Một chế độ ăn uống lành mạnh là điều cần thiết trong thai kỳ, tuy nhiên không phải ăn gì cũng tốt, có một số thực phẩm bà bầu nên tránh hoàn toàn.
Mang thai ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, khiến một số phụ nữ dễ bị nhiễm trùng hơn. Có nhiều loại thực phẩm mang vi khuẩn hoặc ký sinh trùng truyền nhiễm, có thể gây ra một số vấn đề trong thai kỳ. Ngay cả trong trường hợp bà bầu không cảm thấy bị bệnh, một số loại vi trùng vẫn có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
Những loại thực phẩm có hại cho bà bầu và thai nhi:
Cá
Cá có thể có hàm lượng thủy ngân cao, không an toàn cho thai nhi. Mặc dù nhiều người xem cá là một nguồn protein và chất dinh dưỡng rất tốt, chẳng hạn như các axit béo omega3, omega6… Tuy nhiên, loại cá mà phụ nữ mang thai ăn rất quan trọng.
Một số loài cá có xu hướng chứa nhiều thủy ngân, rất độc hại và gây ra vấn đề cho cả mẹ và thai nhi. Theo Sở Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (USDHHS), phụ nữ mang thai nên tránh những loại cá sau:
- Cá ngừ mắt to
- Cá marlin
- Cá kiếm
- Cá thu vua
- Cá mập
- Cá cam
Họ cũng khuyên bà bầu nên tránh tất cả các loại cá sống hoặc cá nấu chưa chín, chẳng hạn như cá trong các món ăn: sushi hoặc sashimi. Cá chưa nấu chín có thể chứa ký sinh trùng hoặc vi khuẩn có hại.
Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều loại cá an toàn để ăn khi mang thai. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) lưu ý, một số loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân thấp, bao gồm:
- Cá cơm
- Cá mòi
- Cá trích
- Cá mèo
- Cá bơn
- Cá hồi
- Cá rô phi
Những loại cá này có thể cung cấp các chất dinh dưỡng hữu ích và FDA khuyên bà bầu nên ăn 2 đến 3 phần cá mỗi tuần.
Rượu
Mặc dù một số người nghĩ rằng họ có thể uống một lượng nhỏ rượu trong khi mang thai, nhưng không có mức an toàn nào cho việc tiêu thụ rượu đối với bà bầu.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) lưu ý rằng bất kỳ lượng cồn nào tồn tại trong máu của bà bầu đều có thể đi qua thai nhi thông qua dây rốn. Điều này có thể gây ra một loạt các vấn đề phát triển thể chất hoặc trí tuệ. Hầu hết các bác sĩ sẽ khuyên phụ nữ mang thai tránh uống rượu.
Động vật có vỏ - còn sống
Trong khi mang thai, tốt nhất là tránh tất cả các loại hải sản sống, đặc biệt là động vật có vỏ. Trang web an toàn thực phẩm của Sở Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (USDHHS) lưu ý rằng: Các loài động vật có vỏ như hàu, cua và nghêu, có thể là nguồn tiềm ẩn vi khuẩn Vibrio gây bệnh tả và các bệnh nhiễm trùng khác. Luôn nấu chín tất cả các động vật có vỏ trước khi ăn.
Những nhiễm trùng gây ra với vi khuẩn này có thể gây mất nước và chất điện giải trong cơ thể, nếu nghiêm trọng có khả năng gây tử vong. Chúng cũng có thể gây ra sự thay đổi trong hệ thống miễn dịch khiến sức khỏe của trẻ bị ảnh hưởng.
Thịt nguội hoặc các loại thịt chưa nấu chín
Một số loại thịt có thể chứa vi khuẩn Listeria nguy hiểm. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC), nhiễm khuẩn Listeria đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Listeria có thể dẫn đến sảy thai.
