Là một thực phẩm quen thuộc nhưng cải bó xôi có tác dụng gì cho sức khỏe thì không nhiều người có thể nắm rõ. Ngoài là một loại rau có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon cho gia đình, cải bó xôi còn chiếm được cảm tình của chị em nội trợ nhờ những tác dụng không ngờ cho sức khỏe. 

Cải bó xôi là gì?

Cải bó xôi hay còn có tên gọi khác là rau bina hay rau chân vịt là một loạt thực vật có hoa, thuộc họ Dền. Đây là loạt rau có xuống nhỏ, lá màu xanh đậm và thường mọc chụm lại ở một gốc rễ nhỏ. Cải bó xôi thông thường có thân, lá khá giòn và dễ dập.

Loại rau này có tên khoa học là Spinacia oleracea L. Chenopodiaceae, có nguồn gốc từ miền Trung Á và Tây Nam Á. Ở Việt Nam, cải bó xôi được trồng nhiều ở các tỉnh miền Bắc, tập trung vào hai vụ Đông Xuân và Xuân Hè vì cần được tưới tiêu thường xuyên.

Cải bó xôi được chia làm ba loại chính: Cải bó xôi Savoy (loại có màu xanh đậm nhăn nheo, lá xoăn), cải bó xôi dẹt, lá trơn (loại này phổ biến rộng rãi nhất) và cải bó xôi semi-savoy (tương tự loại Savoy nhưng dễ làm sạch hơn).

Giá trị dinh dưỡng cải bó xôi là thứ mà chị em nội trợ rất yêu thích ở loại rau xanh này. Trong thành phần tính theo cân nặng, cải bó xôi chứa 91.4% nước, 3.6% carb và 2.9% protein. Cải bó xôi có rất nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe nên luôn là lựa chọn hàng đầu của chị em phụ nữ để chăm sóc gia đình.

Cải bó xôi có tác dụng gì?

Cải bó xôi trị bệnh gì là câu hỏi nhiều người thường đặt ra với loại rau xanh có tên gọi khá đặc biệt này. Ngoài việc là một thực phẩm chế biến được nhiều món ăn ngon, cải bó xôi thực sự là “siêu thực phẩm” của các bà nội trợ vì tích hợp công dụng cho sức khỏe.

Giảm nguy cơ ung thư

Cải bó xôi được ca ngợi như một loại “thần dược” trong việc phòng chống bệnh ung thư nhờ trong thành phần có chứa nhiều carotenoid. Đây là một chất có công dụng chống oxy hóa và loat bỏ các gốc tự do, ngăn ngừa các loại ung thư thường thấy như ung thư vòm họng, thanh quản cũng như làm chậm quá trình di căn của ung thư dạ dày, ung thư vú…

Ngoài ra, trong thành phần dinh dưỡng của cải bó xôi còn có chứa nhiều flavonoid. Đây là một loại chất chuyển hóa trung gian của thực vật có tác dụng làm chậm sự phân chia của các tế bào ung thư giúp phòng chống sự xuất hiện và phát triển của ung thư tuyến tiền liệt, ung thư dạ dày và da người.

Ngăn ngừa béo phì

Những thực phẩm có tính axit cao là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến béo phì và các chứng bệnh khác. Trong trường hợp này, cải bó xôi có tác dụng gì? Đầu tiên, các chất khoáng có trong cải bó xôi có tác dụng kiềm hóa, cân bằng chế độ ăn uống có tính axit quá vượt trội.

Ngoài ra, cải bó xôi còn chứa rất ít calo, duy trì lượng đường trong máu thấp, có thể giữ cho cơ thể bạn có cảm giác no và hạn chế sự thèm ăn. Điều này chắc hẳn sẽ phù hợp với những ai đang có nhu cầu giảm cân.

Tăng cường thị lực

Cải bó xôi cùng với cải xoăn hay bông cải xanh là những loại rau xanh thường được khuyên dùng để tăng cường thị lực. Sở dĩ, cải bó xôi tốt cho mắt như thế là nhờ trong thành phần dinh dưỡng có chứa nhiều lutein và zeaxanthin – hai chất chống oxy hóa cực mạnh và rất nổi tiếng trong việc bảo vệ đôi mắt.

Lutein là một loại carotenoid có khả năng ngăn chặn nhiều bệnh ở mắt như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng theo thời gian. Theo nghiên cứu, chế độ ăn uống hàng ngày nên cung cấp khoảng 10 mg lutein sẽ rất tốt cho sức khỏe.

