Bọ cánh cứng hiện đang được rất nhiều thương lái ở tỉnh Kon Tum thu mua với giá cao. Loại sâu này thường phá hoại đậu, bí, lúa nhưng số lượng không nhiều. Chính vì giá cao nên nhiều người dân đổ xô đi săn lùng bọ cánh cứng, trong đó có cả trẻ em. Lợi ích kinh tế chưa thấy đâu, nhưng đã có một số trường hợp bị bỏng nặng, thậm chí tử vong vì ngộ độc từ sâu ban miêu.

Mới đây, em A. N (10 tuổi), trú tại xã Đăk K’roong, huyện Đắk Glei, Kon Tum, cùng 2 em khác đi lên rẫy lúa để săn bắt sâu ban miêu. Sau đó A.N bị nóng, rát, lở loét quanh cổ và miệng, gia đình phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Ngọc Hồi.

Ths.BS. Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: sâu ban miêu có cánh cứng, màu xanh lục biếc, dài khoảng 15 - 20mm, ngang 4 - 6mm, đầu hình tim, có rãnh dọc ở giữa, râu đen hình sợi. Thân có 11 đốt, giữa đầu và thân có một chỗ thắt lại. Phía trên 2 cánh màu đen có các chấm màu vàng hoặc màu đỏ nhạt; hoặc thân màu vàng với các điểm hay các dải ngang màu đen.

“Ngộ độc sâu ban miêu tuy gặp không nhiều nhưng rất nặng nề, tỷ lệ tử vong rất cao và gây khó khăn cho hầu hết các bác sĩ cấp cứu ban đầu khi tiếp xúc với loại ngộ độc này. Độc tố của sâu ban miêu rất độc, gây hủy hoại các tổ chức, cơ quan trong cơ thể, từ dạ dày, ruột cho đến cơ, gan, thận, máu... Trên thế giới cho tới nay chưa có phác đồ điều trị hiệu quả. Theo ghi nhận từ báo chí gần đây, hầu hết các trường hợp ngộ độc sâu ban miêu đều dẫn đến tử vong” – BS. Nguyên nói.

Tại Trung tâm Chống độc, trong vòng vài năm gần đây ghi nhận được gần chục trường hợp ngộ độc sâu ban miêu mức độ rất nặng. Hai trong số đó tử vong, một được cứu sống nhưng kèm theo nhiều biến chứng như suy thận, viêm phổi, viêm gan với chi phí điều trị rất nặng nề. Duy nhất một trường hợp được cứu sống.

Cũng theo BS. Nguyên, tháng 8/2016, Trung tâm Chống độc đã cấp cứu cho một gia đình gồm 4 người ở Thanh Hóa, nhập viện vì ăn sâu ban miêu. Cả 4 bệnh nhân sau khi ăn sâu ban miêu khoảng 20 - 30 phút thì xuất hiện đau rát cổ họng, đau bụng, nôn mửa, nôn ra dịch máu, đại tiện phân lỏng.

Gia đình đưa các bệnh nhân vào Bệnh viện tỉnh Thanh Hóa cấp cứu. Theo đó các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có kèm theo suy thận, toan chuyển hóa nên đã chuyển ra Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai.

Các chuyên gia khuyến cáo: Sâu và bọ xít có nhiều loài khác nhau, trong đó nhiều loài có chất độc. Thông tin y học về độc tính của các loài sâu, bọ xít hiện nay còn ít. Trong đó có rất ít loài sâu, bọ xít được khoa học chứng minh là an toàn để ăn.

Để phòng tránh ngộ độc, bên cạnh một vài dạng sâu đã được biết rõ ràng có thể dùng làm thực phẩm (ví dụ nhộng tằm), người dân tuyệt đối không được sử dụng bọ xít và sâu làm thực phẩm hoặc cho vào vị thuốc dù chế biến bằng bất kỳ cách nào.

Nếu phải đi bắt sâu, người dân chú ý sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động, tránh tiếp xúc trực tiếp với da, đặc biệt là mắt.