Biểu hiện của chứng hay quên là gì?

Não bộ là nơi tiếp nhận, lưu giữ, trao đổi những thông tin thu được. Suy giảm trí nhớ hay còn gọi là chứng mất trí, lẫn, đãng trí là tình trạng ghi nhớ thông tin của não bộ bị giảm dần, tình trạng này không chỉ gặp ở người già mà còn xảy ra ở những phụ nữ trẻ sau sinh.

Theo các chuyên gia nghiên cứu về trí nhớ, đa phần phụ nữ mang thai và bà mẹ sau sinh sẽ rơi vào tình trạng “não cá vàng” (baby brain).

Hiện tượng phụ nữ sau sinh hay quên biểu hiện qua những dấu hiệu như: làm trước quên sau, rất khó tập trung và ghi nhớ, hay mất đồ, để quên đồ. Điều này ảnh hưởng trầm trọng tới công việc và cuộc sống hàng ngày của người phụ nữ, khiến sinh hoạt khó khăn, chị em sẽ càng mất tự tin và suy nghĩ tiêu cực hơn.

Lý giải nguyên nhân phụ nữ sau sinh hay quên

Suy giảm trí nhớ sau sinh do mất cân bằng nội tiết tố nữ Estrogen

Đây là nhóm nguyên nhân chủ yếu và quan trọng nhất gây nên chứng bệnh suy giảm trí nhớ sau sinh. Trong thời kì bào thai, hormone Estrogen tăng cao trong suốt 6 tháng đầu rồi giảm dần trong 3 tháng cuối và kéo dài đến 3 tháng sau sinh. 

Tại thời điểm này, estrogen tác động mạnh mẽ lên não độ, đến khi hàm lượng nội tiết tố này biến động, sự thiếu hụt đột ngột này khiến cơ thể chị em chưa kịp thích nghi dẫn đến tình trạng hay quên, trí nhớ kém.

Hoạt động não bộ bị trì trệ, có trường hợp ứ não, phù não. Đặc biệt nghiên cứu cũng cho thấy những người phụ nữ đã từng sinh con có trí nhớ kém hơn hẳn những người cùng tuổi và càng nặng hơn đối với những phụ nữ sinh đẻ nhiều lần.

Estrogen góp phần thay đổi tế bào gốc của thần kinh trung ương, thay đổi tạo hình của não bộ và tái sinh “đồi hải mã” nên nó chịu trách nhiệm trong việc ghi nhớ và nhận biết. Nếu bị giảm quá nhiều estrogen và không được bổ sung kịp thời, phụ nữ có nguy cơ cao mắc bệnh Alzheimer khi đến độ tuổi tiền mãn kinh.

Bên cạnh đó, việc nuôi con bằng sữa mẹ lại tiếp tục ngăn cản sự tái sinh của hormone này, thay vào đó lại tiết ra một lượng lớn oxytocin. Sự thay đổi nội tiết tố cứ liên tục, nối tiếp nhau không ngừng nghỉ trong một thời gian dài, hậu quả là chị em vừa “mất não” lại bị suy giảm sinh lý nữ.

Trầm cảm sau sinh làm trí nhớ bị suy giảm

Ngày nay, tỉ lệ nữ giới bị trầm cảm sau sinh ngày càng cao. Khi đứa con bé bỏng ra đời, người phụ nữ nghiễm nhiên phải đảm nhận trách nhiệm cao cả lớn lao là vừa làm mẹ và vừa làm vợ. 

Với những áp lực xung quanh, mặc cảm ngoại hình xuống cấp chưa hồi phục, thiếu sự quan tâm, chia sẻ của người chồng, lo sợ chồng ngoại tình, con quấy khóc, phải bắt nhịp với công việc sau thời gian dài nghỉ ngơi, cùng với đó là việc che giấu cảm xúc và  không muốn thể hiện sự bất ổn. 

Tất cả những sức ép này khiến chị em bị trầm cảm. Hậu quả là đầu óc khó tập trung, bị giảm trí nhớ sau sinh.

Làm quá nhiều việc cùng lúc

Do ôm đồm quá nhiều việc cùng lúc khiến người phụ nữ kiệt sức và mệt mỏi. Trong khi đó, thần kinh chỉ hoạt động tốt nhất khi tập trung vào một việc tại một thời điểm. Vì vậy, việc phải phân tán suy nghĩ vào nhiều hoạt động cùng lúc sẽ làm giảm trí nhớ, làm cho phụ nữ sau sinh hay quên và không thể hoàn thành tốt bất cứ việc nào.

Thiếu dinh dưỡng cũng là nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ sau sinh

Quá trình mang thai và sinh nở khiến cơ thể người phụ nữ phải trải qua nhiều đau đớn cũng như thay đổi thể chất, gây thiếu máu, thiếu canxi và các chất dinh dưỡng khác. 

