Cây huyết dụ là cây gì?

Cây huyết dụ còn có tên gọi khác là thiết thụ, phật dụ, hồng trúc. Tên khoa học là Cordyline terminalis Kunth, thuộc họ Huyết Dụ (Asteliaceae). Huyết dụ là một loài thực vật có hoa trong họ Măng tây.

Có hai loại cây huyết dụ, loại lá đỏ cả hai mặt và loại lá đỏ một mặt còn mặt kia màu xanh. Cả hai loại đều được dùng làm thuốc, nhưng loại hai mặt đỏ tốt hơn.

Cây huyết dụ có đặc điểm gì?

Cây huyết dụ sống lâu năm, có thân mảnh, cao 1-3m, thân cây phân nhánh. Toàn thân mang nhiều vết sẹo do lá đã rụng.

Lá cây mọc thành từng lùm ở trên đỉnh, dạng hình mác rộng, có màu xanh hoặc màu đỏ tía, phần đuôi lá bao lấy thân. Lá không có cuống, dài 20 - 35cm, rộng 1 - 4cm.

Hoa mọc nhiều trên đỉnh nách lá, hoa nhỏ, có màu đỏ nhạt đến màu tím, thường nở vào đông xuân. Bầu 3 ô, mỗi ô chứa 1 tiểu noãn và vòi. Quả mọng hình cầu, màu đỏ.

Cây huyết dụ phân bố ở hầu hết các tỉnh thành từ Bắc vô Nam. Do có hình dáng khá đẹp, lá lại có màu sắc đặc biệt là màu đỏ nên cây huyết dụ thường được trồng ở các gia đình, vừa để làm thuốc lại vừa để làm cảnh. Cây rất dễ kiếm và dễ tìm để làm thuốc.

Cách chế biến và thu hái

Cây có thể thu hái quanh năm nhưng thường được thu hoạch vào mùa hè, khi trời khô ráo. Dùng dao cắt lấy lá, bỏ lá sâu, lá dập, có thể dùng tươi hoặc đem phơi khô, bảo quản nơi khô ráo và dùng dần. Còn rễ cây thì được đào lên, rửa sạch, phơi khô. Vậy thực sự cây huyết dụ có tác dụng gì?

Thành phần hóa học và tính vị của cây huyết dụ

Cây mới được dùng trong phạm vi nhân dân nên chưa có nghiên cứu nào chỉ rõ thành phần hóa học của cây. Hiện nay, chỉ mới biết trong cây có sắc tố anthoxyanozit. Theo Đông y, huyết dụ có vị ngọt, tính bình, tác dụng làm mát huyết, cầm máu, tán máu ứ, định thống.

Cây huyết dụ có tác dụng gì?

Cây huyết dụ rất tốt cho máu, tác dụng bổ huyết, cầm máu. Ngoài ra nó có tác dụng giảm đau do phong thấp, nhức xương, trị rong kinh, xích bạch đới, kiết lỵ, lậu, sốt xuất huyết, thổ huyết, ho ra máu, tiểu tiện ra máu.

Huyết dụ có thể dùng tươi hoặc dùng khô. Liều lượng trung bình với loại lá tươi là 20 – 30g, còn lá khô là 8 – 16g. Huyết dụ có thể dùng riêng lẻ hoặc kết hợp với các loại thuốc khác để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cây huyết dụ chữa bệnh gì?

Trị kinh nguyệt không đều

Lấy 30g lá huyết dụ và 30g vỏ rễ cây râm bụt. Sắc lấy nước uống mỗi ngày, cho đến khi chu kỳ kinh nguyệt đều trở lại thì dừng uống.

Cây huyết dụ chữa rong kinh

Cây huyết dụ có tác dụng gì? Một trong những tác dụng tiêu biểu đó là chữa chứng rong kinh ở phụ nữ. Có thể sử dụng 2 bài thuốc dưới đây:

Bài thuốc 1: dùng 20g lá huyết dụ tươi, 10g rễ cỏ tranh, 10g đài tồn tại của quả mướp, 8g rễ cỏ gừng, rửa sạch, thái nhỏ. Cho vào sắc cùng 300ml nước cho đến khi còn 100ml, chia uống 2 lần trong ngày.

Bài thuốc 2: lấy 20g lá huyết dụ tươi, 10g cành tử tô, 10g hoa cau đực và 1 ít tóc đốt thành than. Tất cả lá thái nhỏ, trộn đều rồi sao vàng. Cho tất cả sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang.

Lá huyết dụ trị viêm đường tiết niệu, tiểu ra máu

Lấy 20g lá huyết dụ tươi, 10g rễ cây rang, 10g lá lẩu, 10g lá cây muối, 10g lá tiết dê. Tất cả rửa sạch, tráng qua nước sôi và để ráo, giã nát vắt lấy nước cốt uống.

Chữa sốt xuất huyết

Lấy mỗi thứ 10 – 16g gồm lá huyết dụ, cây hoàng bá, huyền sâm, hạt muồng sao, sinh địa, đơn bì, cỏ nhọ nồi, ngưu tất, đan sâm, xích thược, trắc bá sao. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Chữa ho ra máu

Lá huyết dụ 10g, rễ rẻ quạt 8g, trắc bách diệp sao đen 4g, lá thài lài tía 4g, tất cả phơi khô, sắc uống ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần.

Chảy máu cam, chảy máu dưới da

Dùng 30g lá huyết dụ, 20g cỏ nhọ nồi và 20g lá trắc bách diệp sao cháy. Đun lấy nước, uống mỗi ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần, cho đến khi khỏi hẳn thì dừng lại.

