Ngày 1/6 vừa qua, giá xăng E5 RON 92 tại Việt Nam đã tăng 600 đồng/lít, còn xăng RON 95 tăng 920 đồng/lít. Như vậy, xăng đã có 5 phiên liên tiếp tăng giá, xô đổ kỷ lục cũ, đưa mặt hàng này leo lên đỉnh mới. Việc giá xăng dầu tăng quá cao, ảnh hưởng đến đời sống người dân, nền kinh tế trong giai đoạn phục hồi.
Tuy nhiên ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc nhiên liệu tăng giá vào những tháng mùa hè, và giảm xuống thấp hơn vào mùa đông là điều hết sức phổ biến.
Vì sao xăng dầu chịu ảnh hưởng bởi khí hậu, thời tiết?
Vào mùa hè, vấn đề ô nhiễm không khí tại hầu như mọi quốc gia trên thế giới đều trở thành một mối quan tâm thường trực, chủ yếu do mức độ khói bụi và lượng ôzôn tăng lên, gây hại cho sức khỏe con người và toàn bộ sinh quyển.
Theo lý giải của Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA), không khí nóng của mùa hè có xu hướng thúc đẩy quá trình hình thành ôzôn, trong khi sự xuất hiện của lớp đảo ngược (một lớp không khí bất động) có thể góp phần giữ lại các chất ô nhiễm trong tầng khí quyển thấp hơn, dẫn tới tình trạng ô nhiễm.
Do vậy, để hạn chế điều này các loại nhiên liệu như xăng, dầu... được sản xuất trong mùa hè thường có áp suất hơi Reid (RVP) khác với những loại nhiên liệu vào mùa đông.
Thông thường, tiêu chuẩn RVP của nhiên liệu sẽ bao gồm thành phần chứa khoảng 10% khí butan, với giá trị RVP trung bình đạt 52 psi. Vào mùa hè, nhiên liệu vẫn có thể sử dụng butan, nhưng với tỷ lệ thấp hơn - chỉ khoảng 2%.
Thay vào nguồn butan bị thiếu đi, xăng cấp hè sẽ chứa các chất phụ gia nhiên liệu được gọi là "oxygenat", giúp đốt cháy sạch hơn và rất hữu ích trong việc giảm ô nhiễm khói bụi trong mùa hè. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc giá thành của các loại nhiên liệu nói chung tăng cao hơn so với mùa đông.
Ngoài ra, một lý do quan trọng khác là khi thời tiết bắt đầu ấm lên, các tập đoàn xăng dầu sẽ tạm thời đóng cửa một số nhà máy lọc dầu của họ để thực hiện bảo dưỡng theo lịch trình cần thiết. Điều này có thể dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng, dẫn tới tăng chi phí trong quá trình phân phối xăng dầu.
Bên cạnh đó, thời tiết nóng bức của mùa hè cũng dẫn đến việc nhiều người lái xe ô tô hơn trên đường, gây ra mất cân bằng giữa cung - cầu, và từ đó đã nâng mức tiêu thụ nhiên liệu lên cao hơn ít nhiều so với các mùa khác trong năm.