Nội dung bài viết
Nguyên nhân gây đau nhức xương khớp gối
Nguyên nhân chủ yếu gây nên chứng đau khớp ở người lớn tuổi bắt nguồn từ thoái hóa khớp gối, viêm khớp gối hay do những biến chứng bệnh liên quan đến tuổi tác.
Các nguyên nhân ở người trẻ chủ yếu do thói quen sinh hoạt, vận động ngày thường. Nhiều người bị đau nhức xương khớp gối hay đau từ đầu gối xuống bàn chân còn do chấn thương hoặc sai lệch cấu trúc xương.
Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây nên đau nhức xương khớp gối:
1. Bị chấn thương
Trong các bộ phận của cơ thể thì khớp gối là khớp cử động nhiều nên thường chịu áp lực lớn. Đây cũng chính là phần thường xuyên nhô ra ngoài mà lại thiếu sự bảo vệ của cơ và mỡ nên rất dễ bị tổn thương.
Chính vì vậy, chỉ cần một chấn thương nhẹ cũng có thể gây tổn thương gây đau nhức xương khớp gối.
Người già do sức khỏe không còn ở giai đoạn tốt nhất, độ đàn hồi của cơ thể cũng giảm dần nên rất dễ bị chấn thương. Thường là do té ngã.
Còn người trẻ tuy có cơ thể đang thời kỳ phát triển tốt nhất nhưng lại có tâm lý chủ quan, thường bỏ qua những va chạm hàng ngày nên vô tình lại trở thành đối tượng dễ bị đau nhức xương khớp gối nhiều nhất và nặng nhất.
Những chấn thường gặp là: té ngã, tai nạn, hoặc cũng có thể là va chạm khi chơi bóng đá, bóng chuyền hay bóng bàn, trượt ván…
2. Thường ngồi xổm hay vắt chân chéo chân
Một số người có thói quen hay ngồi xổm, gập gối, thường vắt chéo chân. Cũng có khi do đặc thù công việc, nhiều người phải ngồi lâu ở một tư thế như nhân viên văn phòng, tài xế, công nhân may.
Phái nữ cũng là những người thường xuyên đi giày cao gót. Những nghề nghiệp khác thì yêu cầu đứng nhiều như giáo viên, thợ xây,... Họ đều là những đối tượng có nguy cơ bị đau khớp gối khá cao.
Thói quen ngồi xổm hay vắt chân chéo chân cũng gây hại cho mặt sụn khớp và sụn bánh chè vì tư thế này buộc phải gập gối quá mức trong thời gian lâu.
Điều này tạo lực ép rất lớn lên mặt sụn khiến bộ phận này dễ mòn, dập, dẫn đến thoái hóa sớm. Một điều cần lưu ý nữa là khi khuân vật nặng hay đứng khụy một chân, khớp gối cũng chịu lực không thẳng trục nên dễ gây đau vùng trước gối.
3. Thừa cân, béo phì
Đây chính là nguyên nhân thường gặp gây nên những cơn đau nhức xương khớp gối ở người trẻ. Ít ai biết rằng trung bình mỗi bước đi, khớp gối phải chịu một lực gấp rưỡi thể trọng.
Đặc biệt trong khi chạy, lực này sẽ tăng gấp 5 lần trọng lượng cơ thể ban đầu. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cứ 1kg thừa, khớp gối phải chịu đựng sức nặng tăng gấp 5 lần khi bạn chạy.
4. Ăn uống thiếu chất
Đau nhức xương khớp gối không những dễ xảy ra với người bị thừa cân béo phì mà còn dễ xuất hiện ở những ai có chế độ dinh dưỡng hàng ngày thiếu dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như canxi, omega-3. Thiếu hụt các chất này sẽ khiến khớp gối yếu dần, dễ bào mòn.
5. Thường xuyên dùng chất kích thích
Hút thuốc lá, ma túy, thường uống rượu, bia không chỉ gây ra các bệnh nghiêm trọng về gan, phổi, tim mà còn làm tăng nguy cơ đau đầu gối, nhức là đau nhức xương khớp gối.
6. Trục chân không thẳng bẩm sinh
Ngoài những nguyên nhân về thói quen trong sinh hoạt, ăn uống, do đặc thù công việc thì những đặc trưng về cơ thể như chân vòng kiềng hoặc 2 đầu gối chụm cũng là nguồn gốc dẫn đến tình trạng khớp gối chịu lực không đều, dẫn đến mòn khớp gối.
Triệu chứng đau nhức xương khớp gối
1. Với người lớn tuổi
Ở người lớn tuổi, những dấu hiệu đau nhức xương khớp gối thường kèm theo biểu hiện sưng nóng và có thể tẩy đỏ.
