Lựa chọn thực phẩm không phù hợp khi bụng rỗng có thể khiến dạ dày tổn thương. Ảnh: Freepik. |
Mỗi người có ngưỡng dung nạp thực phẩm khác nhau, việc ăn món gì khi bụng đói hay trước bữa ăn còn phụ thuộc vào lượng tiêu thụ và phản ứng cơ thể. Tuy nhiên, trong nhịp sống bận rộn, nhiều người thường bỏ bữa, để bụng đói quá lâu rồi ăn vội những món “chống đói” như trái cây hoặc cà phê.
Theo bác sĩ Trịnh Ứng Dung, chuyên khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân Bắc Kinh, việc lựa chọn thực phẩm không phù hợp khi dạ dày trống rỗng có thể “bức tử” niêm mạc dạ dày, làm nặng thêm các bệnh lý viêm loét, trào ngược hoặc khó tiêu.
Vì vậy, người có dạ dày nhạy cảm cần đặc biệt tránh 5 nhóm thực phẩm dưới đây, dù có thèm đến mấy cũng không nên ăn khi đói.
Cà phê, trà
Cà phê và trà là hai thức uống được nhiều người lựa chọn mỗi sáng, nhưng đây cũng có thể là “mối nguy” đối với dạ dày trống rỗng. Caffeine trong cà phê và các hợp chất kích thích trong trà có thể khiến dạ dày tiết acid mạnh hơn, làm người uống dễ bị nóng rát vùng thượng vị, buồn nôn hoặc chóng mặt.
Nếu uống khi chưa ăn gì, axit dạ dày có thể chưa được thực phẩm trung hòa và ở người có niêm mạc dạ dày nhạy cảm (như viêm, loét hoặc trào ngược) việc này có thể làm tình trạng tổn thương thêm nặng. Do đó, tốt nhất bạn nên ăn nhẹ bằng bánh mì, trứng hoặc vài hạt hạnh nhân trước khi uống.
Trái cây có vị chua
Những loại trái cây chua như cam, quýt, bưởi cần được cân nhắc khi ăn lúc bụng đói. Chúng chứa nhiều acid hữu cơ và tannin, có thể kích thích dạ dày tiết acid nhiều hơn và làm chậm quá trình tiêu hóa protein, gây cảm giác đầy bụng, đau và khó chịu.
Với người bị viêm loét hoặc trào ngược dạ dày, lượng acid tăng cao còn có thể làm tổn thương niêm mạc. Cách an toàn nhất là ăn trái cây sau bữa chính khoảng 1-2 giờ, khi dạ dày đã có “lớp đệm” thức ăn bảo vệ.
Miến, bún
Một số món tưởng lành mạnh như miến, bún khô hay khoai lang cũng không nên ăn khi đói. Các loại tinh bột này chứa amylose - dạng tinh bột khó tiêu. Khi ăn lúc bụng trống, dạ dày phải tiết nhiều dịch vị hơn để tiêu hóa, gây cảm giác đầy hơi, chướng bụng. Với khoai lang, lượng enzyme tự nhiên có trong củ còn tạo khí trong ruột, làm người ăn dễ bị trướng hơi, ợ chua.
Các món ăn lạnh
Thực phẩm lạnh như kem hay sữa chua vừa lấy từ tủ mát có thể khiến dạ dày bị “sốc nhiệt tạm thời”. Khi đói, mạch máu niêm mạc dạ dày co lại do nhiệt độ thấp, làm giảm lưu lượng máu và khiến quá trình tiêu hóa chậm lại. Nhiều người sau khi uống đồ lạnh khi bụng rỗng có thể cảm thấy đau quặn vùng thượng vị, buồn nôn hoặc thậm chí tiêu chảy.
Rượu, bia
Rượu, bia và các loại đồ uống có ga cũng nằm trong nhóm nên tránh khi bụng đói. Khi không có thức ăn trong dạ dày, cồn được hấp thu trực tiếp vào máu, làm nồng độ rượu tăng nhanh, khiến gan và niêm mạc dạ dày chịu tổn thương mạnh hơn.
Bên cạnh đó, cồn kích thích tiết acid và làm tăng nguy cơ viêm loét, trào ngược, trong khi khí CO₂ trong đồ uống có ga lại tạo áp lực và giãn thành dạ dày, gây ợ hơi, đầy bụng, thậm chí buồn nôn. Việc lặp lại thói quen này trong thời gian dài có thể khiến chức năng tiêu hóa suy giảm và làm bệnh dạ dày tiến triển nặng hơn.
Thức ăn cay
Cuối cùng, những món cay hoặc chứa nhiều gia vị mạnh như ớt, tiêu, tỏi cũng không nên ăn khi bụng trống. Capsaicin trong ớt là hoạt chất kích thích mạnh lên niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết acid, gây nóng rát, đầy bụng và khó tiêu.
Ở người đang viêm loét hoặc trào ngược, niêm mạc vốn đã tổn thương sẽ càng dễ bị kích ứng, khiến triệu chứng đau và ợ nóng trở nên dữ dội hơn. Duy trì thói quen ăn cay khi đói có thể làm viêm loét tiến triển nhanh hơn và kéo dài thời gian hồi phục.
Với người hay đau hoặc có bệnh lý dạ dày, việc tránh thực phẩm kích thích thôi là chưa đủ. Những thói quen nhỏ nhưng đúng có thể giúp giảm áp lực cho dạ dày, trung hòa lượng acid và giảm các triệu chứng nóng rát, đầy bụng hay buồn nôn.
Khoảng một giờ trước bữa ăn, khi bắt đầu cảm thấy đói, nên uống một ly nước ấm (150-200 ml, ở nhiệt độ khoảng 35-40°C). Nước ấm không chỉ giúp làm dịu và pha loãng acid dạ dày, giảm cảm giác cồn cào, mà còn tăng nhẹ nhiệt độ cho hệ tiêu hóa, giúp dạ dày hoạt động hiệu quả hơn trong quá trình tiêu hóa sắp tới.
