Các loại carbohydrate (carbs) chính trong chế độ ăn uống là đường, tinh bột và chất xơ, việc duy trì một chế độ ăn nhiều carbohydrate có thể có hại cho sức khỏe.
Chế độ ăn kiêng chứa nhiều carbohydrate kém chất lượng, hấp thụ nhanh như đường và ngũ cốc tinh chế có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau bao gồm béo phì, tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường type 2 .
Thay vì tập trung vào "kim tự tháp thực phẩm" cổ điển đặt carbohydrate làm bậc cơ bản trong chế độ ăn kiêng, nhiều người đang chuyển sang kế hoạch ít carbohydrate như chế độ ăn keto để giảm thiểu lượng chất dinh dưỡng đa lượng này.
Việc cắt giảm lượng carbs sẽ dẫn đến một số vấn đề dưới đây:
1. Cắt giảm lượng carbs có thể sẽ giảm cân
Carbohydrate là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Điều này rất tốt để giúp tăng cường sức lực trong thời gian ngắn, nhưng cũng có nghĩa là chế độ ăn nhiều carbohydrate cũng sẽ có lượng calo cao và bất kỳ lượng calo nào không được sử dụng làm nguồn năng lượng sẽ được lưu trữ dưới dạng chất béo.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người theo chế độ ăn kiêng low-carb thực sự giảm cân nhanh. Mặc dù tất cả quá trình giảm cân đều xảy ra khi ăn ít calo hơn mức đốt cháy, nhưng thực hiện chế độ ăn kiêng low-carb như keto đã được chứng minh là phương pháp giảm cân hiệu quả hơn so với nhiều chế độ ăn kiêng khác.
Khi ăn carbs, cơ thể sẽ sử dụng lượng đường thu được làm nguồn năng lượng chính. Tuy nhiên, khi áp dụng một chế độ ăn kiêng cung cấp một lượng calo vừa phải từ protein và rất ít carbohydrate, cơ thể sẽ "chuyển đổi" cách sử dụng năng lượng do thiếu lượng đường hiện có và bắt đầu đốt cháy lượng mỡ dự trữ trong cơ thể để làm nhiên liệu.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều carbohydrate có thể làm tăng sản xuất insulin của cơ thể, sau đó có thể dẫn đến việc giữ natri trong thận. Việc giữ natri khiến cơ thể giữ nhiều nước hơn và do đó làm tăng cân. Với chế độ ăn ít carb, insulin sẽ giảm và natri sẽ giải phóng từ thận, dẫn đến giảm cân ban đầu nhanh chóng khi giảm lượng nước đó.
2. Sương mù não có thể giảm
Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao mình lại cảm thấy mệt mỏi sau khi ăn một bữa ăn nhiều carbs chưa? Carbohydrate là nguồn năng lượng cần thiết của não nhưng chế độ ăn uống nhiều carbohydrate kém chất lượng có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.
Nguyên nhân sâu xa của tình trạng sương mù não nằm ở lượng đường trong máu không đều. Điều này có thể được đo lường bằng cách đánh giá Hba1C (chỉ số lượng đường trong máu), đây có thể là một yếu tố dự báo rõ ràng về bệnh đái tháo đường.
Một chế độ ăn nhiều carbohydrate kém chất lượng có thể dẫn đến lượng đường trong máu dao động đột biến và cơ thể sẽ bù đắp bằng cách tăng sức đề kháng insulin. Ngoài việc không tốt cho vòng eo, điều này còn có liên quan đến hiệu suất nhận thức kém. Việc giảm lượng carbs nạp vào sẽ ngăn chặn lượng đường trong máu tăng đột biến, có thể làm giảm bớt những khoảnh khắc sương mù, giúp giảm bớt mệt mỏi rất cần thiết và thậm chí cải thiện tâm trạng.
