Thực phẩm tốt cho não rất cần được bổ sung hàng ngày cho cả người lớn và trẻ nhỏ để giúp trẻ thông minh, học bài mau thuộc, giúp người già minh mẫn, người trẻ tỉnh táo, làm việc hiệu quả, phòng tránh được chứng stress, trầm cảm do áp lực cuộc sống.
Vậy thực phẩm bổ cho não bộ là những gì? Hãy cùng chúng tôi đi tìm “thần dược” cho não để cùng áp dụng chăm sóc sức khoẻ não bộ.
Tầm quan trọng của bộ não
Não hay còn gọi là óc, đây là một bộ phận quan trọng số 1 của sự sống ở động vật có xương sống trong đó có con người.
Não là trung tâm điều khiển hệ thần kinh trung ương, nó chịu trách nhiệm điều khiển hành vi. Não được đặt trên đầu và được bảo vệ bởi hộp sọ, nằm gần với các giác quan (thị giác, thính giác, khướu giác, vị giác) và cơ quan cảm giác về thăng bằng (equilibrioception).
Đây là cơ quan phức tạp nhất trên cơ thể người với hơn 86 tỉ tế bào thần kinh, mỗi tế bào thần kinh liên kết với khoảng 100 ngàn tế bào thần kinh khác. Ở não có 2 loại chất xám và chất trắng: Chất xám chủ yếu gồm các thân tế bào thần kinh còn chất trắng thì chủ yếu là các sợi liên kết các tế bào thần kinh. Những sợi thần kinh được tách ly bằng chất Myelin do tế bào Oligodendroglia tạo ra.
Bộ não liên lạc với cơ thể con người thông qua tuỷ sống và những sợi dây thần kinh. Mọi hành vi của con người đều được thúc đẩy bởi hoạt động của não bộ. Mọi sự thay đổi hành vi đều phải tương ứng với sự thay đổi bên trong não bộ.
Làm gì tốt cho não?
Cũng như bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, khi được chăm sóc, yêu thương nó sẽ trở nên trẻ trung và khoẻ mạnh hơn, bộ não cũng không phải là một ngoại lệ. Do vậy, muốn não bộ luôn khoẻ mạnh, làm cách nào để tăng cường trí nhớ thì bạn cần ghi nhớ các điều sau:
Luôn động não
Nếu bạn không động não, đồng nghĩa với việc bạn đang lãng phí bộ não của mình. Luôn trải nghiệm những điều mới mẻ sẽ giúp kích thích não giúp não trở nên linh hoạt như đọc sách, tham gia một khoá học yêu thích, học ngôn ngữ mới, chơi game… những thay đổi này sẽ giúp trí não thông minh hơn.
Rèn luyện trí nhớ
Trí thông minh một phần được thừa hưởng từ di truyền, nhưng phần nhiều được hình thành từ sự rèn luyện. Vì vậy, bộ não luôn cần được lắp đầy và trao cho nó nhiều thử thách khác nhau. Bất kể bạn rèn luyện não bộ bằng cách nào bạn cũng không ngừng tập ghi nhớ mọi thứ xung quanh khi thu vào mắt mình từ màu sắc đến số. Những điều này hoàn toàn giúp trí nhớ được cải thiện.
Vân động thể chất
Hoạt động thể chất giúp các chức năng của não phát triển. Sự thay đổi tuổi tác về mặt sinh học và nhận thức sẽ được cải thiện tích cực.
Bên canh đó, khi cơ thể vận động, sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn đến các nơi liên quan đến các hoạt động lưu giữ thông tin và hình thành ký ức sẽ được bảo vệ. Nhờ đó trí nhớ hay nhận thức được củng cố.
Tư duy tích cực
Sức mạnh của não bộ là sức mạnh của tư duy tích cực. Khi tư duy tích cực, bạn sẽ thoát khỏi tình trạng suy nghĩ tiêu cực, căng thẳng và tức giận.