Đồng thời việc nuôi con bằng sữa mẹ khiến nguồn dinh dưỡng được hấp thu từ thức ăn đôi khi không đủ để đáp ứng cho cả mẹ và bé. Hậu quả của việc thiếu máu là giảm tuần hoàn não, thiếu máu lên não, gây suy giảm trí nhớ sau sinh.

Thiếu ngủ cũng làm phụ nữ sau sinh hay quên

Vất vả nhất của người phụ nữ là lúc chăm sóc con. Việc thường xuyên phải thức khuya để cho con bú, thay tã hoặc tỉnh giấc khi bé quấy khóc, rất hiếm khi các mẹ có được giấc ngủ trọn vẹn. 

Vừa thức đêm chăm con vừa dậy sớm đi làm khiến phụ nữ bị thiếu ngủ trầm trọng mà ngủ là thời gian để tạo ra tế bào biểu mô và sóng não. Sóng não giúp di chuyển ngân hàng kí ức về vỏ não trước trán nên khi thiếu ngủ những kí ức này không được lưu trữ dẫn đến chứng mất trí tạm thời, những thông tin vừa được tiếp nhận đã bị lãng quên.

Khắc phục chứng hay quên sau sinh như thế nào?

Để khắc phục hiện tượng phụ nữ sau sinh hay quên, các chị em đừng quá lo lắng mà hãy bình tĩnh thực hiện các biện pháp sau:

Nên chia sẻ áp lực với người thân và gia đình, đặc biệt là tâm sự với chồng những khó khăn mình đang gặp phải để được thấu hiểu. Người chồng cũng cần quan tâm tới vợ nhiều hơn để họ được thoải mái về mặt tâm lý, không được chì chiết, trách móc, nên tích cực chuyện trò để thai phụ cảm thấy được yêu thương, hạnh phúc, giảm nguy cơ bị trầm cảm và stress.

Ăn uống hợp lý để tăng cường trí nhớ: Hàng ngày nên chọn ăn một số thực phẩm bổ ích cho não bộ, giàu vitamin B6 và acid folic như ngũ cốc, bột yến mạch, rau bina, súp lơ xanh, dâu tây, táo, hạnh nhân, trứng cá hồi. 

Ngoài ra nên sử dụng nhiều sản phẩm từ đậu nành. Chia ra ăn nhiều bữa một ngày, không được bỏ bữa, đa dạng thực đơn. Tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, thức uống có cồn, có gas.

Giấc ngủ là mấu chốt của việc tăng cường trí nhớ, loại bỏ mệt mỏi, mỗi ngày nên tập thói quen ngủ trưa khoảng 20 đến 30 phút và ngủ đủ 8 tiếng một ngày. Trong giai đoạn mang thai thì nên chọn tư thế ngủ thoải mái nhất, nên ngủ nghiêng về bên trái để ngủ ngon và sâu hơn.

Trang bị kiến thức làm mẹ cho bản thân ngay từ trước khi mang thai để không bị bất ngờ và biến động tâm lý sau khi sinh. Không nên quá lo lắng mà suy nghĩ nhiều, đừng tự tạo áp lực cho bản thân, cần bảo đảm sức khỏe để thể chất và tinh thần luôn trong trạng thái tốt nhất.

Sắp xếp công việc một cách khoa học: khi bắt đầu lại công việc cũ sau một thời gian dài nghỉ ngơi cần lên kế hoạch cụ thể để dung hòa việc nhà, việc chăm con với việc công ty, tránh tình trạng ôm đồm quá nhiều việc cùng lúc. 

Có thể ghi chép và lên lịch vào quyển sổ nhắc nhở để khỏi bị quên hoặc đặt nhắc nhở vào điện thoại, máy tính hoặc đơn giản là dán giấy ghi nhớ vào nơi dễ thấy nhất.

Tích cực cho con bú: Theo các chuyên gia, việc cho bé bú sữa mẹ ngoài tốt cho sự phát triển của con thì còn tăng cường trí nhớ, giúp não bộ người mẹ hoạt động tốt hơn.

Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục làm máu lưu thông lên não tốt hơn, làm cho giác quan tiếp nhận thông tin nhanh hơn và giúp não lưu giữ thông tin lâu hơn.

Tập luyện tăng cường sự tập trung: Khi bạn tập trung tốt và tập luyện để sự tập trung trở thành thói quen, trí nhớ sẽ dần được khắc phục. Phương pháp tập luyện gồm 4 bước: Quan sát – Liên kết – Học thầm – Nhớ lại.

Phòng chống thiếu hụt nội tiết tố estrogen sau sinh để tăng cường trí nhớ bằng thực phẩm chức năng có nguồn gốc thiên từ mầm đậu nành và cao bạch quả.

Tóm lại, việc phụ nữ sau sinh hay quên là một hiện tượng rất dễ bắt gặp trong cuộc sống. Các chị em cần bình tĩnh và thực hiện một số biện pháp trên để phòng tránh và khắc phục tình trạng này.