Vùng quê biển Sa Huỳnh (huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) có một loài đặc sản nghe tên rất lạ, đó là con rù rì. Người dân nơi đây cho biết rù rì còn có tên gọi khác là "tiểu huỳnh đế" bởi chúng có hình dáng giống như con cua huỳnh đế thu nhỏ, kích cỡ con lớn nhất chỉ nhỉnh hơn ngón chân cái người lớn một chút.
Về đặc điểm nhận dạng, cua rù rì có một cái đuôi mảnh khảnh và bộ xương ngoài cứng rắn để có thể bảo vệ cơ thể khi nó cuộn trong dòng thủy triều và sóng. Con đực thường nhỏ hơn con cái khoảng 8–37 mm.
Rù rì ngày càng hiếm, số lượng ít nên giá bán ra cao hơn so với trước đây
Rù rì sinh sống ở khu vực bãi cát sát mép nước. Cứ mỗi lần sóng tràn vào bờ kéo rù rì đi theo, nhưng khi nước rút, rù rì không ra lại mà chúng đào bới để giấu mình xuống cát ướt. Đó là thời điểm người dân ở Sa Huỳnh rủ nhau đi thu hoạch rù rì để ăn và bán cho các nhà hàng, quán ăn.
"Rù rì có tên độc lạ nên ai nghe cũng thấy tò mò và muốn được thử. Trước đây, loài hải sản này có nhiều lắm, chỉ cần 1-2 tiếng đào cát ướt là được vài cân mang về ăn. Nhưng đó là câu chuyện của những năm trước. Còn bây giờ rù rì hiếm lắm, đi rã cả chân hàng tiếng đồng hồ chỉ đào được khoảng 1kg mà thôi.
Từ rù rì có thể làm thành nhiều món ngon nhưng nấu cháo và nướng là phổ biến nhất
Để bắt được nhiều rù rì đòi hỏi phải nhanh mắt, nhận biết dấu hiệu rù rì để lại. Theo đó, dấu vết trên mặt cát là một lỗ nhỏ kèm bọt nhỏ phì lên, chỉ cần dùng tay, hoặc xẻng nhỏ mang theo thọc, xúc chặn xuyên ngang xuống cát là có thể bắt được chúng", anh Bình (ở Sa Huỳnh) chia sẻ.
Anh Bình nói thêm, vì rù rì ngày càng hiếm nên giá đắt đỏ và cũng ít người bán, chủ yếu họ giữ lại để đãi khách quý hoặc đã có nhà hàng đặt trước. Trên thị trường, 1kg rù rì có giá khoảng 230.000 đồng/kg. Dù đắt đỏ nhưng vì tò mò nên nhiều du khách đến Sa Huỳnh vẫn tìm bằng được rù rì để thưởng thức. Ở các nhà hàng, quán ăn, rù rì được chế biến thành nhiều món ngon, nhưng nhiều nhất là cháo rù rì và rù rì chiên giòn.
Từng được thưởng thức rù rì, bạn Hà Giang (ở Hà Nội) chia sẻ: "Con rù rì có hình dáng giống con ve sầu, bé lắm, nhưng chúng có hương vị rất ngon. Đặc biệt, mùi thơm của thịt, sự giòn rụm nhờ vỏ tạo nên cảm giác rất riêng biệt".
Để bắt được nhiều rù rì đòi hỏi phải nhanh mắt, nhận biết dấu hiệu rù rì để lại.
Bạn Phương Nga (ở Đà Nẵng) kể: "Mình thích ăn rù rì vì nó giòn rụm và rất ngọt. Ngon nhất là món nướng. Trước đây mẹ mình hay mua về ăn nhưng gần đây thứ hải sản này đắt đỏ hơn và hiếm hàng, nên thỉnh thoảng mình mới được ăn".
Ở Quảng Ngãi, rù rì được một số cửa hàng hải sản bày bán, hoặc khách du lịch "săn" ngay tại biển, người dân bắt xong là mua luôn. Trên chợ mạng cũng có vài địa chỉ rao bán rù rì nhưng số lượng không nhiều và có theo mùa nên ai muốn ăn hầu như phải đặt hàng trước.