Trong khi đó, zeaxanthin trong cải bó xôi lại là một carotene quan trọng được hấp thụ vào điểm võng mạc của mắt, có chức năng lọc ánh sáng.

Cải thiện đường huyết

Với những người bị bệnh tiểu đường, cải bó xôi là thực phẩm khá quan trọng trong chế độ ăn uống. Trong thành phần cải bó xôi, các chuyên gia tìm ra alpha lipoic acid – một chất làm hạ đường huyết cao, thúc đẩy hoạt tính của insulin và điều tiết insulin ở mức hợp lý cho cơ thể.

Ngoài ra, trong thành phần loại rau xanh này còn chứa hợp chất Lipopyllysine có tác dụng hạn chế quá trình oxy hóa mỡ, ngăn chặn một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiểu đường.

“Thần dược” dành cho xương

Cải bó xôi có tác dụng gì đối với xương mà các chuyên gia tôn loại rau xanh này lên hàng “thần dược”? Thực tế có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong cải bó xôi có rất nhiều vitamin K – một chất giúp thúc đẩy quá trình tổng hợp osteocalcin, protein rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và mật độ của xương.

Đây cũng là nhân tố đẩy nhanh quá trình tổng hợp của spakenolipids và các loại chất béo cần thiết tạo enen vỏ myelin xung quanh dây thần kinh giúp hệ thần kinh luôn khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, vitamin K có khả năng làm tan máu tụ trong cơ thể khi bị thương giúp các vết thương mau lành và cơ thể phục hồi nhanh hơn sau các chấn thương.

Ngoài ra, nhờ thành phần dinh dưỡng giàu magie và canxi nên cải bó xôi còn giúp cải thiện độ chắc khỏe của xương và hỗ trợ tăng chiều cao cho trẻ em.

Tốt cho hệ tiêu hóa

Cũng như các loại rau xanh khác, cải bó xôi có rất nhiều chất xơ hòa tan và không hòa tan giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón cho cơ thể. Bên cạnh đó, chất magnesium trong cải bó xôi cũng giúp làm sách chất thải trong đường ruột bằng cách rút nước, giúp hệ tiêu hóa luôn hoạt động tốt.

Giúp móng và tóc phát triển khỏe mạnh

Khi sử dụng cải bó xôi đúng cách và đều đặn, bạn sẽ thấy ngay tác dụng của nó lên móng và tóc. Nhờ trong thành phần dinh dưỡng có chứa hai chất làm đẹp tự nhiên là vitamin A, C, cải bó xôi giúp bạn tiết kiệm một khoản chi phí để mua sản phẩm chăm sóc móng và tóc.

Nếu vitamin C giữ cho tóc khỏe thì vitamin A giúp móng và tóc mềm mượt, khỏe mạnh mà không cần đến những thực phẩm chức năng hỗ trợ.

Ngăn ngừa xơ vữa động mạch, bệnh đau tim

Ngoài công dụng với mắt, chất Lutein trong cải bó xôi còn có khả năng ngăn ngừa các thành động mạch dày lên, giúp làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đau tim.

Ngoài ra, chất nitrite và các loại vitamin A, C còn giúp hòa tan chất béo, ngăn ngừa sự xuất hiện của các cơn đau tim và các bệnh khác về tim mạch.

Chống viêm hiệu quả

Với mỗi cách chế biến khác nhau, cải bó xôi có thể có những công dụng khác nhau mà bạn không thể ngờ tới. Có thể kể đến như khi vào lên, cải bó xôi có chứa nhiều neoxanthin và violaxanthin - hai loại epoxyxanthophyll có tác dụng làm giảm viêm đối với các vết thương.

Ngoài giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn sau chấn thương, các chất này còn giúp ngăn ngừa cách bệnh viêm như loãng xương, hen suyễn, viêm khớp, đau nửa đầu…

Làm đẹp da, chống nắng hiệu quả

Như đã nói ở trên, cải bó xôi có chứa rất nhiều vitamin có lợi cho sức khỏe và cũng đặc biệt công hiệu trong việc làm đẹp của chị em phụ nữ. Là một nguồn cung vitamin A dồi dào, cải bó xôi giúp bạn cải thiện làn da hiệu quả.

 Bên cạnh đó, vitamin C là một thành phần quan trọng có thể giúp bạn loại bỏ các tế bào chết trên da, giúp da tươi sáng hơn. Và một công dụng khác có thể bạn không ngờ đến của cải bó xôi đó chính là chống nắng nhờ hàm lượng vitamin B dồi dào, bảo vệ cơ thể khỏi các tia cực tím độc hại.

