Đối với nhiều bà mẹ, giai đoạn 6 tháng nghỉ thai sản trôi đi đặc biệt nhanh chóng. Sau thời gian cuốn vào guồng quay tã, bỉm sữa, nhiều chị em trở lại với công việc không tránh khỏi cảm giác bỡ ngỡ, chông chênh.
Bác sĩ CKII Nguyễn Thị Từ Anh, Trưởng khoa Sơ sinh Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM) cho biết: Phụ nữ sau sinh cần chuẩn bị đầy đủ trước khi đi làm trở lại. Nếu không có sự chuẩn bị tốt, mẹ rất dễ bị mất sữa.
"Mất sữa mẹ có nghĩa là bé sẽ không còn được cung cấp nền tảng sức khoẻ lâu dài vì sữa mẹ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường...khi trưởng thành. Mất sữa mẹ, bé còn sẽ mất đi nguồn hỗ trợ miễn dịch vô giá mà không có loại sữa công thức nào có thể cung cấp được", bác sĩ Từ Anh thông tin.
Dưới đây là những điều phụ nữ sau sinh cần chuẩn bị tốt trước khi đi làm trở lại để không ảnh hưởng đến quá trình chăm sóc con.
1. Quyết tâm duy trì nuôi con bằng sữa mẹ
Phụ nữ sau sinh cần tin tưởng rằng bản thân đủ khả năng duy trì nguồn sữa mẹ cho bé đến khi bé ít nhất 2 tuổi nếu vắt sữa thường xuyên và đảm bảo chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi phù hợp. Duy trì việc cho bú sữa mẹ sẽ giúp bé khoẻ mạnh, không bị bệnh vặt và tiêu hoá tốt.
2. Tìm sự hỗ trợ từ gia đình
Theo bác sĩ Từ Anh, chị em phụ nữ cần chuẩn bị người chăm sóc bé thay mẹ ít nhất 1 tháng trước khi đi làm để có thời gian bé tập làm quen với người chăm sóc mới. Mẹ sẽ cần chọn cách cho bé ăn sữa mẹ vắt sẵn.
Bác sĩ Từ Anh thông tin: "Cho bé ăn bằng thìa hoặc tập cho bé uống bằng cốc có lợi điểm là dễ vệ sinh. Thế nhưng bé dễ bị nhễu nhão sữa khi đút bằng thìa và mất nhiều thời gian khi cho bé uống bằng cốc nên đòi hỏi người chăm sóc phải khéo léo và kiên trì".
Khi bé đã quen bú vú mẹ thì mẹ có thể tập cho bé bú bình khi bé được 3 tháng tuổi hoặc nếu mẹ phải đi làm lúc con 2 tháng tuổi thì có thể tập khi bé được 1 tháng tuổi.
Lúc này, theo bác sĩ Từ Anh, bé đã có kỹ năng bú mẹ thành thạo nên việc bú bình không làm bé quên cách bú vú mẹ. Khi mẹ ở nhà sẽ cho bé bú trực tiếp và khi đi làm, người nhà sẽ cho bé bú sữa mẹ vắt sẵn bằng bình sữa.
Bú bình dù thuận tiện hơn cho ăn bằng muỗng hoặc uống bằng cốc nhưng việc vệ sinh bình sữa núm vú sẽ phức tạp hơn.
Khi bé tập bú bình hoặc ăn bằng thìa, mẹ nên để người sẽ chăm sóc bé tập cho bé và tạm tránh đi phòng khác. Trẻ thường có khứu giác rất nhạy với mùi của mẹ, khi biết có mẹ đang ở gần bé sẽ không chịu tập cách ăn mới mà chỉ muốn được bú mẹ.
3. Tìm sự hỗ trợ từ nơi làm việc
Phụ nữ sau sinh sẽ phải vắt sữa mỗi 3 giờ một lần, mỗi lần 20 phút. Do đó, bác sĩ Từ Anh khuyên chị em hãy tìm sự ủng hộ và đồng cảm của đồng nghiệp và sếp.
Mẹ có thể thương lượng với sếp cho phép sắp xếp thời gian làm việc linh động để có khoảng thời gian vắt sữa cho con.
Ví dụ: Mẹ có thể dùng 60 phút được nghỉ mỗi ngày trong chế độ nuôi con đến 12 tháng tuổi để có 2 khoảng nghỉ vắt sữa ngoài giờ nghỉ trưa. Thuyết phục sếp rằng nếu bé được nuôi bằng sữa mẹ sẽ khoẻ mạnh hơn nên mẹ sẽ ít phải nghỉ phép để chăm con ốm và công việc sẽ hiệu quả hơn.
