn và kể cả các loại vi trùng.

Để an toàn, nên uống bột sắn dây pha với nước sôi hoặc nấu thành chè, có thể để nguội hay, bảo quản ngăn mát tủ lạnh hoặc thêm ít nước đá để thưởng thức.

Ai không nên dùng bột sắn dây?

Các thầy thuốc khuyến cáo những người có dương khí hư với các triệu chứng: Đại tiện lỏng, bụng đầy trướng, lạnh bụng, tay chân thường lạnh, không khát nước, miệng nhạt, sắc mặt vàng tái… không nên dùng sắn dây.

Đối với trẻ em, do tinh bột lọc ra từ cây sắn dây và ở dạng "sống", có tính hàn rất mạnh. Các bộ phận của trẻ em nhìn chung còn yếu ớt nên nếu dùng sống sẽ dễ bị lạnh bụng, tiêu chảy. Nếu cho trẻ ăn cần quấy chín bột sắn sẽ làm cho tính hàn giảm bớt, đồng thời vừa dễ tiêu và hấp thụ tốt hơn.

Đối với phụ nữ trong thai kỳ, nếu cơ thể đang nóng thì uống nước sắn dây là rất tốt, nhưng nếu thấy người mình đang lạnh, cơ thể mệt mỏi có biểu hiện tụt huyết áp thì không nên uống. Trường hợp thai phụ có dấu hiệu bị động thai, mà do dạ con co bóp nhiều thì không được dùng bột sắn dây.

3 lỗi thường gặp khi uống sắn dây gây hại sức khoẻ

Không pha nhiều đường

Chỉ nên dùng lượng đường vừa phải để bột sắn dây vừa giữ được vị mát mát vừa tốt cho sức khỏe. Nếu dùng bột sắn dây giải rượu, bạn nên pha thêm một chút muối cho dễ uống.

Không uống quá 1 ly/ngày

Bất kể thứ gì ăn quá nhiều cũng không tốt cho sức khỏe. Kể cả những người khỏe mạnh bình thường cũng không nên uống quá 1 ly nước sắn dây/1 ngày. Cách uống sắn dây tốt nhất là nên uống chín hoặc nấu dạng súp.

Không dùng hoa bưởi ướp sắn dây

Thói quen ướp hoa bưởi, hoa nhài vào sắn dây để nước uống được thơm hơn nên bỏ sớm, bởi sẽ làm giảm dược tính của bột sắn dây một cách đáng kể. Chưa kể việc cho hoa bưởi (dù đã phơi khô) vào sẽ khiến bột nhanh bị hỏng, mốc... ảnh hưởng lớn đến chất lượng của bột.

Cách phân biệt bột sắn dây nguyên chất

Ở ta hiện nay có hai loại sắn dây: sắn dây ta và sắn dây Trung Quốc. Sắn dây Trung Quốc cho lượng bột nhiều hơn nhưng chất lượng giải nhiệt và mùi thơm không bằng sắn ta. Hơn nữa, vì lợi nhuận, gian thương thường hay trộn bột sắn thường với bột sắn dây để kiếm lời. Bởi vậy, khi mua người tiêu dùng cần thận trọng, tốt nhất là nên tự mình mua củ sắn dây tươi về tự chế biến hoặc thuê các cơ sở có uy tín và đảm bảo vệ sinh.

- Bột sắn dây thật là loại bột hạt to, sắc cạnh, có màu trắng tinh khiết, có hương thơm tự nhiên đặc trưng của bột sắn dây, bột khô, không ẩm. Khi đưa lên miệng cắn, bột sắn dây thật có vị giòn tan, tan nhanh trong miệng và thấy ấm nơi đầu lưỡi. Bột sắn dây sau khi tan ra lưỡi chúng ta sẽ cảm nhận được sự mềm mịn và không có hạt sạn nào cả.

- Ngược lại, nếu là bột sắn dây giả, bột có lẫn nhiều tạp chất thì viên bột không sắc cạnh, hạt nhỏ. Khi quan sát không có màu trắng tự nhiên, thường không có mùi thơm hoặc rất nặng mùi, khi cắn thử thấy viên bột mềm.

- Ngoài ra, khi đi mua bột sắn dây, bạn không nên mua loại bột đã được ướp hoa bưởi vì rất dễ bị mốc, hoặc giả ướp hoa bưởi lên để khư mùi ẩm mốc của bột sắn dây giả.