Điều dưỡng Hà Thị Thanh Hoa, khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương

Cúm mùa là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp do virus cúm gây ra. Bệnh lây lan từ người sang người thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Tại Việt Nam, những chủng virus cúm thường gặp nhất là cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B.

Ở phần lớn người khỏe mạnh, cúm mùa thường diễn biến nhẹ và có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, bệnh cũng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền về tim mạch, hô hấp, người suy giảm miễn dịch, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người cao tuổi. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, cúm có thể dẫn đến viêm phổi, suy đa cơ quan và thậm chí gây nguy hiểm tính mạng.

Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay. Không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, vaccine còn hạn chế các biến chứng nghiêm trọng nếu không may bị nhiễm. Dưới đây là một số giải đáp cho những thắc mắc phổ biến về vaccine cúm mùa:

Vừa mới khỏi cúm, có nên tiêm vaccine cúm không?

Câu trả lời là có. Virus cúm tồn tại dưới nhiều chủng khác nhau và liên tục biến đổi theo thời gian. Việc từng nhiễm cúm không đảm bảo bạn được miễn dịch với các chủng virus mới. Vì vậy, ngay cả khi vừa khỏi cúm, bạn vẫn nên tiêm phòng để bảo vệ cơ thể trước các biến thể khác có thể xuất hiện trong mùa sau.

Sau khi tiêm bao lâu thì vaccine có tác dụng? Và liệu vẫn có thể mắc cúm sau khi tiêm không?

Khoảng 4 tuần sau khi tiêm, cơ thể sẽ đạt mức kháng thể tối đa, giúp chống lại các chủng virus cúm có trong thành phần vaccine. Tuy nhiên, vẫn có khả năng người đã tiêm mắc cúm, nguyên nhân có thể do vaccine chưa phát huy tác dụng kịp thời, cơ thể không tạo đủ miễn dịch hoặc nhiễm phải chủng virus không nằm trong vaccine.

Dù vậy, ở những người đã tiêm phòng, nếu có mắc cúm thì triệu chứng thường nhẹ hơn, thời gian bệnh ngắn hơn và nguy cơ biến chứng cũng thấp hơn so với người chưa tiêm.

Những ai nên tiêm phòng cúm?

Theo khuyến cáo y tế, tất cả trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn đều nên tiêm phòng cúm định kỳ hàng năm. Đặc biệt, những nhóm sau cần được ưu tiên tiêm phòng càng sớm càng tốt:

• Người từ 65 tuổi trở lên
• Phụ nữ đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai
• Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi
• Người mắc các bệnh mạn tính như hen suyễn, đái tháo đường, tim mạch, ung thư, suy thận...
• Người có hệ miễn dịch suy yếu
• Người thường xuyên tiếp xúc với các nhóm nguy cơ cao như nhân viên y tế, giáo viên mầm non, người chăm sóc người già hoặc trẻ nhỏ.

Việc tiêm vaccine phòng cúm không chỉ bảo vệ chính bản thân mỗi người mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương trước bệnh lý này. Để có hiệu quả tốt nhất, nên tiêm vaccine cúm mỗi năm một lần, vào đầu mùa cúm hoặc ngay khi có khuyến cáo từ cơ sở y tế.