Ung thư đại trực tràng là căn bệnh ngày càng phổ biến nhưng lại ít có dấu hiệu rõ ràng ở giai đoạn đầu. Nhiều người cao tuổi thường xuyên cảm thấy chóng mặt, tưởng rằng đó là dấu hiệu thường thấy của tuổi già, nhưng thực chất lại tiềm ẩn một số bệnh lý nghiêm trọng.

Tại Đài Loan, có một trường hợp bệnh nhân là cụ bà 80 tuổi, không có triệu chứng tiêu hóa hay tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư. Bà thường cảm thấy chóng mặt, nhưng chưa bao giờ nghĩ tới việc đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe.

Sau đó, trong một lần bị té ngã vì chóng mặt, gãy xương nên được đưa đến bệnh viện. Tại đây, các bác sĩ phát hiện bà bị ung thư đại trực tràng, may mắn là ở giai đoạn đầu nên việc chữa trị dễ dàng hơn.

Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư có nguồn gốc từ đại tràng (phần chính của ruột già) hoặc trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn). Đây là loại ung thư phổ biến thứ ba được chẩn đoán có ở cả nam và nữ.

Hầu hết ung thư đại tràng đều khởi phát từ sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng gọi là polyp. Một số dạng polyp có thể tiến triển thành ung thư sau nhiều năm. Khả năng tiến triển thành ung thư tùy thuộc vào từng loại polyp. Có hai loại polyp chính là:

Polyp tuyến (u tuyến): loại polyp này đôi khi phát triển thành ung thư. Vì lý do này nên u tuyến được gọi là tình trạng tiền ung thư;

Polyp tăng sản và polyp viêm: loại polyp này phổ biến hơn nhưng thường không phải là tình trạng tiền ung thư.

Dấu hiệu, triệu chứng của ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng có thể không gây ra các triệu chứng ngay lập tức, nhưng nếu có thì sẽ là một trong các triệu chứng sau:

Thay đổi thói quen đi cầu (đi tiêu) như tiêu chảy, táo bón, phân dẹt kéo dài trong nhiều ngày.

Cảm giác không đi hết phân sau mỗi lần đi cầu.

Đi cầu ra máu.

Phân có lẫn máu hoặc sẫm màu.

Đau quặn bụng.

Suy nhược và mệt mỏi.

Sụt cân không chủ ý.

Tại sao ung thư đại trực tràng lại có biểu hiện chóng mặt?

Bác sĩ Cao giải thích: “Bệnh nhân thường xuyên cảm thấy chóng mặt vì cơ thể đang bị thiếu máu trầm trọng. Nguyên nhân là do khối u phát triển từng ngày, cùng với việc cơ thể thiếu máu, gây ra các triệu chứng như chóng mặt và mệt mỏi”.

12% người lớn thiếu máu liên quan đến ung thư đường tiêu hóa. Trên thực tế, nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu sắt ở người lớn là do “mất máu”. Theo nghiên cứu, 6-12% nam giới trưởng thành và nữ giới sau mãn kinh bị thiếu máu do thiếu sắt cũng bị ung thư đường tiêu hóa, phần lớn là ung thư đại trực tràng chiếm 5-10%. Các triệu chứng thường gặp bao gồm thiếu máu không rõ nguyên nhân, thay đổi thói quen đại tiện, giảm cân, xuất huyết tiêu hóa, đau bụng, chướng bụng và phân đen.

Ngoài việc bổ sung sắt trong điều trị thiếu máu, có thể dùng sắt qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, tuy nhiên điều này vẫn chưa đủ. Muốn chữa được nguyên nhân gây thiếu máu cần phải tìm ra nguyên nhân cụ thể.

Đặc biệt, ung thư đại trực tràng có tỷ lệ mắc cao nhất trong các loại ung thư nhưng lại phát triển chậm và không có nhiều triệu chứng rõ ràng cho tới khi bị phát hiện. Vì vậy, đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nào của cơ thể. Vì nếu là ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu, tỷ lệ sống sót có thể cao tới 90%.

Chính vì thế, để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng, mọi người cần xây dựng thói quen ăn tốt, bữa ăn nên tăng cường nhiều rau quả giàu chất xơ, hạn chế dầu mỡ, tránh hút thuốc lá, tăng cường vận động.

Đối tượng ung thư trực tràng

Thừa cân hoặc béo phì: nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì (thừa cân nhiều) thì nguy cơ phát triển và tử vong vì ung thư đại trực tràng sẽ cao hơn. Tình trạng thừa cân sẽ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng cho cả nam và nữ nhưng nguy cơ ở nam giới sẽ cao hơn.

Thiếu hoạt động thể chất: nếu bệnh nhân không hoạt động thể chất thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn. Việc vận động nhiều hơn có thể giúp giảm nguy cơ gây bệnh.

Một số loại thực phẩm: chế độ ăn có nhiều thịt đỏ (như thịt bò, heo, cừu, hoặc gan) và thịt chế biến (như xúc xích và thịt hộp) có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Các món được làm bằng cách chiên, nướng, hoặc quay sẽ tạo ra các chất có thể làm tăng nguy cơ ung thư, nhưng mức độ gia tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng vẫn chưa được xác định. Chế độ ăn nhiều rau củ, trái cây và gạo nguyên hạt có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng nhưng việc bổ sung chất xơ thì chưa được chứng minh là mang lại hiệu quả.

Hút thuốc: những người hút thuốc lá trong thời gian dài sẽ có nhiều nguy cơ phát triển và tử vong vì ung thư đại trực tràng hơn những người không hút thuốc. Hút thuốc là một nguyên nhân gây ung thư phổi được nhiều người biết đến và cũng có liên quan đến các loại ung thư khác, như ung thư đại trực tràng.

Uống nhiều rượu/bia: ung thư đại trực tràng có liên quan đến việc uống nhiều rượu/bia. Việc hạn chế uống rượu/bia không quá hai ly/ngày ở nam giới và một ly/ngày ở nữ giới có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, kể cả việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Cao tuổi: người trẻ tuổi có thể phát triển ung thư đại trực tràng nhưng nguy cơ sẽ tăng rõ rệt khi bệnh nhân lớn hơn 50 tuổi.

Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp tuyến: phần lớn những người bị ung thư đại trực tràng không có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, có đến 1/5 số người bị ung thư đại trực tràng có thành viên trong gia đình mắc căn bệnh này.