Miền Tây được thiên nhiên ban tặng cho đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa quanh năm… Nơi đây có đủ các loại trái cây sạch, thơm ngon, trong đó có những loại quả dại từng gắn với tuổi thơ của biết bao thế hệ, như quả ô môi.
Ô môi còn được gọi với cái tên mỹ miều là "hoa anh đào miền Tây" bởi khi vào mùa trổ bông, từng hàng cây sẽ trút hết lá và bắt đầu đơm thành những chùm hoa hồng phấn tạo thành cả vùng trời đẹp ngất ngây.
Quả ô môi khi còn non trắng nõn và nhỏ nhỏ như đậu đũa, nhưng khi già và chín, chúng chuyển hẳn sang màu đen từ trong ra ngoài, lớp vỏ cứng cáp, thô cùng kích thước dài ngoằn. Nhìn bên ngoài, trái ô môi giống quả phượng nhưng tròn hơn. Mỗi trái ô môi dài 50 - 60 cm.
Về tên gọi ô môi, người dân miền Tây giải thích rằng, ô là đen, môi là một bộ phận trên miệng người. Khi ăn loài trái này môi người từ đỏ hồng chuyển sang đen thẫm. Vì thế mà có tên gọi ô môi. Người khác lại cho rằng, do trái ô môi dài mấy tấc, bên trong chứa nhiều ô, gắn liền với mỗi ô là những miếng môi cơm (thịt của trái), vậy mới gọi là ô môi.
Sau khi tách lớp vỏ cứng sẽ lộ phần cơm bên trong có màu đen. Phần cơm xếp thành từng múi tròn mỏng đều nhau và được phủ bởi lớp mật màu đen, có vị ngọt ngọt, nồng nồng, hăng hăng rất lạ. Dù màu đen sì không đem lại cảm giác thích thú khi nhìn lần đầu nhưng nếu ăn thử sẽ thấy chúng có mùi vị rất riêng, là món ăn vặt vô cùng hấp dẫn.
Không chỉ phần múi mà hạt ô môi cũng có thể ăn được. Mỗi múi ô môi có một hạt màu đen. Hạt này có thể ngâm nước cho vỏ mềm rồi lột vỏ nấu chè rất ngon. Chúng có màu hồng nhạt, cỡ đầu ngón tay và thường đính kèm bên trong múi ô môi. Sau khi ngâm nước cho vỏ mềm rồi lột sạch thì cứ cho vào nấu cùng dừa. Món chè này rất thơm và có độ bùi béo nhai đã miệng.
Khoảng tháng 10 hàng năm là thời điểm thu hoạch trái ô môi chín. Thứ quả dân dã này giờ đây còn được bán ở thành phố khiến nhiều người tò mò. Tại các chợ ở quê, trái ô môi được bán cho khách du lịch với giá 25.000 – 30.000 đồng/bó/20 quả. Còn lên thành phố giá đắt hơn do cộng thêm chi phí vận chuyển.
Bạn Hoàng (ở An Giang) kể: "Ngày xưa, hễ đến mùa ô môi là vườn hoặc đường làng lại đầy những quả chín không ai nhặt. Tôi và đám trẻ trong xóm cứ đến trưa là trốn cha mẹ ra vườn nhặt quả chín rụng hoặc cầm que đập quả cho đến khi rơi thì thôi. Sau đó, đứa nào đứa ấy tự róc lấy thịt rồi chấm với muối ớt. Có lẽ từng múi cơm ô môi đen sì xếp thành từng lớp đều nhau sẽ khiến người ta “sợ” nhưng nếm rồi mới thấy ngon làm sao".
Bây giờ mỗi lần về quê mà đúng mùa ô môi, Hoàng đều mang lên cho hàng xóm và bạn đồng nghiệp thưởng thức. Một số người còn nhờ mua hộ hạt ô môi vì thích hương vị của nó. "Hạt ô môi nấu chè thực sự rất lạ và ngon, bùi, mình và các con đều rất thích", Hoàng nói.
