Nguyên nhân hình thành sỏi là do sự rối loạn chuyển hóa các chất trong cơ thể dẫn đến sự mất cân bằng giữa các thành phần trong dịch mật hoặc nước tiểu. Có nhiều loại sỏi như sỏi mật, sỏi thận, sỏi tiết niệu. Người bị sỏi thường có triệu chứng đau hạ sườn phải, đau quặn, sốt, vàng da, rối loạn tiêu hóa, gan to và đau, nhẵn, mềm, túi mật có thể to, Murphy (dương tính). Siêu âm sẽ phát hiện được sỏi.
Trong điều trị nội khoa, bên cạnh dùng kháng sinh liều mạnh, người bị sỏi cần ăn kiêng mỡ (nhất là mỡ động vật), giảm calo mỗi bữa ăn, tăng cường uống nước khoáng, nhân trần, actiso...
Nhà khoa học Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội, cho biết trong y học cổ truyền có nhiều bài thuốc từ hoa quả thiên nhiên phòng ngừa và điều trị sỏi mật hiệu quả.
Dứa
Thành phần hóa học và dinh dưỡng của dứa gồm saccharose 12,43%, Glucose 3,21%, nhiều vitamin A, B, C... Dứa có vị thơm, chua, ngọt, tác dụng nhuận tràng, thanh nhiệt, giải độc.
Lấy một quả dứa (loại chín ương), cắt phần đầu rồi khoét giữa quả xuống một lỗ sâu 3 cm, cho vào 2 thìa cà phê bột phèn chua rồi đậy nắp lại. Đun quả dứa cho đến khi chín nhuyễn, lấy ra 2 ly, buổi tối uống một ly, sáng hôm sau thức dậy uống ly còn lại, sỏi sẽ tan ra theo nước tiểu ra ngoài. Nước tiểu khai và đục như nước vo gạo là có tác dụng.
Đu đủ
Đu đủ chín ít nước hơn dứa nhưng nhiều đường và vitamin hơn. Đu đủ xanh nhiều công dụng trong ăn uống như dùng nấu thịt, làm nộm (nộm thịt bò khô), thay rau gia vị, dùng muối dưa, làm mứt, tỉa hoa để trang trí các đĩa rau. Lá đu đủ gói thịt trong vài giờ làm cho thịt mềm nhanh.
Đu đủ xanh có 91,5% là nước, protein 1%, lipid 0,4%, cellulose 1,5%, tro 2,5-3,5%. Đu đủ chín cứ 100 g có 87,1% nước, protein 0,5%, lipid 0,1%, đường 11,8%, ngoài ra còn các vitamin và chất khoáng.
Trái đu đủ xanh (đủ cho một người ăn), cắt đầu đuôi, khoét bỏ hạt, giữ nguyên vỏ, bỏ chút muối vô trong, nấu cách thủy cho chín mềm, để nguội ăn hết cả vỏ. Liệu trình ăn trong 7 ngày. Có thể xào đu đủ ăn hàng ngày để trị sỏi các loại.
Chuối hột
Lấy 7-8 quả chuối hột xanh thái lát mỏng sau đó sao vàng, hạ thổ 2-3 ngày rồi sắc uống. Mỗi ngày uống khoảng 3-4 bát vào những lúc bụng no.
Cũng có thể dùng một nắm chuối hột khô đã sao vàng, hạ thổ, hãm trong ấm uống như trà ngày 3-4 lần.
