Theo điều dưỡng Nguyễn Thị Thủy, khoa Hóa trị, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, ung thư là bệnh lý ác tính của tế bào. Khi bị kích thích của các tác nhân sinh ung thư, tế bào tăng sinh vô hạn, không tuân theo các cơ chế kiểm soát về phát triển của cơ thể.

Đa số bệnh ung thư hình thành các khối u. Các khối u lành tính chỉ phát triển tại chỗ thường rất chậm, có vỏ bọc xung quanh. Khối u ác tính (ung thư) lại xâm lấn vào tổ chức lành xung quanh giống như hình “con cua” với các càng cua bám vào tổ chức lành trong cơ thể hoặc giống như rễ cây lan trong đất.

Các tế bào của khối u ác tính có khả năng di căn tới các hạch bạch huyết hoặc tạng ở xa hình thành khối u mới và cuối cùng dẫn tới tử vong. Cùng với di căn xa, tính chất bệnh ung thư hay tái phát đã làm cho điều trị bệnh khó khăn và ảnh hưởng xấu đến tiên lượng bệnh.

Điều dưỡng Thủy cho biết mỗi loại ung thư sẽ có một tập hợp các triệu chứng khác nhau.

Một số triệu chứng phát triển sớm trong quá trình ung thư, ví dụ khối u không đau ở vú. Nhưng một số triệu chứng khác như giảm cân hoặc sốt thường chỉ xuất hiện sau khi khối u đã tiến triển. Một số loại ung thư, chẳng hạn ung thư tuyến tụy có thể không có triệu chứng trong giai đoạn đầu.

Các dấu hiệu dưới đây không nhất thiết là do ung thư gây ra nhưng người dân cũng không nên chủ quan:

• Giảm cân
• Sốt dai dẳng kéo dài (Sốt liên tục; Sốt xảy ra chủ yếu vào ban đêm; Không có dấu hiệu nhiễm trùng nào khác hoặc nhiễm trùng liên tục; Bị đổ mồ hôi ban đêm... )
• Chảy máu bất thường
• Mệt mỏi và đau
• Ho dai dẳng và khàn giọng
• Sự thay đổi về da (các đốm trắng trong miệng có thể là dấu hiệu của ung thư miệng; vàng da và vàng mắt là dấu hiệu của ung thư gan; tăng - giảm sắc tố da, đốm đen... )
• Sự thay đổi về ngực (một cục u có thể sờ thấy được; Da vú sưng, đỏ, đóng vảy, sần sùi; Đau vú; Thay đổi núm vú như lõm xuống hay màu sắc xung quanh núm vú thay đổi; Cục u dưới nách; Núm vú tiết dịch hoặc chảy máu... )

Theo bác sĩ Đỗ Minh Ngọc, khoa Nội soi - Thăm dò chức năng, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, các dấu hiệu và triệu chứng không phải do ung thư mà có thể do những tác nhân khác gây ra. Nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào không khỏi hẳn hoặc ngày càng nặng, người dân nên đến bệnh viện để tìm hiểu nguyên nhân.

Ví dụ, các hạch bạch huyết là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể và giúp thu giữ các chất độc hại trong cơ thể. Các hạch bạch huyết bình thường rất nhỏ và khó nhận thấy. Nhưng khi bị nhiễm trùng, viêm hoặc ung thư, các hạch có thể to ra.

Những hạch gần bề mặt cơ thể có thể đủ lớn để bạn có thể cảm nhận được bằng ngón tay và một số thậm chí có thể được nhìn thấy dưới dạng sưng tấy hoặc một khối u dưới da. Một trong các nguyên nhân khiến các hạch bạch huyết sưng to là khi tế bào ung thư bị giữ ở đó.

Vì vậy, nếu phát hiện cơ thể có sưng tấy hoặc nổi cục bất thường, người bệnh nên đi khám. Đôi khi, người bệnh có thể phát hiện ung thư trước khi xuất hiện triệu chứng. Mọi người nên kiểm tra tầm soát ung thư và làm một số xét nghiệm, ngay cả khi không có triệu chứng. Điều này giúp phát hiện sớm một số bệnh ung thư.