Có thể nhiều phụ huynh chưa biết đến hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì, đặc biệt tình trạng này diễn ra như thế nào và gây ra ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe của trẻ.

1. Hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì là gì?

Các bé gái bắt đầu độ tuổi dậy thì từ 10, 11 tuổi đến 15, 17 tuổi. Trong khi đó các bé trai có thời gian dậy thì muộn hơn từ 11, 12 tuổi và kết thúc vào khoảng 16, 17 tuổi.

Khoảng thời gian này là khi các bé đang trong thời gian ở độ tuổi trung học, hội chứng này có thể là một bước ngoặt lớn ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và là nguyên nhân khiến trẻ thay đổi về sức khỏe thể chất, sức khỏe sinh sản và sức khỏe tinh thần.

Những thay đổi trong độ tuổi dậy thì chính là các biến đổi về tâm lý, sinh lý của con người, trong khi đó giai đoạn này tâm lý của trẻ còn chưa ổn định, hơn nữa những thay đổi về hormone còn có thể là nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc phải các căn bệnh về tâm lý hơn.

Hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì là một trong những vấn đề mà trẻ ở độ tuổi dậy thì dễ gặp phải. Hoang tưởng còn được biết đến là một triệu chứng tâm thần, khi mà người bệnh sẽ xuất hiện các suy nghĩ mang tính sai lệch nhưng họ luôn cho là đúng và rất khó để người khác có thể giải thích.

Hiện tượng gặp phải tình trạng hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì còn có nhiều loại và cũng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì thế, muốn hiểu rõ hơn về bệnh hoang tưởng, cần tìm hiểu những vấn đề chính như sau:

- Hoang tưởng phạm tội:

Đây là kiểu hoang tưởng khiến cho trẻ ở độ tuổi dậy thì luôn cảm thấy chán ghét cuộc sống, cảm thấy chán và muốn bỏ các quy tắc, luật lệ trong cuộc sống đang gặp phải. Ngoài ra, tình trạng này còn khiến trẻ tự tạo cho mình một lớp vỏ bọc làm phá vỡ luật lệ cũng như có thể gây vi phạm pháp luật.

- Trẻ có cảm giác kỳ thị đám đông:

Một kiểu hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì khác là cảm giác kỳ thị đám đông hay còn có tên gọi khác là anti social. Đối với người mắc chứng hoang tưởng đám đông sẽ xuất hiện các trạng thái gồm phản đối các vấn đề đang được mọi người yêu thích. Đây còn được biết đến là một xu hướng chung và chọn cho mình các sở thích lạ, khác biệt với mục đích gây sự chú ý.

- Hoang tưởng bản thân có năng lực siêu nhiên:

Kiểu hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì cuối cùng là hoang tưởng bản thân có năng lực siêu nhiên, tình trạng này trẻ ở tuổi dậy thì rất dễ gặp phải vì họ luôn cho rằng mình là người siêu phàm, có năng lực siêu nhiên ẩn giấu. Do đó, tình trạng này còn được biết đến là chứng hoang tưởng tự cao ở nam giới trẻ tuổi.

2. Dấu hiệu nhận biết hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì

Muốn biết được các triệu chứng và dấu hiệu khi trẻ mắc hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì cần tìm hiểu các thay đổi của trẻ trong nhiều ngày, nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Thực tế cho biết rằng các triệu chứng sớm của hoang tưởng ở tuổi dậy thì đôi khi còn giống như các vấn đề khác có thể trẻ đang mắc phải như lo âu hoặc trẻ bị trầm cảm.

Khi các triệu chứng ban đầu xuất hiện có thể sẽ khiến phụ huynh chủ quan về các vấn đề của trẻ có thể kể đến gồm điểm học tập kém, có thể thay đổi bạn bè, trẻ khó ngủ hoặc trẻ bị cáu gắt.

Đối với trẻ dậy thì, có một số dấu hiệu cảnh báo sớm ở thanh thiếu niên xuất hiện gồm các thay đổi trong suy nghĩ, các thay đổi trong cảm xúc và thay đổi ở hành vi có thể là dấu hiệu cụ thể cảnh báo trẻ đang mắc hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì.