Cây huyết dụ chữa bệnh trĩ nội

Dùng 30g lá huyết dụ tươi, 20g lá sống đời, 20g xích đồng nam. Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang, chia 2 đến 3 lần trong ngày.

Chữa đại tiện ra máu tươi

Cho 20g lá huyết dụ, 15g cỏ nhọ nồi, 15g rau má khô, 10g khổ sâm. Đun với 700ml nước cho đến khi còn 300ml, chia uống 2 lần trong ngày.

Điều trị phong thấp đau nhức

Dùng 30g cả rễ, lá, hoa của cây huyết dụ, 15g huyết giác. Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.

Chữa kiết lỵ

Lấy 20g lá huyết dụ tươi, 20g rau má tươi, 12g cỏ nhọ nồi tươi. Rửa sạch, để ráo, giã nát vắt lấy nước cốt uống ngày 2 lần.

Chữa xuất huyết tử cung

Lá huyết dụ chữa bệnh gì hiệu quả thì đó phải là các bệnh xuất huyết liên quan đến tử cung. Cách dùng đơn giản là lấy 40-50g lá huyết dụ tươi sắc nước uống ngày 2 – 3 lần. Chú ý, không dùng cho phụ nữ sau khi nạo thai hoặc đẻ sót rau.

Chữa bệnh bạch đới, khí hư

Dùng 40g lá huyết dụ tươi, 20g xích đồng nam (lá băn), 20g cây sống đời (lá bỏng). Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang, chia 2-3 lần uống trong ngày

Chữa bệnh á sừng

Lấy nửa nắm lá huyết dụ, 1 nắm lá đinh lăng. Rửa sạch nấu với 600ml nước cho đến khi còn 300ml thì thêm ít cam thảo vào. Chia uống trong ngày, uống liên tục 5-7 ngày.

Lưu ý khi sử dụng cây huyết dụ

Lá huyết dụ có nhiều tác dụng chữa bệnh, nhưng một trong những chống chỉ định là sử dụng lá huyết dụ cho bà bầu trước khi sinh em bé hoặc sau sinh nghi ngờ còn sót nhau thai.

Ngoài chữa bệnh, cây huyết dụ có tác dụng gì?

Cây huyết dụ có tác dụng gì? Huyết dụ không chỉ dùng để làm thuốc mà nó còn có ý nghĩa trong phong thủy.

Tại đảo Hawaii, lá cây huyết dụ thường được dùng để làm váy hula hoặc treo trong các góc ở ngôi nhà. Nó không chỉ được dùng để trang trí mà nó còn có ý nghĩa sức mạnh tâm linh lớn.

Cây huyết dụ không chỉ mang lại may mắn cho chủ nhân mà còn có tác dụng “giữ của”, bảo vệ gia tài cho gia chủ. Theo dân gian, loài cây này sẽ tạo đường ranh giới, ngăn không cho ma quỷ tấn công. Nếu tà ma cố gắng xâm nhập sẽ bị diệt trừ.

Điều này cũng rất đúng với văn hóa Trung Quốc, các thầy trừ tà diệt quỷ thường lấy máu của chính mình, bôi lên vũ khí để tăng sức mạnh. Từ huyết dụ cũng mang ý nghĩa là “như máu”.

Ngoài ra, lá huyết dụ cũng được dùng để bọc và bảo quản thực phẩm hằng ngày.

Cách trồng và chăm sóc cây tại nhà

Không phải là một cây kén đất kén nước, huyết dụ dễ dàng phát triển trong môi trường khí hậu nhiệt đới, ngay cả khi thiếu thốn về không gian hay nguồn nước. Tuy nhiên, để cây nhanh chóng phát triển và có tuổi thọ lâu dài bạn cần chú ý tới một số điểm về cách trồng và chăm sóc như sau.

Cách trồng

Môi trường trồng cây huyết dụ là những phần đất màu mỡ, thoát nước tốt hoặc trồng trong chậu với không gian ít nhất 36 inch. Nên trồng trong bóng râm, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp hoặc cường độ ánh sáng quá lớn sẽ khiến cây nhanh chóng héo úa.

Nếu bạn có ý định trồng cây trong nhà, hãy giữ nó ở một nơi có ánh sáng vừa phải, có thể gần cửa sổ, hành lang hoặc ban công có mái che…

Cách chăm sóc

Việc chăm sóc cho cây huyết dụ quan trọng nhất là tưới nước. Bạn có thể tưới và giữ độ ẩm cho môi trường đất xung quanh cây. Thời gian đầu khi trồng cây nên tưới đều đặn mỗi ngày hoặc có thể 2-3 lần/ngày để cây phát triển bộ rễ.

Bón phân hàng tháng bằng phân bón hòa tan trong nước pha loãng. Trong những tháng mùa đông, bạn có thể giảm tần suất bón phân xuống hai tháng một lần hoặc ít hơn.

Ngoài ra, thường xuyên kiểm tra sâu bệnh như đốm lá, rệp sáp hoặc nhện. Thực hiện cắt bỏ sạch các lá cây bị hư hỏng và loại bỏ những chiếc lá già nhất ở gốc cây khi chúng có màu vàng.

Sau khi tìm hiểu cây huyết dụ có tác dụng gì, chúng ta đã có cái nhìn khác hơn về một giống cây tưởng như chỉ có thể làm cảnh trong nhà. Có thể thấy, kho tàng dược liệu là vô cùng phong phú và các vị thuốc luôn tồn tại quanh ta.