Đau bụng là triệu chứng bệnh lý đường tiêu hóa rất hay gặp ở trẻ em. Mỗi phụ huynh cần trang bị một số kiến thức cần thiết về vấn đề này, bởi đau bụng ở trẻ em, nhất là trẻ nhỏ rất khó xác định. Đôi khi đây lại là dấu hiệu của nhiều bệnh nguy hiểm, cần phải được can thiệp khẩn cấp.

Nhiều nguyên nhân gây đau bụng ở trẻ như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, viêm loét dạ dày - hành tá tràng, nhiễm vi khuẩn, virus, dị ứng thức ăn, ngộ độc, dùng thuốc quá liều.

Ngoài ra, đau bụng còn có thể do bệnh lý của những cơ quan trong ổ bụng hoặc lân cận hay vấn đề cần phải nhanh chóng can thiệp và phẫu thuật như viêm ruột thừa, tắc ruột, lồng ruột…

Dấu hiệu nhận biết

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh và lứa tuổi của trẻ, biểu hiện sẽ khác nhau:

- Nếu chưa biết nói, trẻ thường quấy khóc liên tục, vẻ mặt nhăn nhó vì đau.

- Những trẻ lớn hơn có thể sẽ than phiền với cha mẹ về tình trạng đau bụng của mình.

- Đôi khi trẻ có thể chỉ ra được vị trí đau và mô tả tính chất của cơn đau dù không phải lúc nào cũng chính xác.

- Thông thường, cơn đau chỉ thoáng qua và ở vùng giữa bụng hoặc quanh rốn. Trẻ cần được đưa đến bệnh viện nếu đau ở vị trí dưới rốn và nghiêng về phía bên phải hoặc cơn đau kéo dài quá 24 giờ hay mức độ đau trở nên trầm trọng hơn. Trong tình huống này, đau bụng có thể do viêm ruột thừa hay những vấn đề nghiêm trọng khác.

- Nôn là một trong những triệu chứng đi kèm thường gặp. Hãy đưa trẻ đến bệnh viện nếu nôn nhiều hơn 24 giờ hoặc nôn liên tục, nôn ra tất cả sau khi ăn uống, dịch có màu xanh hoặc vàng, có máu đỏ tươi hoặc máu đông.

- Tiêu chảy thường đi kèm với đau bụng. Tình trạng tiêu chảy có thể tồn tại ngay cả khi đau bụng đã hết. Đa số trường hợp tiêu chảy thường tự giới hạn trong khoảng 1-3 ngày. Trẻ cần được đưa đến cơ quan y tế nếu đi tiêu quá nhiều, có biểu hiện mất nước, phân hôi tanh, trong phân có đàm máu.

- Có thể trẻ sẽ sốt, tuy nhiên đây không phải là dấu hiệu chỉ ra tình trạng nặng. Bởi đôi lúc trẻ sốt nhưng không do những nguyên nhân trầm trọng. Trong khi đó, trẻ có thể không sốt nhưng tình trạng rất nguy hiểm và cần phải can thiệp ngay.

Xử trí

Khi trẻ đau bụng, điều đầu tiên cha mẹ nên làm là trấn an, vỗ về và cho bé nằm nghỉ. Phụ huynh cần theo dõi sát trẻ nhằm phát hiện ra những dấu hiệu bất thường ở trên để đưa đến bệnh viện khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tại bệnh viện, để xác định chính xác nguyên nhân, các bác sĩ sẽ thăm khám, xét nghiệm, chụp bụng, siêu âm bụng hoặc kỹ thuật chuyên sâu. Tùy theo nguyên nhân cụ thể mà hướng xử trí sẽ khác nhau, trẻ có thể sẽ được dùng thuốc, tiếp tục theo dõi hay nhanh chóng phẫu thuật.

Nếu trẻ đi khám và được bác sĩ kê đơn về nhà, gia đình cần tuân thủ dùng thuốc. Đặc biệt, cha mẹ cần theo dõi các dấu hiệu nặng lên như: đau bụng, quấy khóc, nôn tăng lên, mệt, li bì. Lúc này, cha mẹ cần đưa bé đến bệnh viện khám lại ngay.