- Khi trẻ có thói quen sống khép kín, sau đó là trẻ tách biệt với thế giới ở bên ngoài.

- Tiếp đến trẻ bị nhút nhát, không muốn giao tiếp xã hội và có hiện tượng sợ đám đông.

- Đối với các trẻ có thái độ cáu gắt một cách khó hiểu.

- Hành động cư xử như người lớn và trẻ không muốn bị coi như trẻ con hoặc bị đối xử như trẻ con.

- Trẻ thường xuyên nói về hoạt động siêu nhiên, tự tin và cho rằng bản thân có sức mạnh siêu nhiên, hoang tưởng sẽ khiến trẻ trong độ tuổi dậy thì nghĩ rằng mình là người có sức mạnh phi thường.

- Trẻ ở độ tuổi dậy thì có thể học thói quen sử dụng thuốc lá, rượu bia.

Ngoài ra, bệnh hoang tưởng ở độ tuổi dậy thì còn có một số triệu chứng tương tự như bệnh trầm cảm ở trẻ, để có thể phân biệt được 2 bệnh này, cần hiểu rõ về hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì.

3. Nguyên nhân gây hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì

Các thay đổi ở độ tuổi dậy thì về hình thể bên ngoài cũng như tâm sinh lý đều có thể trở thành nguyên nhân khiến cho trẻ nhạy cảm hơn, dễ xuất hiện các thay đổi về cảm xúc hơn đặc biệt là dễ mắc các bệnh tâm lý hơn.

Do đó, về các vấn đề hình thức như bên ngoài khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì sẽ khiến trẻ có các thay đổi về bộ phận sinh dục. Nữ giới xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt, vòng ngực phát triển. Trong khi đó nam giới sẽ bị vỡ giọng, mọc ria mép...

Các thay đổi về ngoại hình có thể khiến trẻ bị trêu trọc gây tâm lý tự ti, khiến trẻ sống khép kín hơn. Nếu như không có người hướng dẫn, giải thích về các thay đổi này có thể khiến trẻ gặp gánh nặng về tâm lý và khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn.

Ngoài ra, sự thay đổi về môi trường học hoặc chuyển cấp cũng là vấn đề ảnh hưởng đến tâm lý trẻ, khiến trẻ khó thích nghi và dễ bị bạn bè xấu lôi kéo. Đặc biệt, các áp lực có liên quan đến học tập cũng có thể khiến trẻ bị stress.

Không chỉ vậy, thời gian dậy thì là thời điểm trẻ còn muốn thể hiện mình để gây ấn tượng với bạn khác giới, với người mà mình thích nên có thể sẽ xuất hiện một số hành động xốc nổi, không suy nghĩ đến hậu quả.

Chính những thay đổi hormone trong cơ thể, đặc biệt hormone sinh dục còn có thể là một nguyên nhân khiến trẻ mắc hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì. Những hormone này là nguyên nhân khiến trẻ khó kìm chế bản thân, dễ xúc động và dễ bị cáu gắt.

4. Cần làm gì khi trẻ bị ở độ tuổi dậy thì mắc hội chứng hoang tưởng?

Trẻ mắc hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì đối với một số trường hợp bệnh nhẹ thì hoàn toàn có thể tự khỏi mà không để lại di chứng khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, một vài trường hợp hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì nặng thì trẻ cần được can thiệp y khoa.

Do đó, khi trẻ mắc hội chứng hoang tưởng tuổi dậy thì, bố mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu sớm của bệnh để có thể kịp thời phát hiện các thay đổi về rối loạn hành vi, suy nghĩ lệch lạc của trẻ để kịp thời ngăn chặn.

Bởi vì chứng hoang tưởng có thể được điều trị khỏi nếu kịp thời chẩn đoán và điều trị. Vì vậy, ngay khi phát hiện các bất thường và những thay đổi về tâm lý ở trẻ, phụ huynh cần chú ý quan sát để sớm đưa con trẻ đi khám kịp thời.