Ngoài những công dụng trên, nhiều chị em phụ nữ còn dùng cải bó xôi trị mụn và nhận được kết quả khá bất ngờ. Trong cải bó xôi cũng như những thực phẩm màu xanh lá cây tự nhiên có chứa nhiều diệp lục. Đây là chất có khả năng làm sạch khuẩn và độc tố trên da khiến mụn không có điều kiện để xuất hiện trên da.

Cung cấp sắt, bổ máu, tốt cho phụ nữ có thai

Cải bó xôi có tác dụng gì trong việc bù sắt, bù máu cho cơ thể? Cải bó xôi cung cấp một hàm lượng lớn sắt cho cơ thể nên là một thực phẩm không thể thiếu trong việc bồi bổ cho máu.

Theo nghiên cứu, đàn ông cần 19 mg sắt và phụ nữ cần 17 mg sắt mỗi ngày. Chính vì thế mà chỉ cần một cốc rau cải bó xôi mỗi ngày, bạn đã cung cấp được khoảng 1/3 nhu cầu sắt cho cơ thể.

Như vậy thì cải bó xôi có tốt cho bà bầu không, câu trả lời chắc chắn là có. Phụ nữ trong quá trình mang thai cần được cung cấp một hàm lượng sắt rất lớn để phục vụ cho quá trình sinh sản.

 Thế nên bổ sung cải bó xôi trong suốt thai kỳ sẽ rất có lợi trong việc bổ máu cho bà bầu. Ngoài ra, ăn cải bó xôi trong ba tháng đầu thai kỳ đặc biệt cần thiết vì đây là thực phẩm giúp thai nhi hình thành các dây thần kinh ghi nhớ và học tập.

Và nếu vậy thì sau sinh ăn cải bó xôi được không, câu trả lời vẫn là có và được khuyến cáo là rất nên sử dụng. Ngoài tác dụng bổ sung chất sắt cho máu sau khi mất một lượng máu lớn trong quá trình sinh sản thì cải bó xôi còn giúp chị em giảm được nguy cơ ung thư buồng trứng.

Lý do là vì cải bó xôi có nhiều chất kaempferol và luteolin – hai chất đều thuộc nhóm flavoinoid trong thành phần dinh dưỡng có khả năng bảo vệ phụ nữ khỏi căn bệnh nguy hiểm ung thư buồng trứng.

Gợi ý món ăn ngon từ cải bó xôi

Tùy theo nhu cầu riêng mà mỗi người sẽ có một cách chế biến riêng để thu được trọn vẹn giá trị dinh dưỡng của cải bó xôi. Tuy nhiên, các món như cải bó xôi trộn, cải bó xôi chiên, cải bó xôi sốt bơ tỏi, cơm trộn thịt bò cải bó xôi… là lựa chọn hàng đầu của nhiều bà nội trợ.

Những chế biến này ngoài giúp giữ được hàm lượng chất dinh dưỡng quý giá trong cải bó xôi còn rất ngon miệng và dễ ăn kể cả với trẻ em. Bên cạnh đó, cải bó xôi cũng rất dễ kết hợp với những thực phẩm khác nên bà nội trợ có nhiều sự lựa chọn để chế biến cải bó xôi. 

 Lưu ý khi sử dụng cải bó xôi

Dù có nhiều giá trị dinh dưỡng là thế nhưng cải bó xôi lại chưa hàm lượng carotene khá cao và sẽ không có lợi cho da vì thường dây ra hiện tượng sừng da và vàng da ở trẻ em. Ngoài ra đối với người có dấu hiệu sỏi thận hoặc lao phổi, việc hạn ăn nhiều cải bó xôi sẽ có lợi hơn để giảm nồng độ canxi oxalate trong nước tiểu.

Một lưu ý quan trọng nữa là trong quá trình chế biến cải bó xôi, chị em chỉ nên để ở nhiệt độ vừa phải để bảo toàn lượng chất dinh dưỡng giàu có trong loại rau xanh này.

Tất cả những thông tin trên hẳn đã giúp bạn trả lời một phần câu hỏi cải bó xôi có tác dụng gì đối với sức khỏe. Hy vọng các bà nội trợ sẽ luôn ưu tiên lựa chọn cải bó xôi và có những phương pháp chế biến an toàn để luôn duy trì sức khỏe tốt cho gia đình của mình.