Con người cần hít thở liên tục để thực hiện quá trình trao đổi không khí qua hệ hô hấp. Trong quá trình hít thở này, cơ thể rất dễ hít phải những nhân tố gây hại từ môi trường bên ngoài như vi khuẩn, vi-rút, khí độc…Hệ hô hấp bao gồm tai, mũi và họng được cấu tạo thông nhau. Do đó, khi một khu vực bị ảnh hưởng thì bệnh sẽ nhanh chóng lây lan đến các vùng khác. Theo thống kê, bệnh đường hô hấp là căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, chiếm 30-50% các bệnh thường gặp.

Nguyên nhân trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về hô hấp

Hệ hô hấp chưa hoàn thiện

Hệ hô hấp của trẻ nhỏ còn chưa hoàn thiện nên rất dễ bị các tác nhân gây bệnh bên ngoài tấn công. Mặc dù, lớp niêm mạc khí quản của trẻ có lớp lông rung chuyển động liên tục để quét bụi bẩn và các tế bào biểu mô đường hô hấp cùng các phản xạ ho, tiết dịch để đẩy vi khuẩn ra ngoài nhưng lớp bảo vệ này còn rất non yếu. Bên cạnh đó, đường thở của trẻ nhỏ còn hẹp và ngắn nên các vi khuẩn, vi-rút gây bệnh dễ xâm nhập sâu và phát triển mạnh hơn.

Trẻ thở nhanh và nhiều lần

Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi sẽ thở khoảng 40-50 nhịp/ phút, nhanh hơn gấp 3 lần người trưởng thành. Thở nhanh khiến trẻ hít thêm nhiều không khí của môi trường, đồng thời cũng hít nhiều vi khuẩn gây bệnh hơn, cộng thêm đường thở ngắn sẽ làm cho vi-rút dễ lây lan, làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng.

Hệ miễn dịch và sức đề kháng còn kém

Hệ miễn dịch là yếu tố quan trọng để cơ thể có thể phòng ngừa và chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường xung quanh. Trẻ nhỏ thì khả năng miễn dịch còn hạn chế nên hệ hô hấp dễ bị tấn công. Các bệnh hô hấp ở trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và sự phát triển của con. Do đó, mẹ cần cẩn thận trong việc chăm sóc để tăng sức đề kháng cho con.

Các bệnh hô hấp thường gặp ở trẻ

Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng ở đường hô hấp. Theo bác sĩ (BS) Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, bệnh viện Nhi Đồng I (TP.HCM), khi thời tiết thay đổi, các loại vi - rút dễ dàng xâm nhập và tấn công đường hô hấp của trẻ, làm cho dịch đờm nhớt tiết ra nhiều hơn gây ứ đọng, bít tắc các đường dẫn khí nhỏ (tiểu phế quản) nên trẻ bị khò khè và khó thở. Bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời suy hô hấp, viêm tai giữa, viêm phổi là các biến chứng thường hay gặp nhất của bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh.

Viêm amidan

Khi bị viêm amidan, trẻ sẽ kèm theo các triệu chứng như ho, đau họng, sốt, biếng ăn, người mệt mỏi và cảm thấy khó khăn khi nuốt.

Viêm phế quản, biến chứng viêm phổi

Viêm phế quản là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ khi thời tiết thay đổi hoặc viêm họng, viêm mũi nếu không được điều trị đúng cách cũng có thể gây bệnh. Nếu bệnh kéo dài, trẻ dễ bị nhiễm trùng lan rộng và xâm nhập vào phổi. Lúc này, trẻ sẽ có biểu hiện thường thấy như sốt cao, nằm li bì, ho có đờm đặc màu xanh hoặc vàng.

Viêm phế quản co thắt

BS Khanh cho biết, hiện nay các bác sĩ ít khi gọi là viêm phế quản co thắt mà thay bằng từ viêm phế quản dạng suyễn (asthmatic bronchitis). Viêm phế quản co thắt cũng là một dạng của viêm phế quản nhưng trẻ thường xuất hiện thêm biểu hiện khò khè khi thở, khi bệnh trở nặng có thể nghe tiếng rít. Bệnh nếu được điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ thì trẻ sẽ lành bệnh mà không gặp biến chứng nguy hiểm nào. Tuy nhiên, khi thấy trẻ có dấu hiệu thở nhanh, lồng ngực lõm sâu khi thở thì nên đưa trẻ đi tái khám ngay.

Cúm

Trẻ em rất dễ mắc bệnh cảm cúm, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa. Khi nhiễm cúm, trẻ sẽ có một số triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, ho đau họng, nghẹt mũi, hắt hơi liên tục, chảy nước mũi. Tùy theo sức đề kháng riêng của mỗi trẻ mà thời gian bệnh của trẻ cũng sẽ khác nhau.

Phòng bệnh hô hấp cho trẻ

Trẻ nên được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời để giúp bé tăng sức đề kháng. Với trẻ bắt đầu tập ăn dặm, mẹ nên chú ý chế độ dinh dưỡng cho trẻ, tăng cường bổ sung rau xanh và hoa quả để nâng cao khả năng miễn dịch cho con.

Mẹ nên chú ý bổ sung vitamin C cho trẻ để ngừa cảm cúm hiệu quả. Vitamin C có công dụng làm chậm hoạt động của tế bào bạch huyết, phục hồi tế bào bị tổn thương nhanh chóng. Các thực phẩm có nhiều vitamin như cam, quýt, dâu tây, bưởi, lê…

Bên cạnh đó, vitamin A là chất dinh dưỡng cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Khi thiếu vitamin A, khả năng chống lại vi khuẩn, vi-rút gây bệnh của cơ thể cũng yếu đi, đồng thời, chức năng bảo vệ niêm mạc đường hô hấp cũng giảm theo. Một số thực phẩm giàu vitamin mà mẹ có thể bổ sung vào chế độ dinh dưỡng cho trẻ như cà rốt, củ dền, gan động vật, thịt đỏ, đu đủ…

Giữ phòng ngủ của bé luôn được sạch sẽ, thoáng mát, tránh tạo môi trường cho vi khuẩn có hại sinh sôi. Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát khi vào mùa hè và mùa đông mẹ nhớ mặc đủ ấm cho con.

Chú ý tiêm phòng đầy đủ cho trẻ và hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh hoặc đến những nơi đông người trong mùa dịch bệnh. Khi tiếp xúc với người bệnh, nên cho trẻ đeo khẩu trang, rửa tay, chân sạch sẽ ngay sau đó.