Nhiều người chu đáo trong việc ăn uống thường suy nghĩ về thực phẩm họ đang ăn sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe nói chung, sức khỏe tim mạch, vòng eo, … Nhưng đôi khi họ ít suy nghĩ về tác động của những thực phẩm này đối với não bộ, tâm trạng và năng lượng của cơ thể.
Nhưng ruột và não luôn có mối liên lạc hai chiều và ảnh hưởng trực tiếp đến nhau. Cụ thể hơn, khi bị viêm trong ruột, năng lượng cung cấp cho não và cơ thể sẽ ít hơn. Đó là do tình trạng viêm mức độ thấp giảm trao đổi chất và tạo ra ít năng lượng cho não và cơ thể. Kết quả là không chỉ năng lượng ít hơn mà còn gia tăng các gốc tự do gây hại cho mô não.
Dưới đây là một số thực phẩm đáng lo ngại cho sức khỏe đường ruột và có thể khiến bạn căng thẳng, mệt mỏi.
Thực phẩm chế biến sẵn
Tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn không lành mạnh như các loại bánh nướng và nước ngọt, thường chứa nhiều đường tinh luyện và đường bổ sung thường ở dạng xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao, khiến não chứa quá nhiều glucose. Những loại đường này có thể dẫn đến tình trạng viêm ở não và cuối cùng có thể dẫn đến trầm cảm và mệt mỏi.
Thay vì mua các loại thực phẩm đã qua chế biến, bạn nên tìm đến các loại thực phẩm toàn phần giàu dinh dưỡng như rau, trái cây và protein sạch như thịt bò ăn cỏ hữu cơ, cá hoang dã hoặc cá được đánh bắt bền vững.
Dầu hạt công nghiệp
Công nghiệp hóa ngành công nghiệp thực phẩm đã dẫn đến sự phát triển của các loại dầu chế biến cao, rẻ tiền được tạo ra từ sản phẩm phụ của các loại cây trồng được trồng nhiều như ngô, hạt nho, hạt hướng dương đậu nành và dầu cọ.
Thông qua quá trình chế biến, những loại dầu này trở nên vô cùng giàu axit béo omega-6 gây viêm và không có omega-3 chống viêm (omega-3 giúp tăng cường sức khỏe não bộ). Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người tiêu thụ thực phẩm giàu axit béo omega-6 có nguy cơ bị trầm cảm cao hơn so với những người tiêu thụ thực phẩm giàu omega-3.
Bạn nên chọn các chất thay thế chống viêm như dầu ô liu nguyên chất hoặc dầu bơ khi nấu ăn.
Đường bổ sung và đường tinh luyện
Mặc dù bạn có thể cho rằng đường thường phổ biến trong các món tráng miệng bánh ngọt hoặc ngũ cốc đóng hộp, nhưng đường cũng có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm đáng ngạc nhiên như tương cà, nước xốt salad và các món mặn như khoai tây chiên.
Đường bổ sung và đường tinh luyện làm trầm trọng thêm tình trạng viêm và khiến cơ thể nạp nhiều đường hơn mức cần thiết, từ đó có thể gây ra sự lo lắng và mức độ tâm trạng không ổn định.
Bởi vì đường có tác dụng gây nghiện, chúng ta càng ăn ít theo thời gian, chúng ta sẽ càng ít thèm ăn. Để giảm sự phụ thuộc vào đường, hãy mua các thực phẩm không chứa đường bổ sung.
Khi thực sự thèm một thứ gì đó ngọt, bạn có thể ăn một nắm quả việt quất hoặc thêm một miếng sô cô la đen.
Đồ chiên
Các món chiên như tempura, cá và khoai tây chiên, gà rán đã đủ làm bạn chảy nước miếng chưa? Tuy nhiên, bạn nên giảm lượng thức ăn chiên rán.
Một nghiên cứu năm 2016 đã xem xét 715 công nhân nhà máy và đo lường mức độ trầm cảm, khả năng phục hồi và mức tiêu thụ đồ chiên rán của họ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tiêu thụ nhiều thức ăn chiên hơn có nhiều khả năng bị trầm cảm hơn trong cuộc sống.
Thực phẩm chiên rán có thể là chất giết chết tâm trạng vì chúng thường được chiên bằng chất béo không lành mạnh. Trong những năm gần đây, cuộc trò chuyện xung quanh chất béo trong chế độ ăn uống đã thay đổi. Giờ đây, các chuyên gia dinh dưỡng phân biệt giữa “chất béo xấu” (tức là bơ thực vật, dầu hydro hóa), được biết là gây ra bệnh tim mạch và các tình trạng xấu khác, và “chất béo tốt” (tức là dầu bơ, dầu ô liu) có thể giúp ích cho sức khỏe.
Chất làm ngọt nhân tạo
Chất thay thế đường ngày càng phổ biến trong các loại thực phẩm được cho là “lành mạnh” bằng cách giúp bạn cắt giảm lượng calo.
Nhưng điều đó thật đáng báo động vì khoa học cho rằng nhiều chất làm ngọt nhân tạo có thể góp phần gây ra bệnh trầm cảm. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo, chủ yếu qua đồ uống dành cho người ăn kiêng, bị trầm cảm hơn những người không tiêu thụ chúng.
Thậm chí tệ hơn, một số nghiên cứu đã chứng minh rằng chất làm ngọt nhân tạo có thể gây độc cho não, làm thay đổi nồng độ của chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh tâm trạng.
Để cắt giảm chất làm ngọt nhân tạo, hãy sử dụng chất làm ngọt tự nhiên như mật ong hoặc mật hoa cây thùa (agave nectar) vào đồ uống của bạn.
Thực phẩm giúp chống lại cảm giác mệt mỏi
Dưới đây là các loại thực phẩm, vitamin và chất dinh dưỡng mà bạn có thể sử dụng để có một bộ não hạnh phúc và một cơ thể khỏe mạnh:
Probiotics: sữa chua cùng với một số thực phẩm khác như tương nén tempeh, tương miso, dưa cải bắp, sữa chua lên men kefir, kim chi, trà kombucha và một số loại pho mát nhất định.
Prebiotics: đậu, yến mạch, chuối, quả mọng, tỏi, hành tây, rau bồ công anh, măng tây, atisô và tỏi tây.
Carbohydrate có chỉ số đường huyết thấp: gạo lứt, quinoa, bột yến mạch và hạt chia
Thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình, ở mức độ vừa phải: mật ong, nước cam và bánh mì nguyên hạt.
Chất béo lành mạnh: chất béo không bão hòa đơn như dầu ô liu, quả hạch, bơ hạt và quả bơ
Axit béo omega-3: cá, đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, cá thu đao, cá ngừ, cá trích và cá mòi.
Vitamin: B9, B12, B1, B6, A và C
Khoáng chất và vi chất dinh dưỡng: sắt, magie, kali, kẽm và selen
Gia vị: nghệ tây và nghệ
Các loại thảo mộc: kinh giới cay, hoa oải hương, hoa lạc tiên và hoa cúc La Mã.
Hãy nhớ rằng chỉ thay đổi chế độ ăn uống sẽ không giúp bạn ngăn ngừa hoặc chữa khỏi hoàn toàn chứng trầm cảm và lo lắng. Nhưng những thay đổi này sẽ dẫn đến những tác động tích cực giúp bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng và trẻ hóa.