Cần biết rằng, suy nghĩ tiêu cực sẽ hủy diệt các tế bào thần kinh khiến não ngừng hẳn việc sản sinh ra những suy nghĩ mới.
Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ là thần dược cho não bộ. Não không thể hoạt động tốt và khó tập trung khi cơ thể mệt mỏi. Giấc ngủ giúp tái sinh các tế bào não, làm lành các hư tổn ở các cơ, tế bào thần kinh, động mạch… và chuẩn bị tâm trí cho những hoạt động tiếp theo. Một giấc ngủ sâu vào ban đêm sẽ góp phần tái tạo năng lượng cho não giảm thiểu căng thẳng và áp lực công việc vào ban ngày.
Tẩm bổ cho não
Dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khoẻ của não bộ. Não bộ hấp thụ khoảng 20% chất dinh dưỡng của cơ thể. Do vậy, bạn cần chọn các thực phẩm tốt cho lưu thông máu não. Hãy ưu tiên các loại rau xanh, trái cây, chất béo tốt từ dầu thực vật, thay đổi khẩu vị từ thịt bằng cá, và bổ sung thêm các dưỡng chất và vitamin cần thiết.
Đọc sách
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, đọc sách là cách rèn luyện tốt nhất cho sự phát triển của não. Bởi khi đọc các vùng thần kinh trong não sẽ được kích thích, sự tò mò được khơi gợi và tâm trí được mở rộng, luyện cho trí não phát huy sức tưởng tượng và cải thiện khả năng sáng tạo.
Nuôi dưỡng trí tò mò
Trí tò mò là động lực của sự phát triển, vì vậy hãy không ngừng chất vấn, đặt câu hỏi rồi tự tìm câu trả lời? Thói quen tò mò về những điều xung quanh là cách rèn luyện cho não bộ thêm linh hoạt và sắc bén.
Quan sát và ghi nhớ
Làm cách nào để tăng cường trí nhớ? Khi quan sát và chú ý nhiều hơn sẽ tạo cơ hội để bộ não luyện tập ghi nhớ. Vì vậy bạn hãy tập rời bỏ các thiết bị công nghệ để não có cơ hội vận động tư duy. Chẳng hạn thay vì dùng google map để định vị bản đồ, bạn dùng dùng bản đồ giấy.
Ăn gì bổ trí nhớ?
Ăn gì bổ não tăng trí nhớ? Có rất nhiều loại thực phẩm tốt cho trí não chẳng hạn như các thực phẩm dưới đây:
Cá - Thực phẩm tốt cho não
Chất béo thiết yếu có tác dụng cấu tạo màng tế bào thần kinh như Omega 3. Đây là loại chất béo cần thiết cho sự phát triển và duy trì các chức năng của bộ não có nhiều trong các loại cá như; cá basa, trích, hồi, thu, cá ngừ, đặc biệt là cá hồi. Vì vậy, bạn nên bổ sung cá 3 lần/tuần và thỉnh thoảng bổ sung dầu cá để tăng cường trí não.
Trứng - Thực phẩm tốt cho não
Trứng rất giàu protein, chất dinh dưỡng, đặc biệt là choline và các loại vitamin B. Choline có trong lòng đỏ trứng gà có vai trò quan trọng trong việc sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh trong não, từ đó giúp điều chỉnh tâm trạng, hành vi và bộ nhớ. Nó cũng hỗ trợ sự tỉnh táo và cải thiện hiệu năng nhận thức. Do vậy trứng được xếp vào nhóm thực phẩm tốt cho trí não được yêu thích và sử dụng rộng rãi.
Thực phẩm chứa nhiều kẽm - Thực phẩm tốt cho não
Kẽm là một chất rất quan trọng đối với sức khoẻ não bộ. Khi cơ thể thiếu kẽm sẽ dẫn đến giảm trí nhớ. Kẽm có nhiều trong thịt, cá, hải sản, đặc biệt có nhiều trong con hàu.
