Theo quan niệm dân gian, phụ nữ sau sinh cần ở cữ khoảng 3 tháng (hoặc dài hơn). Trong thời gian này, người phụ nữ phải ở trong phòng kín, hạn chế tiếp xúc với mọi người, tránh làm việc hoặc tắm rửa.

Nhưng theo các bác sĩ, phụ nữ sau sinh nên kiêng cữ khoảng 1 tháng. Trong thời gian này, mẹ cần tuân thủ một số điều về dinh dưỡng, sinh hoạt để cơ thể phục hồi tốt, cung cấp đủ sữa cho trẻ sơ sinh. Ngoài sự cố gắng của bản thân, người chồng và gia đình cũng là tác nhân quan trọng giúp mẹ bầu sau sinh vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Không ăn mặn và kiêng khem quá mức

Một số bà mẹ mới sinh được khuyên ăn thức ăn khô và mặn như thịt kho tiêu, cá bống kho tộ, kiêng ăn rau, canh, nhất là đồ chua… để da thịt được săn chắc. Thực tế, việc ăn thức ăn khô, mặn cùng chế độ ăn thiếu rau xanh có thể khiến bạn bị tăng huyết áp, táo bón ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Bên cạnh đó, bạn không nên ăn đồ lạnh, thức ăn lên men như các loại dưa muối hay thức ăn để qua đêm, không ăn đồ sống nhằm hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn hay ký sinh trùng gây bệnh. Bạn nên ăn đồ mới nấu, uống đủ nước.

Tuy cần kiêng cữ sau sinh nhưng bạn không nên kiêng khem quá mức vì dễ dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể, dễ nhiễm bệnh, thiếu dưỡng chất thiết yếu, ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.

Không nên mang vác vật nặng sau sinh

Tập thể dục giúp mẹ bầu giảm cân, nhanh chóng lấy lại vóc dáng, song tập thể dục quá mức lại khiến cơ thể mệt mỏi, khó phục hồi. Đặc biệt với sản phụ sinh mổ, việc vận động để lưu thông khí huyết rất quan trọng. Mẹ nên đi bộ chậm rãi, thực hiện các động tác vừa phải trong thời gian này.

Không sử dụng thuốc bừa bãi

Mẹ sau sinh còn đang nuôi con bằng sữa mẹ không nên tự ý sử dụng thuốc điều trị hoặc thực phẩm chức năng mà không có chỉ định bác sĩ. Các loại thuốc này có thể đi vào dòng sữa và ảnh hưởng tới trẻ.

Không quan hệ tình dục sớm

Sau khi sinh, bạn nên đợi khoảng 6-8 tuần mới quan hệ tình dục trở lại. Nguyên do là cơ thể cần có khoảng thời gian nhất định để hồi phục sau cuộc vượt cạn tốn nhiều sức lực. Do đó, trong thời gian ở cữ sau sinh, bạn nên tránh quan hệ sớm để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu vùng kín.

Không tắm nước lạnh

Trong thời gian kiêng cữ sau sinh, mẹ tuyệt đối lưu ý không tắm nước lạnh hoặc đi bơi vì dễ gây cảm lạnh, nhiễm khuẩn, nhiễm lạnh. Thường sau 3 - 4 ngày, mẹ có thể lau người, tắm rửa bằng nước ấm để vệ sinh cơ thể. Nên tắm hoặc lau người bằng nước ấm trong phòng kín gió, không ngâm nước quá lâu.

Ngoài ra, sau khi tắm mẹ có thể xông hơi bằng lá tía tô, vỏ cam, vỏ bưởi,… để làm ấm cơ thể, giúp cơ thể bài tiết chất thải tốt hơn.

Dấu hiệu mẹ nên đi khám bác sĩ

Trong thời gian kiêng cữ sau sinh, nếu mẹ gặp phải các triệu chứng bất thường sau thì nên sớm đi khám bác sĩ:

- Sốt cao trên 38°C.

- Vết mổ hoặc vết rạch tầng sinh môn bị sinh đỏ, chảy mủ.

- Sản dịch ra nhiều bất thường, có chứa cục máu đông.

- Dịch âm đạo có mùi hôi.

- Đau đầu dữ hội, thay đổi thị giác.

- Tiểu buốt, tiểu són, không kiểm soát được vấn đề tiểu tiện.

- Viêm sưng vùng vú, chảy máu, núm vú nứt.

- Đau bụng nhiều.

- Đau ngực, ho, nôn hoặc buồn nôn.

- Tâm lý hoảng loạn, có dấu hiệu trầm cảm sau sinh, đặc biệt là có ý nghĩ tự sát hoặc làm hại trẻ.

Đây đều là những dấu hiệu cảnh báo vấn đề tâm lý hoặc sức khỏe của mẹ, không để tình trạng này diễn biến kéo dài gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Chồng và người thân cũng cần chăm sóc hỗ trợ mẹ bầu trong giai đoạn này, giúp mẹ vượt qua khó khăn và nuôi dạy trẻ tốt nhất.