Theo phong tục cổ truyền của người Việt, Táo quân chính là vị quan túc trực quanh năm để cai quản mọi việc ở hạ giới. Thần Táo quân gồm 3 người, 2 táo ông và 1 táo bà. Hàng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp (tháng 12 âm lịch), thần Táo quân cưỡi cá chép lên thiên đình để bẩm báo với Ngọc Hoàng mọi việc tốt xấu trong năm của từng người trong gia đình để có thưởng phạt công minh. Vì thế, ngày 23 tháng Chạp còn gọi là ngày Tết ông Táo.
Cũng trong dịp này, để thể hiện tấm lòng thành kính với các thần Táo nên người dân thưởng sửa soạn lễ vật và mâm cỗ để cúng. Trong mâm cỗ cúng luôn có một món không thể thiếu chính là gà luộc. Để có con gà luộc ngon chị em nội trợ cần lưu ý cách chọn và cách luộc chuẩn nhất.
Cách chọn gà ngon cúng ông Táo
- Muốn chọn được những con gà ngon trước tiên phải chọn những con khỏe mạnh. Những con này thường rất nhanh nhẹn, linh hoạt. Chúng có mào đỏ tươi, mắt nhìn linh hoạt, không lờ đờ. Lông bóng mượt, áp sát thân.
- Gà ngon thường có phần ức nhỏ, thịt chắc, ngực chắc, da mỏng. Bóp phần đùi gà thấy rắn chắc. Diều gà nhỏ, không bị nhồi căng cứng. Để ý thấy phân gà rắn chắc, trông như con ốc, khi thở không có tiếng khò khè.
- Những con gà có mào tái hoặc tím bầm, ủ rũ, mắt lờ đờ, đầu lúc nào cũng chúi xuống, cánh xệ, dáng vẻ mệt mỏi, mỏ chảy dãi, phân có máu hoặc màu trắng nát là gà bệnh, tuyệt đối không nên mua.
- Ngoài ra, những con gà có thân gầy gò, sờ vào ức thấy trơ xương, da nhăn nheo, lông không bóng mà xơ xác chị em cũng nên tránh. Những con gà chân lạnh, khô; phân dính xung quanh hậu môn; hậu môn trắng bệch hoặc đỏ, chảy nước là dấu hiệu gà bệnh, cũng tuyệt đối tránh.
Thông thường thì có thể cúng bất cứ loại gà nào, nhưng tùy vào ý nghĩa và mức độ trang trọng của ngày lễ, có thể chọn gà trống để cúng, nhất nên chọn loại gà trống ta tơ.
Để chọn được một con gà trống tơ ngon, nên chọn những con mào đỏ tươi, nhú đều nhau, chân vàng, lông mượt là gà khỏe, ức đầy. Bấm nhẹ phía dưới ức thấy xương mềm; vạch nhẹ lông ra thấy da ấm, mềm, mỏng là gà ngon, đạt tiêu chuẩn.
Các luộc gà vàng ươm, không nứt da
Chuẩn bị: - Gà; gừng, hành, mỡ gà, nghệ
Cách luộc:
Để có con gà cúng đẹp, thông thường người ta sẽ mổ moi, làm sạch. Xát thêm chút muối xung quanh gà cho sạch da. Ngoài ra, sau khi làm gà xong cần rửa sạch tiết để nước luộc không bị đục.
Cho gà vào nồi nước lạnh, đầu ngửa ra phía lưng, chân quặp vào trong bụng hoặc lên lưng, hai cánh co tự nhiên hoặc buộc chéo cánh... (tốt nhất là buộc dáng trước khi bỏ vào nồi). Khi luộc cần lật đều hai bên để gà không bị vẹo.
Cho gà vào nồi, đổ nước lạnh ngập thân gà (không cho gà vào nước nóng vì da gà bị nóng đột ngột sẽ co lại, dễ bị rách), đun lửa tới sôi lăn tăn (không sôi sùng sục) thì hớt bỏ bọt và cứ để thế khoảng 7- 8 phút.
Nướng 1 củ gừng, 1 củ hành, đập dập bỏ vào nồi nước luộc gà rồi luộc tiếp (5 phút nếu là gà non để cúng, 10 phút với gà luộc để ăn). Tắt bếp, đậy vung, ngâm gà trong nước thêm 5 phút (để kiểm tra xem gà chín chưa có thể dùng đầu đũa hoặc tăm nhọn chọc vào gà, nếu đũa/tăm đâm xuyên dễ dàng, nước ứa ra không có màu đỏ là đã chín).
Muốn da gà giòn, khi vớt ra thả ngay vào nước thật lạnh, khi nguội hẳn thì vớt ra, để ráo.
Lưu ý, tùy vào gà to hay nhỏ bạn có thể tăng hoặc giảm thời gian luộc sao cho phù hợp.
Giã nát củ nghệ rồi vắt lấy nước trộn mỡ gà đã rán vàng. Khi thấy gà đã ráo nước thì quét một lớp hỗn hợp này dàn đều lên phần da gà khi đã ráo nước. Đảm bảo gà luộc sẽ trông thật vàng ươm, bóng bẩy và căng mượt nhìn thật hấp dẫn. Tuy nhiên không nên cho quá nhiều nghệ sẽ làm ảnh hưởng tới hương vị của gà luộc.
Sau đó tháo dây buộc gà, bày ra đĩa, mỏ gà cài bông hoa hồng đỏ rực (hoặc hoa tỉa từ củ hành lá xanh cũng đẹp mắt), tiết, lòng gà nhét lại vào bụng gà.
