Theo VNExpress dẫn lời ThS.BS Lê Ngô Minh Như, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3, cây lá dong là thực vật thân cỏ cao khoảng 1m, lá to hình trứng thuôn dài đầu nhọn, nhẵn, dài 35cm, rộng 12cm, cuống dài 22cm, trong đó 2-3 cm phía trên nhẵn.
Cụm hoa hình đầu, không cuống, nằm trong bẹ của lá, đường kính 4-5cm gồm 4-5 hoa. Cánh hoa màu trắng hay đỏ, quả hình trứng dài 11mm, hạt thuôn dài với áo hạt gồm 2 phiến.
Lá dong có thể thu hái quanh năm nhưng thời điểm thu hái nhiều nhất là gần Tết nguyên đán (tháng 11-12 âm lịch) nhằm mục đích gói bánh chưng, bánh tét. Khi sử dụng làm thuốc, lá dong được dùng ở dạng tươi.
Lá dong có vị ngọt nhạt, mùi thơm nhẹ, tính hơi hàn. Dược liệu quy vào kinh Can. Loại cây này có công dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, mát gan, chỉ huyết.
Công dụng của lá dong đối với sức khỏe
Theo VOV, tại Việt Nam, cây dong được trồng phổ biến ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung, đặc biệt là vùng đồng bằng Bắc Bộ, nơi có khí hậu ẩm ướt, đất đai màu mỡ. Lá dong được thu hái quanh năm, nhưng nhu cầu sử dụng tăng cao nhất vào dịp Tết Nguyên Đán để phục vụ cho việc gói bánh chưng, bánh tét.
Thanh nhiệt, giải độc cơ thể
Trong y học cổ truyền, lá dong được biết đến với vị ngọt nhạt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, giúp cơ thể loại bỏ độc tố, thanh lọc cơ thể. Lá dong thường được sử dụng để chữa trị các chứng bệnh do nhiệt độc gây ra như:
- Say rượu: Lá dong giúp giải rượu nhanh chóng, giảm các triệu chứng khó chịu như đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, choáng váng.
- Ngộ độc thực phẩm: Với tác dụng giải độc, lá dong hỗ trợ điều trị ngộ độc do ăn phải thức ăn không đảm bảo vệ sinh, giúp cơ thể nhanh chóng đào thải độc tố.
- Mụn nhọt, lở loét: Tính kháng khuẩn, kháng viêm của lá dong giúp làm sạch vết thương, ức chế sự phát triển của vi khuẩn, thúc đẩy quá trình lành vết thương.
- Nóng trong, mẩn ngứa: Uống nước lá dong giúp thanh nhiệt, giải độc, giảm mẩn ngứa, nóng trong người, mang lại cảm giác mát mẻ, dễ chịu.
Bảo vệ & nâng cao chức năng hệ tiêu hóa
Lá dong có tác dụng kích thích tiêu hóa, tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, giúp:
- Giảm đầy hơi, khó tiêu: Lá dong giúp tăng tiết dịch vị, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra thuận lợi hơn, giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.
- Chữa trị tiêu chảy: Tanin trong lá dong có tác dụng làm se, cầm máu, giúp giảm triệu chứng tiêu chảy, ổn định hệ vi sinh đường ruột.
- Tăng cường chức năng gan: Lá dong có tác dụng bảo vệ tế bào gan, hỗ trợ điều trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.
Cầm máu & thúc đẩy lành vết thương
Với đặc tính làm se, cầm máu tự nhiên, lá dong thường được dùng để:
- Cầm máu vết thương: Đắp lá dong giã nát lên vết thương giúp cầm máu nhanh chóng, ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Chữa trị chảy máu cam: Nhét lá dong vào lỗ mũi giúp cầm máu cam hiệu quả, an toàn.
- Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ: Lá dong có tác dụng giảm đau, chống viêm, giúp co búi trĩ, giảm sưng, ngứa ngáy, khó chịu.
Lưu ý khi dùng lá dong chữa bệnh
Cây lá dong có hình dạng gần giống với cây dong ta, là loại cây có củ phát triển và được dùng như nguyên liệu để làm miến.
Bên cạnh đó, phần lớn bài thuốc từ lá dong chỉ được lưu truyền trong dân gian nên tác dụng và mức độ cải thiện bệnh chưa được xác định. Do đó, với các trường hợp bệnh sử dụng lá dong chữa bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn trước khi áp dụng để tránh hậu quả đáng tiếc.