Ngoài ra, chế độ ăn kiêng low-carb còn thay đổi cách tế bào sử dụng năng lượng. Ăn ít carbohydrate hơn sẽ khiến cơ thể rơi vào trạng thái ketosis, nghĩa là cơ thể chuyển từ sử dụng đường làm nguồn năng lượng chính sang chất béo. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trạng thái ketosis này thực sự sẽ dẫn đến việc tăng sản xuất ty thể, có thể được coi là "nguồn năng lượng" cho tất cả các tế bào. Việc cắt giảm lượng carbs có nghĩa là não được nhận năng lượng chất lượng cao hơn.
3. Mất cân bằng hormone và tăng cholesterol
Mặc dù chế độ ăn nhiều carbs đã được chứng minh là có hại cho cân nặng và trí não nhưng việc cắt giảm hoàn toàn carbs có nguy cơ dẫn đến mất cân bằng chế độ ăn uống cũng như nội tiết tố.
Nhiều người cắt giảm lượng carbs và thay thế chúng bằng chất béo. Chuyển sang chế độ ăn nhiều chất béo dễ dẫn đến những hậu quả tiêu cực về sức khỏe. Mặc dù thực hiện chế độ ăn keto có thể giúp giảm cân nhưng những người theo chế độ ăn kiêng low-carb lâu dài có nguy cơ gặp các vấn đề với cholesterol "xấu" dẫn đến các vấn đề sức khỏe như bệnh tim và huyết áp cao. Điều này chỉ ra rằng keto và cholesterol cao có mối liên hệ khá chặt chẽ. Mức cholesterol "xấu" cao có thể là một dấu hiệu lớn về các bệnh mạn tính về sau, vì vậy, nên theo dõi mức cholesterol khi áp dụng chế độ ăn keto bằng xét nghiệm hormone.
Hơn nữa, cắt giảm lượng carbs cũng dễ dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố làm ảnh hưởng đến chức năng của cơ thể, bao gồm cả việc giảm cân. Nội tiết tố và quá trình giảm cân có mối liên hệ phức tạp và điều quan trọng là phải biết cách cân bằng nội tiết tố để giảm cân. Chế độ ăn ít carbs có thể gây ra vấn đề với tuyến giáp, cơ quan chịu trách nhiệm sản xuất hormone kiểm soát trực tiếp chức năng trao đổi chất và điều này đặc biệt đúng ở phụ nữ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chế độ ăn ít carbs cũng có thể dẫn đến giảm T3, đây là loại hormone quan trọng giúp kiểm soát trọng lượng cơ thể.
Với bất kỳ nỗ lực ăn kiêng nào, đặc biệt là chế độ ăn keto hoặc bất kỳ chế độ ăn kiêng nào khác nhằm mục đích giảm đáng kể chất dinh dưỡng đa lượng, điều đặc biệt quan trọng là phải lưu ý đến mức độ hormone để đảm bảo rằng đang tiếp cận nó theo cách lành mạnh nhất có thể.
Cắt giảm lượng carbs đến mức tối thiểu là một cách để giảm cân và chữa chứng sương mù não, nhưng đừng coi thường hoàn toàn chất dinh dưỡng đa lượng này. Nhận một lượng carbohydrate lành mạnh như từ trái cây, rau và carbs phức tạp như ngũ cốc nguyên hạt hay các loại đậu sẽ cho phép giảm cân, cải thiện sức khỏe não bộ mà không làm mất hoàn toàn hormone.
Chế độ ăn kiêng keto có thể có hiệu quả trong việc giảm cân và phòng ngừa bệnh sương mù não, nhưng phải theo dõi cẩn thận và kiểm tra sự mất cân bằng nội tiết tố để đảm bảo rằng nó không gây hại nhiều hơn so với lợi ích nó mang lại. Vì vậy, nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi cố gắng giảm cân vì còn rất nhiều điều tiềm ẩn khi áp dụng một chế độ ăn kiêng mới.
