Chè vằng là gì?
Chè vằng hay còn được gọi với tên khác là chè cước man, cẩn vân, lài ba gân...xưa nay được xem là một loại thảo dược quý với nhiều công dụng chữa bệnh khác nhau. Những năm gần đây, công dụng đa năng của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh được chú trọng hơn cả.
Tên khoa học của loại cây này là Jasminum suptriplinerve Blume, thuộc họ Nhài (Oleaceae). Chè vằng là loại cây thân cứng, có nhiều đốt và phân nhiều nhánh, đường kính 5 – 6 mm. Lá cây mọc đối, hình mũi mác, dài khoảng 6cm, rộng khoảng 3cm.
Cây mọc thành bụi, cụm hoa xim (từ 7 – 9 hoa) cánh hoa màu trắng. Quả có kích cỡ bằng hạt ngô, khi chín có màu vàng. Mùa quả từ tháng 7 đến tháng 10.
Chè vằng có 3 loại: Vằng lá nhỏ (vằng sẻ) dùng tốt hơn cả, vằng lá to (vằng trâu), vằng núi (không dùng làm thuốc).
Cây mọc hoang ở nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt là ở những vùng đồi núi cao, có khi cây được trồng làm hàng rào trong vườn nhà.
Tính năng của cây chè vằng được khám phá ngày càng nhiều dẫn đến việc một số địa phương đã quy hoạch, đưa chè vằng vào trồng để thu lợi ích kinh tế, tiêu biểu như ở Nghệ An, Nam Định, Quảng Trị…
Cây chè vằng có thể thu hoạch quanh năm, bộ phận làm thuốc là lá, cành tươi hoặc phơi khô sử dụng.
Bạn nên lưu ý các đặc điểm nhận dạng của cây chè vằng nếu như muốn tự thu hái loại thảo dược này vì cây chè vằng có một vài nét tương đồng với cây lá ngón – một loại cây cực độc.
Chè vằng có tác dụng gì đối với phụ nữ sau sinh?
Nhiều chị em nghe theo lời chia sẻ của người quen mà sử dụng chè vằng sau sinh nhưng lại không biết chè vằng có những tác dụng gì?
Theo Đông y, chè vằng có vị đắng, tính mát, thanh nhiệt, giải độc, chống tiêm viêm, hoạt huyết, giúp da dẻ mịn màng, kích thích giấc ngủ.
Các ghiên cứu khoa học cho biết chè vằng có ba hợp chất chính là Flanovoid, Glycozit đắng và Ancaloit.
Người bình thường nếu sử dụng chè lá vằng hằng ngày có tác dụng giảm mất ngủ, kích thích ăn ngon, đặc biệt tốt với người bị cao huyết áp, giảm mỡ gan, mỡ máu hiệu quả. Phụ nữ sau sinh uống chè vằng sẽ có những lợi ích sau:
Lợi sữa, mát sữa
Nhiều chị em cảm thấy lo lắng và stress khi cơ thể tiết không đủ sữa để nuôi con liền tìm đến chè vằng. Theo nghiên cứu khoa học, chè vằng có chứa hoạt chất Glycosit đắng, chất chống oxy hoá, vitamin và khoáng chất cần thiết để tuyến sữa hoạt động tốt hơn; chống lại các triệu chứng như tắc tia sữa, viêm hay áp xe tuyến vú.
Theo một nghiên cứu tại bệnh viện Thái Bình, có thể dùng lá chè vằng giã nát, hoặc giã lá với cồn 50 độ rồi đắp vào nơi bị áp xe ngày 3 lần, đêm 2 lần để điều trị áp xe vú.
Bên cạnh đó, hợp chất Glycozit còn có tác dụng làm mát sữa và thân thiện với hệ tiêu hoá non yếu của trẻ sơ sinh.
Giảm viêm nhiễm hậu sản
Trong chè vằng có chứa alcaloid, flavonoid giúp kháng viêm, phục hồi nhanh vết thương, hạn chế viêm nhiễm, nhiễm khuẩn phần phụ, kích thích hoạt động co bóp của tử cung để đẩy máu huyết ra ngoài từ đó phòng tránh các bệnh hậu sản hiệu quả.
Phụ nữ sau sinh uống chè vằng giúp tiêu mỡ thừa, giảm cân
Một trong những công dụng yêu thích của chè vằng cho chị em đó chính là góp phần quan trọng trong việc lấy lại vóc dáng sau sinh. Chè vằng kích thích các mô, tăng tuần hoàn nên năng lượng dư thừa sẽ giảm đi đáng kể. Năng lượng này sẽ được chuyển hoá vào trong sữa nuôi con giúp bé yêu thêm bụ bẫm, khoẻ mạnh.
