Đau bụng do viêm tụy

Chị Triệu Thị H. (trú tại Cẩm Khê, Phú Thọ) được người nhà đưa vào cấp cứu trong tình trạng đau bụng dữ dội, da tái, mạch nhanh, huyết áp tụt.

Theo gia đình, chị H. đang mang thai con thứ 3 ở tuần thứ 37, trong suốt thời gian mang thai, chị H. thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe mẹ và thai nhi chưa phát hiện bất thường.

Tuy nhiên, đến ngày 26/7, chị H. bỗng nhiên bị đau bụng, nôn và nôn nhiều. Thấy biểu hiện lạ nên gia đình nhanh chóng đưa vào bệnh viện cấp cứu. Tại bệnh viện tuyến huyện, bác sĩ cho làm xét nghiệm phát hiện men tụy amylase tăng cao (3.435 U/L). Nghi ngờ viêm tụy, bác sĩ nhanh chóng chuyển tới Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.

Tại đây, bệnh nhân nhanh chóng được các bác sĩ tiến hành hồi sức, truyền dịch, đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm, đặt catheter động mạch, theo dõi huyết áp liên tục. Huyết áp của bệnh nhân tụt xuống chỉ con 80/50 mghg.

Kết quả cận lâm sàng,  chẩn đoán bị viêm tụy cấp hoại tử. Hình ảnh siêu âm tụy to, phù nề, thâm, nhiễm mỡ, tràn dịch quanh tụy, tràn dịch trong ổ bụng, tràn dịch màng phổi 2 bên.

Thai nhi vẫn trong giới hạn bình thường, bệnh nhân nhanh chóng được tiêm thuốc trưởng thành phổi cho thai nhi và tiến hành cấp cứu gấp với hi vọng có thể trì hoãn mổ thai nhi muộn nhất. Tuy nhiên, đến đêm ngày 27/7, thai nhi có dấu hiệu suy thai nên bác sĩ đã hội chẩn mổ bắt thai nhi. Bé gái nặng 3 kg được đưa ra khỏi bụng mẹ an toàn.

Chị H., tiếp tục được đưa ra cấp cứu theo phác đồ bệnh viêm tụy cấp. Sau đó, bệnh nhân bình phục dần, thể trạng sức khỏe tốt. Sản phụ được cai máy thở và dần bình phục. Ngày 5/8, chị H. được ra viện. Con gái chị H. đã ra viện trước đó 3 ngày.

Căn bệnh cực kỳ nguy hiểm

Tại Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ cũng thường xuyên tiếp nhận các trường hợp thai phụ bị viêm tụy cấp.

Trường hợp chị Trần Lan P. (34 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội) mang thai ở tuần thứ 35. Trong quá trình mang thai, bác sĩ cảnh báo mỡ máu cao. Chị P. đã thay đổi chế độ ăn nhưng lo thai nhi chậm phát triển nên chị vẫn cố ăn để con được phát triển nhanh.

Kết quả, đang mang thai ở tuần 35, chị P. đột ngột đau bụng dữ dội, buồn nôn, gia đình đưa vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Tuy nhiên, bác sĩ xét nghiệm thấy men tụy tăng cao, bụng chướng, mỡ máu tăng cao nên nghi ngờ viêm tụy cấp. Bệnh nhân nhanh chóng được chuyển sang Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu.

Tại đây, xét nghiệm Triglyceride tăng cao bất thường. Khi lọc máu, bác sĩ phát hiện máu của bệnh nhân có nhiều váng mỡ do tình trạng mỡ máu tăng cao. Chồng chị P. thành thật cho biết bác sĩ có cảnh báo nhưng coi thường mỡ máu vì bệnh lý này ai cũng có thể mắc nên hậu quả là chị biến chứng viêm tụy cấp.

Bệnh nhân nhanh chóng được cấp cứu hồi sức tích cực. Thai nhi được đưa ra khỏi cơ thể mẹ chăm sóc tại khoa sơ sinh.

Thạc sỹ Bác sỹ Cao Việt Hưng, Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết bệnh viêm tụy cấp là bệnh thường hay gặp. Trong chuyên ngành hồi sức tích cực thì đây là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và có tiên lượng tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Đặc biệt, khi phụ nữ mang thai mắc phải sẽ rất nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Các mẹ bầu khi có dấu hiệu đau bụng bất thường (kể cả cơn đau nhẹ, thoảng qua) cũng cần được thăm khám, chẩn đoán kịp thời, tránh những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.

Giáo sư Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: "Trước đây, viêm tụy cấp chủ yếu do sỏi mật, giun chui ống mật, sỏi tụy… Đến nay, bệnh chủ yếu do uống quá nhiều rượu bia, hoặc tăng mỡ máu. Đặc biệt, tình trạng tăng mỡ máu ở phụ nữ có thai rất nguy hiểm, có thể dẫn tới viêm tụy cấp bất cứ lúc nào".

Trong khi đó, Giáo sư Bình nhấn mạnh diễn tiến của viêm tụy cấp rất khó lường nên tiên lượng cho các bệnh nhân thể hoại tử đã có biến chứng sốc và suy đa tạng và tử vong. Chính vì thế, khi có dấu hiệu đau bụng, nôn, nôn nhiều ở những người mỡ máu đặc biệt chỉ số Triglyceride cao cần cảnh giác và nhanh chóng tới các cơ sở cấp cứu để được điều trị sớm nhất.

Với phụ nữ mang thai, Giáo sư Bình khuyến cáo cần thay đổi chế độ ăn uống để tránh mỡ máu cao quá, đây là thủ phạm gây bệnh viêm tụy cấp ở phụ nữ mang thai.