Thận là cơ quan quan trọng trong cơ thể, giúp loại bỏ độc tố và chất lỏng dư thừa khỏi máu, duy trì mức độ axit trong máu và sự cân bằng điện giải. Ung thư thận là tình trạng các tế bào trong mô thận phát triển bất thường trong thời gian dài, hình thành khối u. Khối u ung thư ác tính có thể di căn tới các mô và những cơ quan quan trọng trong cơ thể. Người bệnh thường có các triệu chứng như đau tức hạ sườn, huyết áp cao, tiểu ra máu. Người từ 65-74 tuổi dễ mắc bệnh. Nam giới có nguy cơ phát triển ung thư thận cao hơn phụ nữ.
Theo các chuyên gia, ung thư thận phát triển từ đột biến gene bên trong tế bào thận. Thống kê của Viện Ung thư Quốc Gia Mỹ (NCI) cho thấy, khoảng 5-8% người mắc ung thư thận do di truyền hoặc đột biến gene di truyền. Các bác sĩ có xu hướng chẩn đoán ung thư thận di truyền sớm. Một số bệnh ung thư thận di truyền có thể mắc bệnh nặng, có nguy cơ cao phát triển các loại ung thư khác. Một người bệnh có thể xuất hiện các hội chứng di truyền. Đây là một tập hợp các triệu chứng hoặc tình trạng đột biến gene của cha mẹ truyền cho con.
Theo đó, một số người có thể mắc bệnh Von Hippel-Lindau (VHL) gây rối loạn thần kinh di truyền hiếm gặp. Bệnh liên quan đến đột biến trong gene ức chế khối u, ngăn chặn các tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát. Khi gene ức chế khối u đột biến, tế bào ung thư thận sẽ phát triển. Người có khối u bất thường ở thận, mắc hội chứng Birt-Hogg-Dubé (bệnh di truyền hiếm gặp, ảnh hưởng đến da, phổi và làm tăng nguy cơ mắc một số loại khối u) dễ tiến triển thành ung thư thận.
Trong nghiên cứu năm 2018 về dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ đối với căn bệnh này, các nhà nghiên cứu tại Đại học Khoa học và Công nghệ Na Uy nhận thấy, hút thuốc lá, béo phì, huyết áp cao, mắc bệnh thận mạn tính, đái tháo đường là yếu tố nguy cơ mắc ung thư thận không di truyền.
Khi hút thuốc lá, phổi hấp thụ các hóa chất gây ung thư, đi vào máu. Trong khi thận lọc máu, các hóa chất này cô đặc làm tổn thương các tế bào, dẫn đến ung thư. Béo phì cũng gây mất cân bằng hormone, ảnh hưởng tới hoạt động kiểm soát sự phát triển của mô trong cơ thể.
Các chuyên gia nhận định không phải ai thừa hưởng yếu tố di truyền ung thư thận sẽ phát triển bệnh. Nếu lo lắng về nguy cơ di truyền, bạn có thể thực hiện xét nghiệm di truyền (phân tích máu, nước bọt, da...), xin ý kiến tư vấn của bác sĩ. Các đơn vị tư vấn di truyền có thể giúp người bệnh hiểu những lợi ích và hạn chế của xét nghiệm nhằm tìm ra nguy cơ mắc ung thư thận di truyền. Người trẻ tuổi có khối u ở một hoặc hai bên thận, gia đình có bệnh nhân ung thư thận nên thực hiện xét nghiệm di truyền nhằm phát hiện bệnh sớm.
Để giảm nguy cơ mắc bệnh, Tổ chức Thận Quốc gia (Mỹ) khuyến cáo, mọi người không nên hút thuốc, duy trì trọng lượng cơ thể vừa phải, tập thể dục giảm cân, kiểm soát huyết áp, giữ lượng đường trong máu ổn định. Người bệnh không nên sử dụng các thuốc chống viêm không steroid kéo dài, tránh tiếp xúc với chất độc (cadmium, amiăng, trichloroethylene...), tìm hiểu tiền sử bệnh lý của gia đình.
Theo một nghiên cứu về ung thư thận năm 2021 của Đại học Trung tâm Michigan (Mỹ), dù bệnh ung thư thận không thể chữa khỏi, nhưng bác sĩ có thể làm chậm quá trình phát triển, hạn chế các biến chứng. Tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư thận sau 5 năm điều trị khoảng 75%.