Kết hợp chế độ luyện tập, ăn uống hợp lý cùng uống chè lá vằng, chị em có thể giảm cân từ thiên nhiên mà không ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Điều hoà kinh nguyệt sau sinh
Sau sinh nhiều mẹ gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt, chè vằng sẽ giúp các mẹ bỉm sữa giải quyết vấn đề này. Các hoạt chất có trong chè sẽ kích thích nội tiết tố và làm sản sinh estrogen giúp chu kỳ kinh nguyệt ổn định.
Thanh nhiệt giải độc cơ thể
Phụ nữ sau sinh uống chè vằng sẽ kích thích ăn ngon miệng, ngủ sâu giấc, giúp mẹ hồi phục sức khoẻ nhanh chóng sau sinh. Tính mát và thanh nhiệt của chè vằng còn giúp mẹ đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể, làm đẹp và sáng da tức thì.
Với những tác dụng kể trên có thể giải đáp được thắc mắc cho nhiều chị em uống chè vằng có tốt cho phụ nữ sau sinh hay không.
Hướng dẫn phụ nữ sau sinh uống chè vằng đúng cách
Chè vằng là loại thảo dược lành tính, tuy nhiên nếu chúng ta không biết cách sử dụng và lạm dụng quá mức có thể gây ra tác dụng phụ của nó.
Đã có nhiều trường hợp do uống quá nhiều và quá đặc dẫn đến tình trạng mất sữa của chị em. Liều lượng tốt nhất để uống chè vằng của mẹ bỉm sữa là 20 – 30gam/ ngày.
Điều đặc biệt lưu ý là chị em cần tìm hiểu và lựa chọn nơi bán lá chè vằng khô hoặc cao lá vằng uy tín, chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng thì mới sử dụng.
Khi uống có vị đắng, ngọt hậu sau khi uống, mùi thơm rất dễ chịu. Nếu mẹ không quen với vị đắng thì ở những lần pha đầu tiên nên pha lỏng hoặc kết hợp với một chút mật ong cho dễ sử dụng.
Có hai cách sử dụng lá chè vằng đơn giản như sau:
- Nấu nước lá chè vằng và uống thay nước lọc. Với cách này, bạn lấy một nắm lá chè vằng khô, rửa sạch rồi nấu với 2 lít nước. Đun đến khi nước sôi thì tắt bếp, bạn có thể lưu trữ nước chè vằng trong bình giữ nhiệt để nước chè được giữ ấm và sử dụng nguyên ngày.
- Dùng cao chè vằng. Hiện nay, trên thị trường cao chè vằng được bày bán ở nhiều nơi với nhiều thương hiệu khác nhau, các nhà sản xuất đều quy định liều lượng và hướng dẫn cách pha cao. Đa phần mỗi lần uống bạn nên pha ½ muỗng cao với một ly nước lớn.
Để phát huy tối đa công dụng của chè vằng, chị em cũng cần ghi nhớ:
- Nên uống khi nước chè còn ấm sẽ tốt hơn, tuyệt đối không uống nước chè để qua đêm.
- Với những người bị huyết áp thấp, nên cho thêm 3 miếng gừng tươi vào lá chè để tránh hiện tượng tụt huyết áp.
- Không dùng chè vằng quá đặc và quá liều lượng có thể dẫn tới tình trạng mất sữa.
- Ngoài ra, để tăng lượng sữa về nuôi bé yêu, mẹ không thể bỏ qua các vấn đề sau: Chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất, tăng cường đạm. Mẹ cần chăm chỉ uống nhiều nước hơn và cho con bú thường xuyên, đều đặn khoảng 2 – 3 giờ mỗi lần, mỗi lần từ 5 – 10 phút.
Với các mẹ sau sinh và cho con bú, uống chè vằng bao nhiêu và như thế nào là vấn đề được nhiều mẹ quan tâm.
Bài viết đã phần nào chia sẻ những thông tin cơ bản và cần thiết cho chị em muốn sử dụng chè vằng sau sinh giúp lợi sữa, tạo cảm giác thoải mái cho cơ thể. Bên cạnh đó, phụ nữ sau sinh cần lưu ý chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học, tâm lý thoải mái, tạo điều kiện cho sữa tiết ra nhiều sau sinh.
