Cây ké đầu ngựa là một loại dược liệu được sử dụng nhiều trong việc điều trị bệnh. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loại cây đặc biệt này cũng như ké đầu ngựa có tác dụng gì với sức khỏe của con người.

1. Tìm hiểu về cây ké đầu ngựa

Ké đầu ngựa có tên khoa học là Xanthium strumarium L, còn được gọi bằng các tên gọi khác như thương nhĩ tử, phắt ma. Đây là loại cây thuộc họ nhà cúc Asteraceae, ưa sáng và sinh trưởng tốt trong môi trường đất ẩm. Cây mọc hoang ở khắp nơi từ trên núi, bờ rào, bờ sông cho đến vườn nhà,... Ở Việt Nam, ké đầu ngựa thường mọc nhiều ở các tỉnh phía Bắc như Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng hay các khu vực phía Nam như Bình Dương, Tây Ninh, Cà Mau,...

Đặc điểm của cây ké đầu ngựa có thân nhỏ, cao chừng 2m, thân có khía rãnh. Lá mọc so le nhau, có lông ngắn, cứng, mép có răng cưa. Cụm hoa hình đầu, hoa lưỡng tính ở bên trên. Quả giả có móc, hình thoi, dễ mắc vào lông động vật khi chạm vào.

Mùa thu hoạch bắt đầu từ tháng 6 tới tháng 9. Người ta thường sử dụng toàn bộ phần thân trên của cây, nhất là quả ké đầu ngựa để làm thuốc chữa bệnh. Quả ké đầu ngựa khô, chắc, có màu vàng sẫm, ở bên ngoài nhiều gai còn bên trong có hai nhân, nhiều tinh dầu là loại tốt.

2. Thành phần hóa học của ké đầu ngựa

Theo Tây y, quả ké đầu ngựa có thành phần hóa học chứa nhiều iod và vitamin C (đặc biệt trong lá 47mg/100g lá). Trong quả non chứa vitamin C và các glucoza, B sintosterol và B DglucoziDl có khả năng chống viêm.

Hạt ké đầu ngựa có chứa tỉ lệ dầu béo cao hơn 30-35%. Nhiều kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, hạt có thể gây giảm đường huyết của chuột bình thường, ức chế thần kinh trung ương, kháng khuẩn và kháng nấm. Ứng dụng lâm sàng thì thành phần iod dùng để chữa các bệnh thiếu iod như bướu cổ đơn thuần.

Bên cạnh đó, các phần nằm trên mặt đất của cây ké đầu ngựa đều có chứa độc tố alcaloid. Chẳng hạn như trong hạt còn có chất gây độc cho gia súc như hydroquinon, cholin. Phấn hóa có chứa chất gây dị ứng viêm mũi, viêm da co thắt phế quản,...

3. Những tác dụng của ké đầu ngựa qua các bài thuốc nam

Ké đầu ngựa có tác dụng gì là câu hỏi thắc mắc của nhiều người. Sau đây là những tác dụng tuyệt vời của ké đầu ngựa qua các bài thuốc nam hữu hiệu được nhiều người sử dụng.

Cây ké đầu ngựa trị bướu cổ

Dùng 15g ké đầu ngựa và 40g cây xạ đen sắc cùng 1 lít nước và uống trong ngày. Hoặc có thể dùng 4-5g phần thân hoặc quả ké đem sắc nước uống để trị bệnh bướu cổ.

Chữa bệnh viêm khớp, thấp khớp

Sử dụng 12g quả ké đầu ngựa, 28g hi thiểm, 12g ngải cứu, 12g cỏ xước, 12g thổ phục linh, 16g cỏ nhọ nồi. Tất cả dược liệu đem rửa sạch, sao vàng và sắc thuốc uống trong ngày.

Trị đau răng

Với bệnh đau răng, bạn dùng quả ké đầu ngựa đem sắc nước và ngậm nhiều lần trong miệng. Việc này sẽ giảm tình trạng răng đau nhức, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn.

Ké đầu ngựa chữa viêm mũi dị ứng

Lấy 2 quả ké đầu ngựa đem phơi khô và tán thành bột. Mỗi ngày dùng 4-7g hòa tan với nước ấm và uống.

Trị lở và mụn nhọt

Sử dụng 10g quả ké đầu ngựa, 20g kim ngân hoa đem phơi khô. Cứ mỗi 300gr đóng thành một gói. Mỗi ngày dùng một gói pha nước uống.

Ngoài ra, bạn có thể dùng 10g ké đầu ngựa, 10g sài đất, 2g cam thảo, 15g bồ công anh, 5g kim ngân hoa. Đem tất cả các dược liệu rửa sạch, phơi khô và bào chế dưới dạng chè thuốc. Sau đó đóng gói 42g mỗi gói. Mỗi ngày sử dụng 1 gói hãm với nước sôi và uống trong ngày.

Trị viêm đường tiết niệu

15g ké đầu ngựa, 20g cây bòng bong, 15g kim ngân hoa, 20g mã đề. Đem tất cả sắc chung với 1,5 lít nước cho đến khi còn 800ml. Chia làm 3 lần và uống trong ngày. Sử dụng liên tục trong 1 tuần để đạt kết quả tốt nhất.