4. Chuẩn bị dụng cụ trữ sữa và vận chuyển sữa
Phụ nữ sau sinh cần có túi mốp cách nhiệt và đá khô dạng gel đóng hộp để vận chuyển sữa từ nơi làm việc về nhà.
Nếu dùng tủ lạnh tại nơi làm việc để trữ sữa, nên để sữa vào trong hộp nhựa rồi để vào ngăn đông để tránh nhiễm bẩn. Nếu nơi làm việc không có tủ lạnh, sữa mẹ vắt ra có thể trữ an toàn 24 giờ trong một hộp giữ nhiệt có chứa nước đá sao cho nhiệt độ trong hộp là 150 độ C.
Thời điểm chuẩn bị vắt sữa
Nếu từ lúc sinh đến thời điểm hiện tại, mẹ cho bé bú trực tiếp thì cần bắt đầu vắt sữa để trữ khoảng 4 tuần trước khi đi làm trở lại.
Tuần đầu tiên, mẹ chỉ cần vắt mỗi ngày 1 lần. Ba tuần kế tiếp, mỗi tuần tăng thêm 1 cữ vắt sữa trong ngày. Hai tuần trước khi bắt đầu đi làm, bắt đầu tập cho bé ăn sữa mẹ vắt sẵn.
Sữa trữ đông có mùi vị khác sữa mẹ bú trực tiếp nên thoạt đầu bé có thể sẽ không thích. Mẹ nhớ đừng lắc trộn túi sữa hoặc chai sữa sau khi rã đông mà xoay tròn nhẹ nhàng để hạn chế thay đổi mùi vị của sữa.
Cách trữ sữa mẹ
Bạn có thể dùng túi chuyên dụng để trữ sữa hoặc chai sữa bằng thuỷ tinh để trữ sữa. Chai nhựa trữ sữa làm giảm đáng kể kháng thể IgA có trong sữa mẹ.
Nếu dùng chai nhựa trữ sữa, chỉ dùng loại nhựa BPA free để tránh tác hại của bisphenol A lên hệ nội tiết của trẻ. Nếu trữ sữa ở ngăn mát tủ lạnh, cần đảm bảo nhiệt độ ổn định ở 40C và không để sữa ở cánh cửa tủ lạnh. Sữa để ở ngăn mát có thể trữ được 4-8 ngày, tuỳ mức độ vệ sinh khi vắt sữa. Sữa có thể trữ được ở ngăn đông đến 3 tháng. Sữa trữ quá 3 tháng sẽ giảm chất lượng đi rất nhiều. Bạn nhớ ghi ngày tháng vắt sữa trên túi hoặc chai trữ sữa.
Cách rã đông sữa
Mẹ đưa sữa đông lên ngăn mát qua đêm để rã đông chậm. Có thể ngâm chai đựng sữa đã rã đông vào chén nước ấm 400C trong 20 phút để làm ấm sữa trước khi cho bé bú hoặc có thể cho bé uống sữa mát, không cần ngâm nóng. Nghiên cứu cho thấy sữa được ngâm nóng đến 370 độ C bị mất chất béo do bám vào thành bình nhiều hơn là sữa 40 độ C.
5. Duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp cho mẹ nuôi con bú
Khi đi làm, công việc cuốn đi khiến nhiều chị em phụ nữ sau sinh đôi khi quên uống nước đầy đủ. Thói quen xấu này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Do đó, chị em đừng quên uống đủ nước.
Chế độ dinh dưỡng cũng cần duy trì cân đối và đẩy đủ để đảm bảo cơ chế phục hồi sức khỏe và tiết sữa nuôi con.
Bác sĩ Từ Anh khuyên chị em không nên bỏ bữa sáng hoặc ăn uống qua loa.
"Vắt sữa đều đặn sẽ giúp bạn giữ được sữa mẹ cho con đến khi con được 2 tuổi. Sữa mẹ sẽ giúp bảo vệ bé yêu của bạn tránh những bệnh tật đang chực chờ tấn công khi lượng kháng thể của mẹ truyền sang con qua nhau thai đã cạn dần. Hãy tin tưởng vào khả năng của bản thân và tình yêu của người mẹ sẽ giúp bạn thành công", bác sĩ Từ Anh chia sẻ.
Như vậy, có sự chuẩn bị tốt thời gian chuẩn bị đi làm sau sinh sẽ giúp các chị em vừa hoàn thành tốt công việc, vừa tiếp tục duy trì nguồn sữa mẹ để bảo vệ con.
