Đái tháo đường là bệnh lý mạn tính, người bệnh cần tuân thủ điều trị cũng như thăm khám định kỳ để phát hiện kịp thời các biến chứng của bệnh.

Những biến chứng cấp tính thường gặp

Hôn mê do nhiễm toan ceton

Hôn mê toan ceton thường xảy ra trên những bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1. Tỷ lệ tử vong do biến chứng này khoảng từ 2,5 – 10,5 %.

Việc giảm hoạt động của insulin trong tuần hoàn (do thiếu hụt hoặc kháng insulin) và tăng thứ phát các hormon gây tăng đường máu, tăng nồng độ thẩm thấu và phân giải lipid dẫn tới oxy hóa các axit béo và  nhiễm toan ceton.

Nguyên nhân phổ biến của nhiễm toan ceton thường là: Ngừng điều trị hoặc điều trị không đủ insulin trong đái tháo đường tuýp 1. Hoặc do những bệnh lý cấp tính như viêm phổi, nhiễm khuẩn tiết niệu, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, viêm tụy cấp…

Hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu

Biến chứng này xảy ra chủ yếu ở bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2. Biểu hiện bằng các dấu hiệu hôn mê đi kèm với tình trạng kiệt nước và tăng đường huyết rất cao làm cho áp lực thẩm thấu huyết tương cao. Tỷ lệ tử vong rất cao, từ 40-50%, do có những biến chứng nặng.

Nguyên nhân gây ra cũng thường do bệnh nhân không tuân thủ đúng điều trị như liều lượng thuốc, thời gian điều trị.

Hôn mê do hạ đường huyết

Việc hạ đường huyết thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường. Uống thuốc quá liều hoặc uống thuốc nhưng lại không ăn uống đầy đủ là những nguyên nhân chính dẫn tới hạ đường huyết.

Điều quan trọng là việc xử lý khi gặp trường hợp này. Nếu không cấp cứu kịp thời đúng phương pháp bệnh nhân có thể tổn thương não không phục hồi hoặc nặng hơn là tử vong.

Những biến chứng mạn tính

Ngoài những biến chứng đái tháo đường cấp tính thì còn có những biến chứng nguy hiểm hơn gọi là biến chứng mạn tính. Đó là những biến chứng gây ra các tổn thương mạch máu và thần kinh.

Biến chứng thần kinh

Biến chứng thần kinh hay gặp nhất ở bệnh nhân đái tháo đường là tổn thương ở dây thần kinh ngoại biên. Nó làm tổn thương các dây thần kinh ở cánh tay, bàn tay, bàn chân.

Trong đó, tổn thương ở chi dưới, bàn chân lại chiếm tỷ lệ cao. Những triệu chứng bao gồm: Tê bì, dị cảm, mất cảm giác, kiến bò, đau như dao đâm ở hai chân.

Ngoài ra bệnh nhân còn có thể gặp các triệu chứng như:

- Nhịp tim nhanh khi nghỉ, chóng mặt khi thay đổi tư thế.

- Nuốt nghẹn, đầy bụng, ăn chậm tiêu, nôn, buồn nôn sau khi ăn.Rối loạn tiêu hoá, ỉa chảy kéo dài hoặc táo bón.

- Đái không hết bãi, đái khó hoặc bí đái.

- Rối loạn cương dương ở nam giới.Hạ đường huyết không có dấu hiệu cảnh báo.

Biến chứng mạch máu

Các biến chứng mạch máu thường gặp gồm có:

- Bệnh mạch vành tim gây nhồi máu cơ tim

- Bệnh máu máu não gây đột quỵ

- Bệnh mạch máu ngoại vi

- Bệnh lý võng mạc

- Bệnh lý vi mạch cầu thận

- Tổn thương thần kinh ngoại biên

 Tổn thương thần kinh sọ não

Bác sĩ Mai Ánh Điệp

Bệnh viện Đa khoa Y học Cổ truyền Hà Nội