Tết Hàn thực, hay Tết bánh trôi bánh chay là ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hằng năm và năm nay rơi vào ngày 11/4 Dương lịch. Hàn thực nghĩa là thức ăn lạnh. Đây là ngày Tết truyền thống của người dân một số tỉnh Trung Quốc, cộng đồng người gốc Hoa trên thế giới và miền Bắc Việt Nam. Vào ngày này, người dân mua đường, đậu xanh, bột nếp, vừng... về làm bánh trôi, bánh chay.
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, do được làm từ gạo nếp nên loại bánh này có chứa nhiều vitamin nhóm B (có nhiều trong cám gạo) và chất vô cơ... Cụ thể, trong 100g gạo nếp có 74,9g glucid, 8,6g protid, 1,5g lipid, 14g nước, 0,6g xeluloza, 0,8g tro, 32mg canxi, 98mg photpho, 1,2mg sắt và một số vitamin như B1, B2, PP.
Để tạo nên vị ngọt đặc trưng, loại bánh này còn được cho khá nhiều đường. Vì thế, bác sĩ Hưng khuyến cáo, mọi người không nên ăn quá nhiều bởi như vậy sẽ nạp lượng lớn đường vào cơ thể. Nếu ăn liên tục trong thời gian dài còn có thể gây tăng cân, rối loạn tiêu hóa. Đó là lý do tại sao khi làm loại bánh này nhiều người cho vài sợi gừng vào để vừa tạo vị, vừa giúp dễ tiêu hóa hơn.
Bác sĩ Hưng cho rằng, bánh trôi, bánh chay dù ngon nhưng cũng chỉ nên ăn thưởng thức, không ăn nhiều. Ảnh minh họa.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu ăn quá nhiều đường thì khả năng hấp thụ dưỡng chất cũng sẽ trở nên hạn chế hơn, nhất là những vitamin A - C - B12, canxi,... Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến chức năng miễn dịch của cơ thể và tăng nguy cơ bị mắc các bệnh lý về tim mạch hay béo phì,... Ngoài ra, đường còn khiến cho glucose trong máu tăng cao và cơ thể dễ bị suy nhược.
Đặc biệt, khi lượng đường ở trong máu tăng quá cao có thể khiến cho các hormone bị kích thích. Điều này có thể khiến người sử dụng dễ bị cáu kỉnh và bực bội. Chính vì vậy, nên hạn chế các món ăn ngọt trong đó có bánh trôi, bánh chay để kiểm soát cảm xúc cá nhân và hạn chế tình trạng stress.
Dưới đây là một số nhóm người nên hạn chế sử dụng bánh trôi, bánh chay trong Tết Hàn thực:
- Người mắc bệnh tiêu hóa: Tinh bột trong gạo nếp là loại tinh bột phân nhánh, khó tiêu hóa hơn tinh bột trong gạo tẻ, do đó dạ dày thường phải hoạt động co bóp và tiết dịch vị nhiều hơn, từ đó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược, đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, viêm loét... ở những người bị bệnh lý về đường tiêu hóa.
- Người bị thừa cân, béo phì: Bánh trôi, bánh chay chứa nhiều calo và có thành phần chủ yếu là tinh bột và đường, không phù hợp với người thừa cân, béo phì hoặc đang muốn giảm cân.
- Người bệnh tiểu đường, mỡ máu, tim mạch: Tiêu thụ nhiều bánh trôi, bánh chay có thể khiến cơ thể nạp quá nhiều tinh bột và đường, làm đường máu tăng cao đột ngột, không tốt cho người bệnh tiểu đường, mỡ máu cao hay người mắc bệnh tim mạch.
- Phụ nữ mang thai: Tiểu đường thai kỳ là mối nguy lớn với thai phụ do ảnh hưởng xấu tới thai nhi, do đó nếu bạn đang mang thai thì không nên ăn quá nhiều loại bánh ngọt và giàu tinh bột này.
Bác sĩ Hưng khuyến cáo, dù người khỏe mạnh cũng chỉ nên ăn một khẩu phần nhỏ bánh trôi, bánh chay, khoảng 100-200g mỗi ngày, tùy vào thể trạng và nhu cầu bản thân.