Để tránh nhiễm Listeria, hãy nấu chín tất cả các loại thịt trước khi ăn. Điều này bao gồm tất cả các loại thịt thường ăn lạnh như thịt nguội, nên hấp lại ở nhiệt độ ít nhất là 70 độ C. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến mùi vị của thịt, vì vậy tốt nhất nên tránh các loại thịt này.
Rau sống hoặc rau chưa rửa kĩ
Rau xanh nói chung là những thực phẩm tuyệt vời để thêm vào chế độ ăn uống vì chúng chứa một lượng lớn chất xơ và chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, một số loại rau xanh hoặc rau mầm có thể chứa vi khuẩn, chẳng hạn như Salmonella hoặc E.coli, có thể gây nhiễm trùng.
Một nghiên cứu trên Vi sinh lâm sàng và Nhiễm trùng lưu ý rằng: Nhiễm trùng máu do vi khuẩn, trong đó nhiễm E. coli là một trong những loại phổ biến nhất, có khả năng gây tử vong khi mang thai.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) cho biết E. coli là nhiễm trùng rất khó để kiểm soát vì chúng có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau. E. coli có thể gây ra một loạt các vấn đề, trong đó có ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng đường tiết niệu và bệnh đường hô hấp. Khoảng 20% các trường hợp nhiễm E. coli là do thực phẩm bị ô nhiễm, bao gồm rau xanh và rau mầm chưa rửa kĩ.
Trứng sống
Trứng là một nguồn protein và chất dinh dưỡng dễ hấp thu, nhưng trứng chưa chín hoặc trứng sống có thể chứa vi khuẩn Salmonella. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) lưu ý: nhiễm Salmonella thường kéo dài khoảng một tuần, có thể nghiêm trọng hơn ở những người có hệ miễn dịch bị tổn thương và trẻ nhỏ.
Phụ nữ mang thai có thể ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách tránh ăn trứng sống hoặc chưa nấu chín, chẳng hạn như:
- Trứng luộc hoặc chiên với lòng đỏ còn lỏng.
- Trứng đánh nhẹ hoặc đánh bông thành kem tươi.
- Tiramisu
Khi mua trứng, mẹ nên chọn trứng thanh/tiệt trùng. Quá trình thanh/tiệt trùng sẽ giết chết tất cả vi khuẩn trong trứng, làm giảm nguy cơ nhiễm trùng. Luôn kiểm tra nhãn của các sản phẩm trứng mua tại cửa hàng để kiểm tra độ sạch. Nấu tất cả trứng và các sản phẩm có chứa trứng tối thiểu ở nhiệt độ 70 độ C.
Caffeine
Trong khi một số người cho rằng có thể thưởng thức một lượng nhỏ caffeine khi mang thai, tuy nhiên các bác sĩ thường khuyên phụ nữ mang thai nên tránh hoàn toàn vì caffeine có thể truyền sang thai nhi.
Một nghiên cứu năm 2016 trên Tạp chí Dinh dưỡng Sức khỏe Cộng đồn cho biết phụ nữ mang thai tiêu thụ lượng caffeine lớn có thể làm tăng nguy cơ bị sảy thai. Mặc dù nghiên cứu vẫn chưa có kết luận chính xác về liều lượng do không thể thử nghiệm điều này trên phụ nữ có thai.
Sữa chưa tiệt trùng
Sở Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (USDHHS) cho rằng: Phụ nữ mang thai cần tránh uống sữa chưa tiệt trùng hoặc nước trái cây chưa tiệt trùng. Sữa chưa tiệt trùng có thể chứa E.coli, Listeria hoặc Salmonella. Bà bầu luôn uống sữa tiệt trùng và kiểm tra nhãn của bất kỳ loại thực phẩm có chứa sữa nào để xác nhận điều này.
Mặc dù có một số hạn chế đối với chế độ uống khi mang thai, nhưng những hạn chế này sẽ giúp đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Chị em nên thuộc nằm lòng những thực phẩm có hại cho bà bầu, vì ông bà ta có câu: Cẩn tắc vô áy náy.
