TS sĩ Reem Malouf, nhà thần kinh học tại ĐH Oxford (Anh), người đã nghiên cứu tác dụng của B6 đối với nhận thức, cho biết vitamin B6 thường bị bỏ qua, hay còn gọi là “loại vitamin bị lãng quên”.

Dù vậy, cũng như các vitamin B khác, B6 là chất thiết yếu. Song các nhà khoa học chưa hiểu đầy đủ về cách nó ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần. Do đó, loại vitamin này ít được biết đến hơn những loại khác.

Katherine Tucker, nhà dịch tễ học dinh dưỡng tại UMass Lowell, cho biết dù vậy, vitamin B6 vẫn rất quan trọng với cơ thể. Nó tham gia vào một số phản ứng hóa học quan trọng đối với hệ thần kinh và chức năng não, bao gồm tổng hợp protein, axit amin và chất dẫn truyền thần kinh, cũng như hoạt động bình thường của hệ thống miễn dịch.

Vitamin B6 cũng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình mang thai, sức khỏe sau sinh. Việc thiếu vitamin B6 liên quan đến một số bệnh thần kinh, bao gồm co giật, đau nửa đầu, lo lắng, trầm cảm và suy giảm trí nhớ.

Vai trò của vitamin B6 với sức khỏe tâm thần

Bà Jess Eastwood, nghiên cứu sinh về tâm lý dinh dưỡng tại Đại học Reading ở Anh, cho biết vitamin B6 ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần không phải là khái niệm mới.

Ví dụ, trong nghiên cứu thực hiện trên gần 500 sinh viên đại học được công bố vào tháng 7, bà Eastwood cùng đồng nghiệp phát hiện những người dùng vitamin B6 liều cao - 100 mg mỗi ngày trong khoảng một tháng - cho biết họ cảm thấy ít lo lắng hơn những người dùng giả dược.

Phát hiện của họ cũng chỉ ra B6 có thể đóng vai trò trong việc ngăn chặn sự gia tăng hoạt động của não có thể dẫn đến một số rối loạn tâm trạng.

Tuy nhiên, quy mô của cuộc nghiên cứu này chưa đủ lớn. Bà Eastwood nói thêm giới khoa học cũng chưa có nhiều nghiên cứu về vitamin B6, dù về thực phẩm bổ sung, chế độ ăn uống hay ảnh hưởng của nó đến sức khỏe tâm thần. Kết luận của các nghiên cứu như vậy, bao gồm cả nghiên cứu này, thường bị giới hạn và không chứng minh được nguyên nhân.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khó có thể nghiên cứu việc bổ sung vitamin B6 có tác dụng gì đối với sức khỏe tâm thần, một phần vì rất khó đo lường mức độ hấp thụ vitamin vào máu.

Có nên đổ xô để mua thực phẩm bổ sung B6 không?

Chuyên gia cho biết người dân không thật sự cần thiết sử dụng nhiều vitamin B6. Đối với hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh, lượng vitamin B6 được khuyến nghị hàng ngày là 1,3-1,7 miligam.

Cũng như với các loại vitamin thiết yếu khác, cơ thể không thể tự sản xuất B6. Vì vậy, bạn chỉ có thể dung nạp chúng từ thực phẩm hoặc chất bổ sung. Tuy nhiên, hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh đều nhận được nhiều hơn hoặc đủ lượng vitamin B6 cần thiết chỉ từ chế độ ăn uống.

“Nó có sẵn trong hầu hết thực phẩm chưa qua chế biến", TS Tucker nói và liệt kê ra một số loại như cá ngừ, cá hồi, ngũ cốc tăng cường, đậu gà, thịt gia cầm, rau lá xanh đậm, chuối, cam, dưa đỏ và các loại hạt.

Ví dụ, một cốc đậu gà đóng hộp cung cấp 1,1 miligam vitamin B6, trong khi 3 gram ức gà nướng cung cấp 0,5 miligam.

Hầu hết loại hoạt chất bổ sung cũng cung cấp nhiều hơn mức cần thiết mà bạn cần dung nạp cho cơ thể trong một ngày. Ví dụ, một số chất bổ sung B6 trên thị trường có thể chứa vitamin B6 nhiều gấp 20-200 lần lượng cần thiết.

TS Tucker nói thêm việc bổ sung vitamin B6 liều cao có thể không gây ra bất kỳ tác dụng phụ tiêu cực nào trong thời gian ngắn, nhưng Viện Y tế Quốc gia khuyến cáo rằng người lớn không nên dùng quá 100 miligam mỗi ngày.

Uống nhiều hơn mức đó, khoảng 1.000 miligam hoặc hơn mỗi ngày trong thời gian dài, có thể gây yếu, tê và đau ở bàn tay, bàn chân; mất kiểm soát cơ bắp; buồn nôn. Hầu hết triệu chứng giảm dần khi bạn ngưng dùng ở liều lượng cao vượt mức.

Các chuyên gia cho biết nếu lo lắng rằng cơ thể thiếu vitamin B6 từ chế độ ăn uống, người dân nên yêu cầu bác sĩ xét nghiệm máu. Cơ thể thiếu nhẹ vitamin B6 thường chỉ có triệu chứng nhẹ, thậm chí không có triệu chứng và không có biến chứng.

Nhưng việc thiếu hụt nghiêm trọng vitamin B6 hoặc thiếu trong thời gian dài, hoặc kéo dài có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn như thiếu máu vi hồng cầu, trầm cảm, lú lẫn, mệt mỏi, suy giảm miễn dịch. Các triệu chứng sẽ cải thiện rõ rệt khi cơ thể được bổ sung vitamin B6.

Ngoài ra, chuyên gia cho hay một số loại thuốc hoặc thói quen trong sinh hoạt cũng có thể góp phần gây ra sự thiếu hụt B6. TS Tucker giải thích thuốc điều trị tiểu đường metformin, một số thuốc cho bệnh nhân tăng huyết áp, rượu thường khiến cơ thể mất vitamin B6.

Những người nghiện rượu nặng, hút thuốc hoặc đang sử dụng một số loại thuốc trên nên lưu ý nhiều hơn đến mức B6 của họ. Người mắc các hội chứng về thận hoặc kém hấp thu như bệnh thận mạn tính, bệnh celiac, viêm loét đại tràng hoặc bệnh crohn cũng dễ bị thiếu B6.

TS Tucker nói thêm người thiếu B6 thường cũng thiếu các vitamin B khác. Vì vậy, nếu cần bổ sung ngoài chế độ ăn uống, họ có thể uống thêm vitamin B tổng hợp, thường chứa 8 loại vitamin B cần thiết.

Nhưng nếu cơ thể không thiếu chất, người dân hoàn toàn không cần bổ sung vitamin B6.

Cùng quan điểm, nghiên cứu sinh Eastwood khẳng định bà ủng hộ việc ưu tiên bổ sung vitamin còn thiếu từ thực phẩm.

“Nếu cơ thể mệt mỏi, khó tập trung - dấu hiệu cho thấy cơ thể thiếu vitamin B6, bạn có thể chuyển sang ăn các loại thực phẩm giàu vitamin này hơn", bà Eastwood khuyên.