PGS.TS Nguyễn Quang, Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Việt Đức, Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam, viêm mào tinh hoàn là tình trạng viêm nhiễm của mào tinh hoàn, phần tiếp nối giữa tinh hoàn và ống dẫn tinh.
Bệnh hay gặp ở nam giới từ 18 – 50 tuổi, có thể ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của nam giới vì đây là độ tuổi sinh sản.
PGS Quang cho biết, viêm mào tinh hoàn cấp tính có biểu hiện đau và sưng nề vùng mào tinh trong vài ngày. Viêm mào tinh hoàn mạn tính có đặc điểm đau và viêm nhiễm mào tinh hoàn kéo dài trên 6 tuần.
Nhiều khi, viêm mào tinh hoàn lan sang cả tổ chức xung quanh như tinh hoàn, gây nên tình trạng phối hợp viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn.
Nguyên nhân gây viêm mào tinh hoàn - tinh hoàn
PGS Quang chia sẻ, căn nguyên gây bệnh viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn chưa được biết rõ ràng.
Tuy nhiên, một số khảo sát cho rằng do sự trào ngược nước tiểu nhiễm khuẩn từ niệu đạo tuyến tiền liệt qua ống dẫn tinh vào mào tinh hoàn. Một số bệnh như hẹp niệu đạo, u phì đại tính tuyến tiền liệt… làm tăng khả năng trào ngược nước tiểu nhiễm khuẩn vào hệ thống ống dẫn tinh.
Viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn có thể gặp ở nam giới tập thể dục nặng trong tình trạng nhịn tiểu, bàng quang căng chứa đầy nước tiểu.
Ngoài ra, đặt dụng cụ niệu đạo cũng là yếu tố nguy cơ cao gây viêm mào tinh hoàn. Mặt khác, viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn cũng thường phối hợp với viêm niệu đạo và viêm tuyến tiền liệt.
"Ngày nay, một bộ phận nam giới có thói quen "tự nghịch" dương vật bằng cách đút que bông, tóc vào niệu đạo, có thể gây xước niêm mạc niệu đạo, viêm niệu đạo…, hậu quả có thể gây viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn", PGS Quang cho biết.
Cũng theo PGS Quang, viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn có thể do nhiễm khuẩn lan sang từ đường máu. Một số vi khuẩn gây bệnh có thể gặp là escherichia coli, neisseria meningitide, vi khuẩn lao… Viêm tinh hoàn có thể do virus (ví dụ: virus quai bị).
Các biến chứng của viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn
Theo PGS Quang, biến chứng của viêm mào tinh hoàn - tinh hoàn có thể bao gồm:
- Áp xe hoặc viêm mủ ở bìu, có thể vỡ, rò ra da.
- Nhồi máu tinh hoàn do phù nề làm hạn chế lưu lượng dòng máu chảy.
- Vô sinh thứ phát.
- Teo tinh hoàn, suy sinh dục.
Viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn có thể dẫn đến vô sinh
PGS Quang cũng cho biết, nếu không được điều trị kịp thời, viêm mào tinh hoàn, tinh hoàn có thể dẫn đến vô sinh.
Viêm nhiễm làm giảm chất lượng tinh trùng và thay đổi tinh dịch. Tinh trùng bị giảm số lượng và chất lượng có thể trực tiếp do viêm nhiễm hoặc gián tiếp do môi trường sống (tinh dịch) bị ảnh hưởng.
Viêm nhiễm nếu không được điều trị thích hợp có thể dẫn đến tắc ống dẫn tinh. Mặc dù tinh hoàn có thể sinh tinh trùng nhưng do tắc nên tinh trùng không thể ra ngoài. Hậu quả là trong tinh dịch không có tinh trùng.
Viêm nhiễm làm hệ thống hàng rào miễn dịch của cơ thể với tinh trùng (hàng rào máu – tinh hoàn) bị phá hỏng. Tinh trùng đối với cơ thể có thể coi là dị vật. Bình thường cơ thể có hàng rào miễn dịch để tránh không cho tinh trùng tiếp xúc với hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Do đó tinh trùng sinh ra tồn tại được trong cơ thể nam giới. Khi hệ thống hàng rào miễn dịch của cơ thể với tinh trùng bị phá hỏng thì tinh trùng sinh ra hệ thống miễn dịch của cơ thể nam giới tạo ra kháng thể kháng tinh trùng và tự tiêu diệt tinh trùng của chính mình.
"Vì viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn có thể gây nhiều biến chứng, trong đó có vô sinh nên khi nam giới bị bệnh viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn cần phải đi khám và điều trị kịp thời để tránh xảy ra những điều đáng tiếc", PGS Quang khuyến cáo.
