Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Thị Hoa, khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết rối loạn lipid máu (hay còn gọi là rối loạn chuyển hóa lipid máu, rối loạn mỡ máu, rối loạn chuyển hóa mỡ máu) là tình trạng mất cân bằng một hoặc nhiều thông số lipid như cholesterol, LDL-C, HDL-C hay triglyceride. Tình trạng này có thể dẫn đến bệnh tim mạch và các biến chứng nguy hiểm khác.

Nguyên nhân rối loạn lipid máu

Theo bác sĩ Hoa, nguyên nhân gây rối loạn lipid máu có thể từ tiên phát hoặc thứ phát.

Rối loạn lipid máu tiên phát thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, gồm tăng triglycerid tiên phát và tăng lipid máu hỗn hợp. Nguyên nhân là:

• Đột biến gene làm tăng tổng hợp quá mức cholesterol, triglyceride, LDL-C hoặc giảm thanh thải cholesterol, triglyceride, LDL-C.
• Đột biến gene làm giảm tổng hợp HDL-C hoặc tăng thanh thải HDL-C.

Nguyên nhân của rối loạn lipid máu thứ phát đến từ lối sống và các bệnh lý chuyển hóa, nội tiết, gan hoặc một số loại thuốc như:

• Yếu tố lối sống: Ít vận động, uống nhiều rượu bia, ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa, thiếu chất xơ.
• Bệnh lý: Đái tháo đường, hội chứng Cushing, suy giáp, bệnh thận mạn tính, xơ gan.
• Một số loại thuốc: Thiazid, corticoides, estrogen, thuốc chẹn beta giao cảm.

Triệu chứng của rối loạn lipid máu

"Rối loạn lipid máu có thể diễn tiến trong một thời gian dài mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Bệnh thường chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hoặc nhập viện vì một lý do y tế khác", bác sĩ Hoa nói.

Các triệu chứng của rối loạn lipid máu chỉ nhận thấy được khi lipid máu cao kéo dài gây ra biến chứng cơ quan.

Dấu hiệu của rối loạn lipid máu biểu hiện bên ngoài:

• Cung giác mạc quanh mống mắt
• Ban vàng mí mắt trên hoặc dưới (Xanthelasma palpebrarum)
• U vàng gân xuất hiện ở các ngón, gân achille và khớp đốt bàn ngón tay
• U vàng dưới màng xương xuất hiện ở củ chày trước, đầu xương mỏm khuỷu
• U vàng da hoặc củ xuất hiện ở khuỷu và đầu gối
• Dạng ban vàng lòng bàn tay xuất hiện ở các nếp gấp ngón tay và lòng bàn tay

Dấu hiệu của rối loạn lipid máu biểu hiện nội tạng:

• Nhiễm lipid võng mạc
• Gan nhiễm mỡ
• Viêm tụy cấp
• Xơ vữa động mạch