Năm Ất Tỵ 2025 có hai tháng 6
Dương lịch hiện là lịch được sử dụng phổ biến trên toàn cầu dựa trên chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời, kéo dài khoảng 365,2422 ngày. Để điều chỉnh số ngày lẻ này, Dương lịch áp dụng quy tắc năm nhuận, cứ bốn năm lại thêm một ngày, đưa tổng số ngày của năm nhuận lên 366.
Ngược lại, Âm lịch hoạt động dựa trên chu kỳ tròn khuyết của Mặt Trăng. Một tháng âm lịch, còn gọi là tháng sóc vọng, kéo dài khoảng 29,53 ngày. Do đó, một năm âm lịch thông thường chỉ có 354 hoặc 355 ngày, ngắn hơn dương lịch khoảng 11 ngày.
Để làm cho độ dài của năm âm lịch gần với năm dương lịch (năm hồi quy), và thứ tự các tháng phù hợp với bốn mùa, lịch âm lịch sử dụng phương pháp thêm tháng nhuận để bù đắp chênh lệch thời gian. Việc sắp xếp tháng nhuận có liên quan đến các tiết khí.
Trong năm âm lịch, tháng âm lịch đầu tiên sau Đông chí mà không có trung khí được xác định là tháng nhuận. Trung khí là 12 tiết khí trong số 24 tiết khí được xếp theo thứ tự chẵn bắt đầu từ Lập xuân (như Vũ thủy, Xuân phân, Cốc vũ,…).
Một năm âm lịch nhuận có 13 tháng, dài khoảng 384 ngày. Cứ khoảng 19 năm âm lịch thì có 7 năm nhuận, do đó có câu nói “mười chín năm bảy nhuận”.
Năm 2024 dương lịch là năm nhuận, có 366 ngày, năm Giáp Thìn âm lịch là năm thường, có 354 ngày, năm dương lịch dài hơn năm âm lịch 12 ngày. Còn năm 2025 dương lịch là năm thường, có 365 ngày, năm Ất Tỵ âm lịch là năm nhuận, có tháng 6 nhuận, tổng cộng 384 ngày, ngược lại dài hơn năm dương lịch những 19 ngày.
Một cách tính đơn giản để xác định năm nhuận theo Âm lịch là chia năm đó cho 19. Nếu số dư là một trong các số: 0, 3, 6, 9, 11, 14, hoặc 17, thì năm đó có tháng nhuận.
Việc điều chỉnh tháng nhuận không chỉ đảm bảo Âm lịch phản ánh đúng chu kỳ tròn khuyết của Mặt Trăng mà còn giữ cho các mùa và tiết khí không bị lệch xa so với thực tế. Điều này giúp lịch Âm phù hợp với nông nghiệp, lễ hội và các hoạt động văn hóa truyền thống.
Các năm nhuận trong thế kỷ 21
Trong thế kỷ 21, có tổng cộng 24 năm nhuận, xuất hiện theo quy luật 4 năm một lần, nhằm điều chỉnh sự chênh lệch giữa năm dương lịch và năm thiên văn. Các năm nhuận trong thế kỷ 21 bao gồm: 2004, 2008, 2012, 2016, 2020, 2024, 2028, 2032, 2036, 2040, 2044, 2048, 2052, 2056, 2060, 2064, 2068, 2072, 2076, 2080, 2084, 2088, 2092, và 2096.
Hiểu rõ về cách tính năm nhuận giúp chúng ta nắm bắt rõ hơn về lịch và thời gian, đồng thời thấy được sự kỳ diệu của các quy luật thiên văn. Việc bổ sung ngày hoặc tháng nhuận là một cơ chế thông minh, giúp con người duy trì sự đồng bộ giữa lịch và chu kỳ vận động của vũ trụ.