Đau cơ học: Những cơn đau khớp gối ở người già thường xuất hiện nhanh và dữ dội hơn sau khi vận động mạnh. Tuy nhiên chúng sẽ giảm bớt khi nghỉ ngơi và thư giãn.
Sưng, nóng khớp: Viêm khớp gối là một quá trình kéo dài, trong đó sưng xương khớp là một hiểu hiện cụ thể. Chúng khiến vùng da tại đây bị sưng tấy, nóng hơn. Thậm chí nếu chạm tay vào người già sẽ thấy đau đầu gối dữ dội.
Phát ra tiếng lạo xạo khi vận động: Những người già bị đau đầu gối thì phần sụn khớp thường liên kết lỏng lẻo. Điều này ảnh hưởng lớn đến vận động của khớp. Vì vậy mà khi di chuyển có tiếng lạo xạo ở đầu gối, đặc biệt hay gặp khi leo cầu thang.
Tê bì chân: Với những người lớn tuổi thì lực chân yếu dần do dây thần kinh bị chèn ép. Vì vậy mà khả năng vận động đi lại cũng kém hơn.
Khớp co cứng: Nhiều người lớn tuổi còn thấy khó co, duỗi chân thẳng, nhất là vào buổi sáng. Khi ngủ dậy, bệnh nhân rất khó duỗi chân và phải mất một khoảng thời gian để làm nóng, mát- xa mới thấy dễ chịu hơn và hoạt động được bình thường
Biến dạng khớp: Tình trạng đau khớp gối kéo dài còn tăng nguy cơ biến dạng đầu gối. Chúng dễ bị hóp vào trong gây biến đổi hình dạng đầu gối.
Một số triệu chứng đi kèm khác: Phần cẳng, bàn chân bị nổi gân xanh. Người cũng xanh xao, tái nhợt, các đường gân hiện lên rõ ràng, lúc sờ vào luôn thấy lạnh.
Cơ thể người bệnh đau nhức xương khớp gối dễ bị mệt mỏi, suy nhược. Thậm chí, nghiêm trọng hơn nhiều trường hợp người bệnh không thể đứng dậy đi lại được bình thường. Nếu không tìm cách chữa trị sớm sẽ mất khả năng di chuyển tạm thời.
2. Triệu chứng đau nhức khớp gối ở người trẻ
Người trẻ thường không bị sưng viêm như người lớn tuổi. Mặt khác, nếu như ở người lớn tuổi, tình trạng thoái hóa khớp gối gây đau vùng đầu gối và lan tỏa đến vùng đùi, cẳng chân thì ở người trẻ, hầu hết các trường hợp chỉ thấy đau nhức xương từ đầu gối xuống bàn chân.
Phần lớn những người trẻ bị đau nhức xương khớp gối cũng có mô tả chung là họ thường xuyên nghe tiếng lục cục khi hoạt động. Điều này chứng tỏ khớp gối cứng và khó cử động, nhất là khi co duỗi vào buổi sáng, sau khi thức dậy hoặc khi ngồi lâu.
Cách chữa đau nhức xương khớp gối
1. Điều trị đau khớp gối bằng Tây y
Nhóm thuốc không cần kê toa
Đau nhức xương khớp gối có thể được điều trị bằng những nhóm thuốc không cần kê đơn như thuốc giảm đau Paracetamol, Tylenol. Những loại thuốc kháng viêm NSAID Ibuprofen, Aleve cũng được sử dụng.
Khi phát hiện bị đau khớp gối người bệnh hoàn toàn có thể chủ động dùng thuốc này để giảm đau đầu gối, nhất là ở người già. Tuy nhiên, không được lạm dụng vì có thể ảnh hưởng nhiều đến gan, dạ dày.
Nhóm thuốc bắt buộc kê toa
Thuốc kháng viêm Steroid Corticoid; thuốc ức chế chọn lọc COX-2 hoặc Glucosamin sulfat thuộc nhóm thuốc bắt buộc kê toa cũng được sử dụng để điều trị đau nhức xương khớp gối.
Những loại thuốc này có công dụng giảm đau nhanh chóng vùng đau đầu gối ở người già và kháng viêm toàn diện nhưng cần được sự cho phép của bác sĩ khi dùng.
2. Điều trị đau khớp gối bằng Đông y
Đông y có rất nhiều bài thuốc được dân gian sử dụng từ lâu vì chúng giúp hỗ trợ điều trị đau nhức khớp gối hiệu quả mà ít tốn kém và hầu như ít gây tác dụng phụ.
Ngày nay các phương thuốc dân gian được lương y công nhận đã được nghiên cứu và sản xuất trên dây chuyền hiện đại. Chúng đều được dựa trên bài thuốc bí truyền và được tiến hành nghiên cứu lâm sàng chứng minh tính an toàn và hiệu quả vượt trội.