Cây ké đầu ngựa trị sỏi thận

Cây ké đầu ngựa có tác dụng gì? Thêm một tác dụng tuyệt vời của loại dược liệu này là chữa bệnh sỏi thận, bí tiểu và phù thũng. Bằng cách dùng ké đầu ngựa thiêu tồn tính kết hợp với đinh lịch theo tỉ lệ bằng nhau. Đem phơi khô dược liệu rồi tán nhỏ. Mỗi ngày dùng 8g để pha trà và uống 2 lần một ngày.

Điều trị nghẹt mũi, đau nhức trán

8g quả ké đầu ngựa, 30g bạch chỉ, 1,5g bạc hà, 15g tân di. Đem các nguyên liệu, trừ bạc hà sắc với nước. Sau khi sắc xong thì cho bạc hà vào đun sôi rồi tắt bếp. Trong quá trình sắc thuốc, bạn nên bọc tân di lại để tránh lông lẫn vào thuốc gây ngứa.

Chữa chứng nổi mề đay

Nếu bị bệnh mề đay mọc theo đám, chỗ này lặn, chỗ kia nổi, bạn có thể áp dụng bài thuốc như sau: 10g quả ké đầu ngựa, 15g lá kinh giới, 15g lá bạc hà. Lấy các nguyên liệu rửa sạch và nấu nước. Sau đó, lọc bỏ bã, lấy nước để nấu cháo ăn mỗi ngày.

Còn trường hợp mề đay đỏ gây nóng và ngứa, bạn dùng 15g hạt quả ké đầu ngựa sắc chung với 30g sinh địa và 12g bạc hà. Lấy nước uống mỗi ngày cho tới khi triệu chứng bệnh thuyên giảm.

Chữa côn trùng đốt

Sử dụng một nắm lá ké đầu ngựa non rửa sạch, giã nát và lấy nước để uống. Còn phần bã đắp lên miệng vết cắn. Cách này giúp điều trị vết côn trùng đốt hay các loài có độc cắn rất hiệu quả.

Chữa tổ đỉa

Dùng 50g quả ké đầu ngựa, 50g hạ khô thảo, 50g thổ phục linh, 20g sinh địa, 30g vỏ núc nác và 15g hạt dành dành. Tất cả dược liệu đem tán bột làm thành viên. Mỗi ngày dùng từ 20-25g để chữa bệnh tổ đỉa.

Chữa bệnh phong

Ké đầu ngựa đem giã nát, lấy nước cốt nấu thành cao. Sau đó đem đóng thỏi khoảng 300g. Dùng con cá quả mổ bụng, giữ nguyên nội tạng và cho thỏi cao vào. Đem nấu với rượu cho chín để ăn. Mỗi ngày ăn 1 con, ăn 3-5 con, kết hớp với việc kiêng muối trong 100 ngày.

Chữa dị ứng

Dùng 15g ké đầu ngựa, 8g hoàng cầm, 8g khổ sâm, 8g phòng phong, 8g chi tử, 12g sinh địa và 4g cam thảo. Mỗi ngày dùng một thang để sắc thuốc uống.

Ké đầu ngựa chữa viêm xoang

Dùng 12g ké đầu ngựa, 8g thương truật, 6g bạc hà, 12g bồ công anh, 12g kim ngân hoa, 4g cam thảo. Đem các dược liệu sắc uống trong ngày khoảng 1 tháng. Lưu ý đối với trẻ em thì giảm liều lượng xuống.

Cai thuốc, giảm cân

Dùng quả ké đầu ngựa sao qua rồi tán bột cho mịn. Mỗi ngày dùng 4-8g uống kèm với một ly trà xanh để giảm cân cũng như giảm cơn thèm thuốc.

Ké đầu ngựa chữa ung thư

Đối với ung thư mũi: Dùng 10g ké đầu ngựa và 15g tân di để sắc thuốc uống. Mỗi ngày uống từ 8-12g chia làm 2-3 lần.

Đối với ung thư não: Dùng 15g ké đầu ngựa, 6g xương bồ, 10g viễn chi, 16g thất diệp nhất chi hoa (cây có 7 lá 1 hoa). Tất cả đem sắc thuốc uống mỗi ngày 1 thang.

Với những loại bệnh ung thư khác, bạn nên kết hợp chung bài quả hoặc lá ké đầu ngựa 20g để sắc thuốc uống trong 1 tháng để điều trị.

4. Một số lưu ý khi dùng ké đầu ngựa chữa bệnh

Với những bài thuốc đơn giản như trên, bạn đã biết được ké đầu ngựa có tác dụng gì trong việc điều trị bệnh. Tuy nhiên khi sử dụng loại cây này làm dược liệu, bạn cần lưu ý những điểm như sau:

Không sử dụng quả ké đầu ngựa đã mọc mầm vì chúng có chứa những độc tính có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm với sức khỏe.

Với những người bị nhức đầu do khí huyết không nên dùng vị thuốc nam này, có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Tùy vào từng cơ địa của mỗi người mà ké đầu ngựa mang lại những tác dụng và hiệu quả khác nhau. Trên đây chỉ là những thông tin tham khảo, trước khi dùng bạn nên nhờ các bác sĩ tư vấn về liều dùng cũng như cách sử dụng phù hợp để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và việc điều trị bệnh hiệu quả hơn.