Từ lâu đỗ đen (đậu đen) đã được biết đến là loại ngũ cốc tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể ăn được đỗ đen. Dưới đây là những tác dụng của đỗ đen và người không nên ăn đỗ đen.

Thành phần dinh dưỡng và tác dụng của đỗ đen

Bài viết trên website Bệnh viện Đa khoa Vinmec chỉ ra, thành phần dinh dưỡng của một nửa cốc (86g) đỗ đen nấu chín chứa khoảng:

• Năng lượng: 114 kilocalories
• Chất đạm: 7,62 g
• Chất béo: 0,46 g
• Carbohydrate: 20,39 g
• Chất xơ: 7,5 g
• Đường: 0,28 g
• Canxi: 23 mg
• Sắt: 1,81 mg
• Magiê: 60 mg
• Phốt pho: 120 mg
• Kali: 305 mg
• Natri: 1 mg
• Kẽm: 0,96 mg
• Thiamin: 0,21 mg
• Niacin: 0,434 mg
• Folate: 128 msg
• Vitamin K: 2,8 mg

Đỗ đen cũng cung cấp nhiều loại dinh dưỡng thực vật như saponin, anthocyanins, kaempferol và quercetin, tất cả các hợp chất này đều có đặc tính chống oxy hóa.

Cũng giống như nhiều loại đậu khác, đỗ đen chứa tinh bột, một dạng carbohydrate phức tạp. Tinh bột hoạt động như một kho dự trữ năng lượng đốt cháy chậm cho nên cũng được cơ thể tiêu hóa chậm, ngăn chặn sự gia tăng đột biến lượng đường trong máu.

Dưới đây là những tác dụng của đỗ đen đối với sức khoẻ:

Duy trì xương khỏe mạnh

Đỗ đen là loại thực phẩm mà thành phần dinh dưỡng bao gồm có nhiều chất đạm và chất xơ. Ngoài ra, thành phần hợp chất phốt pho, sắt, canxi, magiê, mangan, đồng và kẽm trong đậu đen đều góp phần xây dựng và duy trì cấu trúc xương cũng như sức mạnh của xương.

Thành phần hợp chất canxi và phốt pho rất quan trọng trong cấu trúc xương, trong khi sắt và kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh của xương cũng như độ đàn hồi của xương và khớp.

Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị: cần khoảng 99% nguồn cung cấp canxi cho cơ thể, 60% magiê và 80% dự trữ phốt pho được chứa trong xương. Do đó, để phòng ngừa một số bệnh lý về xương khớp có thể nên duy trì uống nhiều nước đỗ đen rang.

Giảm huyết áp

Hoạt động duy trì lượng natri thấp trong máu là điều cần thiết để giữ huyết áp ở mức bình thường. Đỗ đen có hàm lượng hợp chất natri thấp tự nhiên và chứa kali, canxi và magiê, tất cả đều có tác dụng làm giảm huyết áp một cách tự nhiên.

Quản lý bệnh tiểu đường

Một số nghiên cứu tìm thấy những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 ăn chế độ ăn nhiều chất xơ sẽ có mức đường huyết thấp hơn. Ngoài ra, những người mắc bệnhđái tháo đường loại 2 có thể cải thiện lượng đường trong máu, lipid và mức insulin. Một cốc, hay 172 gam đỗ đen nấu chín đóng góp 15 gam chất xơ.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đưa ra khuyến nghị 25 gam chất xơ mỗi ngày dựa trên chế độ ăn 2.000 calo. Điều này có thể giúp thay đổi tùy thuộc vào tổng lượng calo tiêu thụ.

Ngăn ngừa ung thư

Selen là một khoáng chất không có trong hầu hết các loại trái cây và rau quả nhưng hợp chất này cũng có thể được tìm thấy trong đỗ đen. Hợp chất selen cũng đóng một vai trò trong chức năng của enzym gan và giúp giải độc một số hợp chất gây ung thư trong cơ thể. Ngoài ra, hợp chất selen có thể có tác dụng ngăn ngừa viêm và giảm tỷ lệ phát triển của khối u.

Hợp chất saponin giúp ngăn chặn tế bào ung thư nhân lên và lây lan khắp cơ thể. Hơn nữa, việc hấp thụ chất xơ từ trái cây và rau quả như đỗ đen có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Đậu đen chứa nhiều hợp chất folate. Đây là hợp chất có vai trò tổng hợp và sửa chữa DNA, do đó ngăn chặn sự hình thành các tế bào ung thư do đột biến DNA.

Tiêu hóa khỏe mạnh

Do hàm lượng chất xơ của chúng, đỗ đen giúp ngăn ngừa táo bón và thúc đẩy đường tiêu hóa khỏe mạnh. Chất xơ từ đỗ đen cũng cung cấp nhiên liệu cho vi khuẩn lành mạnh trong ruột kết.

Ai không nên ăn đỗ đen?

Tuy mang lại nhiều tác dụng với sức khoẻ nhưng không phải ai cũng có thể ăn được đỗ đen. Báo Vietnamnet dẫn lời bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ, giảng viên khoa Y học Cổ truyền, trường Đại học Y Dược TP.HCM nêu những nhóm người được khuyến cáo không nên dùng đậu đen, hoặc nếu muốn sử dụng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ:

Thứ nhất,người bị bệnh thận: Nước đỗ đen tác dụng lợi tiểu, do đó người bệnh thận cần thận trọng khi sử dụng.

Thứ hai,người đang uống thuốc có khoáng chất: Trong nước đỗ đen chứa Phytat làm ảnh hưởng tới khả năng hấp thu của các chất trong cơ thể. Phytat gây cản trở cho việc hấp thu của các khoáng chất như sắt, kẽm, đồng, phốt pho.

Vì vậy, bạn không nên dùng nước đỗ đen để uống các loại thuốc có chứa sắt, kẽm, can, đồng, canxi hoặc sử dụng thực phẩm có chứa các chất này… dẫn tới thiếu máu, loãng xương. Tốt nhất, thời gian lý tưởng để sử dụng đậu đen với các thực phẩm khác là cách nhau khoảng 4 giờ.

Thứ ba,người mắc bệnh viêm đại tràng, đi ngoài phân lỏng, tiêu chảy, tiêu hóa kém không dùng đỗ đen. Nếu bạn muốn uống thì phải rang lên và dùng với số lượng ít.

Thứ tư,trẻ nhỏ và người già, do hàm lượng protein trong đỗ đen rất cao khiến cho người già, trẻ em hay người có thể trạng yếu, khó tiêu thụ hết lượng protein trong đậu đen, dễ dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, đầy bụng, đau bụng.

Trên đây là những nhóm người được khuyến cáo không nên sử dụng đỗ đen. Nếu bạn thuộc nhóm những người trên hãy tránh xa loại ngũ cốc này nhé.