Chất béo giúp cung cấp năng lượng, duy trì nhiệt độ cơ thể bình thường, đồng thời là một thành phần không thể thiếu của cơ thể.
Ngoài ra, chất béo trong dầu ăn còn đóng vai trò tham gia vào quá trình trao đổi chất, tăng cường hệ miễn dịch và các quá trình sinh lý khác của cơ thể.
Phân loại axit béo có trong dầu ăn
Tùy theo mỗi loại dầu ăn sẽ có thành phần và hàm lượng dinh dưỡng khác nhau.
Thành phần chính của chất béo là axit béo, tùy theo từng cấu trúc mà có chức năng khác nhau. Axit béo thiết yếu và axit béo không bão hòa là 2 loại axit béo rất quan trọng đối với cơ thể.
- Axit béo thiết yếu
Các axit béo thiết yếu bao gồm axit linoleic và axit α-linolenic, đây là thành phần chính của phospholipid màng tế bào và tiền chất của quá trình tổng hợp prostaglandin. Nó tham gia vào chuyển hóa cholesterol, nếu thiếu loại axit béo này sẽ ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của cơ thể, khả năng chữa lành vết thương, thị lực, chức năng não và sức khỏe tim mạch.
- Các axit béo không bão hòa
Các axit béo không bão hòa tiêu biểu là EPA, axit eicosapentaenoic, DHA, axit docosahexaenoic.
DHA là axit béo không no có nhiều nhất trong các tế bào cảm quang của võng mạc, cần thiết để duy trì chức năng bình thường của rhodopsin (dẫn chất của vitamin A). Ngoài ra DHA còn có tác dụng thúc đẩy sự phát triển trí não của thai nhi.
EPA có tác dụng hạ cholesterol và triglycerid, có thể làm giảm độ nhớt của máu, ngăn ngừa các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch.
Phân loại dầu ăn phổ biến hiện nay
Dầu ăn bao gồm dầu thực vật và dầu động vật là nguồn cung cấp axit béo thiết yếu, vitamin E cho cơ thể con người.
1. Dầu thực vật
Dầu thực vật bao gồm dầu đậu phộng, dầu đậu nành, dầu hạt cải, dầu ô liu, dầu mè…
Các loại dầu thực vật khác nhau về tỷ lệ axit béo. Ví dụ, dầu ô liu, dầu trà, dầu hạt cải có hàm lượng axit béo không bão hòa đơn cao hơn. Dầu hướng dương, dầu ngô và hàm lượng axit linoleic khác cao hơn, dầu hạt lanh giàu axit α - linolenic.
2. Dầu động vật
Các loại dầu động vật phổ biến hiện nay là mỡ lợn, dầu cá…
Tỷ lệ axit béo chứa trong dầu động vật (trừ dầu cá) khác với dầu thực vật, thường chứa nhiều axit béo bão hòa hơn. Dầu cá chủ yếu chứa EPA và DHA.
Sau khi cân nhắc toàn diện, tùy theo từng nhu cầu của trẻ mà cha mẹ chọn loại dầu thích hợp cho con mình nhưng cần nhớ 3 nguyên tắc:
- Hạn chế dầu ăn có nguồn gốc từ mỡ động vật.
- Thay thế dầu nhiều chất béo bão hòa bằng dầu giàu chất béo không bão hòa đơn và đa.
- Nên thay đổi loại dầu ăn thường xuyên, không nên dùng một loại dầu duy nhất.
Trẻ nên ăn dầu như thế nào?
Lượng dầu ăn khuyến nghị hàng ngày cho bé từ 6 đến 12 tháng tuổi là 5-10g, bé từ 1 đến 3 tuổi là 20-25g.
Trẻ sơ sinh không cần bổ sung dầu ăn. Ngoài ra, chất béo còn có trong những loại thực phẩm khác. Bé mới ăn dặm có thể dùng nửa thìa dầu mỗi ngày, 8-12 tháng có thể là 1 thìa cà phê dầu.
Có sự khác biệt lớn giữa các loại dầu ăn, bao gồm thành phần và hương vị. Các loại dầu hỗn hợp không nên cho trẻ ăn, nếu trên bao bì sản phẩm không ghi rõ thành phần, nó có thể chứa dầu cọ.
Có 5 loại dầu ăn đặc biệt tốt cho trẻ nhỏ là dầu óc chó, dầu hạt lanh, dầu ô liu, dầu mè, dầu trái bơ.
- Dầu óc chó chủ yếu tốt cho não và thị lực.
- Dầu hạt lanh và dầu óc chó có cùng hàm lượng axit béo không bão hòa, nhưng có sự khác biệt nhỏ về thành phần.
- Dầu trái bơ chủ yếu bổ sung vitamin, tốt cho tóc và da.
- Dầu ô liu thích hợp để nấu ăn cho trẻ nhỏ.
- Dầu mè giúp cân bằng dinh dưỡng và có mùi vị thơm ngon.