Sản phẩm Đông y có tác dụng bổ can thận, tăng cường khí huyết, thông kinh lạc, trừ phong thấp giúp hỗ trợ điều trị bệnh thoái hoá, vôi hoá, gai cột sống.
Cách làm giảm đau nhức xương khớp không dùng thuốc bằng thảo dược: Các loại thảo dược tự nhiên vừa có công dụng giảm đau nhức xương khớp gối vừa hỗ trợ tốt cho sức khỏe người dùng như ngải cứu, cây xấu hổ, lá lốt, dây đau xương...
Những bài thuốc được dân gian tin dùng này được áp dụng nhiều trong điều trị Y học cổ truyền. Tuy nhiên khi điều trị, bệnh nhân cũng cần lưu ý tuân thủ đúng liều lượng và kiên nhẫn mới nhận thấy hiệu quả tích cực.
Tuy nhiên, vẫn có một số bài thuốc trị đau nhức xương khớp gối vẫn chưa được khoa học, y học nghiên cứu chứng minh cụ thể mà chủ yếu được sử dụng dựa theo kinh nghiệm. Chính vì vậy bệnh nhân nên dùng những phương thuốc chữa trị cẩn thận và có chọn lọc.
3. Các phương pháp điều trị khác
Ngoài việc dùng thuốc thì một số biện pháp bổ trợ khác như sử dụng laser độ IV, sóng cao tần, siêu âm cũng chữa đau khớp gối khá hiệu quả.
Vì các phương pháp này giúp thúc đẩy quá trình kháng viêm cũng như giảm đau đầu gối ở người già nhanh chóng hơn. Mặt khác, đây đều là biện pháp không xâm lấn nên người bệnh có thể yên tâm áp dụng.
Nếu tình trạng đau nhức xương khớp gối nghiêm trọng thì phẫu thuật khớp gối sẽ được chỉ định. Nhất là bệnh xảy ra ở người già và trở nặng và việc điều trị nội khoa không có hiệu quả.
Người bệnh sẽ được các bác sĩ thực hiện phẫu thuật nội soi làm sạch, thay khớp để loại bỏ hẳn viêm khớp gối và các tổn thương.
Đau nhức xương khớp gối gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần người bệnh.
Vì vậy mà những ai đang bị những cơn đau nhức hành hạ thường chọn cách đối phó nhanh bằng cách sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên đây chỉ là cách thức tạm thời vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu lạm dụng lâu dài.
Cách tốt nhất là cần phải có phương pháp chữa trị kịp thời và hiệu quả để vừa không còn bị những cơn đau đầu gối làm phiền mà sức khỏe không bị ảnh hưởng.
Nếu bị đau nhức xương khớp gối do thói quen sinh hoạt vận động thì làm theo những cách sau sẽ giúp bạn giảm đau:
Cần giữ ấm đầu gối vào mùa lạnh, mùa mưa. Ngoài ra có thể giảm đau bằng cách xoa bóp thường xuyên.
Thường xuyên tập luyện theo động tác kê dưới khoeo chân gối cao khoảng 10cm, duỗi thẳng cẳng chân rồi hạ xuống. Thực hiện khoảng 20-30 lần trước hoặc sau khi ngủ sẽ cảm thấy hiệu quả rõ rệt.
Lưu ý trước khi tập thể dục hay vận động cần khởi động nhẹ đầu gối bằng cách xoay ít nhất 1 phút. Tăng dần nhịp độ và mức độ luyện tập theo thời gian, tuyệt đối không nên có cử động chân đột nhiên. Đây là cách tránh tổn thương khớp gối khi bị kéo căng bất ngờ.
Bên cạnh có, cũng nên tránh các tư thế có khả năng gây hại cho khớp gối như gập, gác chéo chân, ngồi xổm.
Cơ thể người thích nghi được tốt nhất với độ cao gót khoảng 3cm. Vì vậy mà việc mang giày cao hơn sẽ làm đẩy người về phía trước. Chị em phụ nữ thường xuyên mang giày cao gót quá cao cũng sẽ tăng áp lực lên khớp gối.
Vì vậy nên chọn giày cao và ôm vừa đủ và giữ vững gót chân nhằm tạo thể đứng và đi lại thăng bằng thật tốt. Điều này cũng giúp ngăn ngừa đau nhức xương khớp gối hiệu quả.
Cách chuyên gia y tế cũng khuyến khích bệnh nhân bị đau nhức xương khớp gối nhẹ lựa chọn những bài tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với cơ thể như: đạp xe, bơi, khiêu vũ, aerobic, yoga...
Những bài tập này có thể giúp cơ, xương khớp khỏe mạnh dẻo dai trong đó bao gồm cả khớp gối.