Rau xanh – thực phẩm tốt cho não
Ăn gì để bổ não nhớ lâu? Vitamin và chất khoáng có vai trò tích cực trong hoạt động chuyển hoá và chống ôxy hoá tế bào não. Khi thiếu vitamin B, đặc biệt là axit folic và vitamin B12 sẽ gây ra thiếu máu, dẫn đến oxy cần thiết cho não không được cung cấp đủ.
Trong khi đó, rau xanh lại chứa nhiều vitamin và các chất chống oxy hóa, giúp cho sự minh mẫn. Rau xanh cũng chứa nhiều axit folic, có tác dụng ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Các loại ra lá xanh như bông cải xanh, cải bắp, súp lơ và rau bina rất giàu vitamin B6, B12 và axit folic. Đây là các hợp chất cần thiết để não giảm mức độ homocysteine, nguyên nhân gây nên hiện tượng quên lãng, thậm chí là bệnh Alzheimer.
Trái cây tươi – thực phẩm tốt cho não
Các loại quả tươi chứa nhiều vitamin lại và các chất chống oxy hóa như cam, quýt, ổi, bưởi… Vitamin C có nhiều trong rau, hoa quả (cam, quýt…)… cũng là những loại thực phẩm tốt cho trí não cần được bổ sung trong thực đơn hàng ngày.
Ngũ cốc – thực phẩm tốt cho não
Ngũ cốc như gạo nâu, yến mạch và các loại ngũ cốc khác được là loại thực phẩm tăng cường trí thông minh nhờ có thể làm tăng lượng máu cung cấp oxy cho não và giúp não được cung cấp đầy đủ glucose để hoạt động tốt.
Vitamin B1 có nhiều trong cơm (nấu bằng gạo không xay sát kỹ), các loại đậu, đỗ, vừng, lạc, lòng đỏ trứng, thịt (lợn, bò).
Thức ăn nào có hại cho não?
Bánh nướng
Các loại bánh cookie, bánh ngọt và nhiều loại bánh nướng khác chứa một lượng chất béo trans gây tổn hại cho trí nhớ. Do vậy hãy kiểm tra hàm lượng chất béo trans có trong các sản phẩm bánh và hạn chế ăn đến mức tối đa.
Chế độ ăn Low-Carb
Một chế độ ăn không có carb sẽ phá hoại tâm trạng và năng lượng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ, đặc biệt là về trí nhớ ngắn hạn và dài hạn. Do dó, thay vì loại bỏ hoàn toàn carbohydrates khỏi chế độ ăn, bạn nên lựa chọn chế độ lành mạnh hơn như diêm mạch và gạo lứt để thay thế.
Đồ ăn chứa nhiều đường
Sử dụng hàm lượng fructose cao trong thời gian dài sẽ gây tác hại đến khả năng tiếp nhận và ghi nhớ thông tin của não. Vì vậy đường được các chuyên gia khuyến cáo là nên hạn chế trong chế độ ăn hàng ngày vì ngoài ra nó còn gây hại cho cả tim mạch, làm tăng khả năng tích mỡ cho cơ thể, thúc đẩy quá trình lão hoá sớm.
Đồ uống có cồn
Các chất gây nghiện sẽ làm tê liệt các tế bào thần kinh, hoặc khiến chúng bị kích động quá mức dẫn đến tổn thương não bộ. Do vậy, bia, rượu, thuốc lá, thuốc phiện luôn được khuyến cáo đối với sức khoẻ của não bộ cũng như sức khoẻ tổng quát.
Đồ ăn chứa nhiều muối
Hàm lượng natri dư thừa trong cơ thể sẽ làm cản trở quá trình lưu thông máu lên não. Và khi các tế bào não không được bổ sung oxy kịp thời thì tình trạng lão hóa sẽ xảy ra và khiến việc nhận thức của bạn bị chậm, nhanh quên.
Đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ
Những loại đồ ăn nhanh... thường chứa nhiều dầu mỡ làm sản sinh hàm lượng oxy hóa cao, gây rối loạn hệ thống trao đổi chất, từ đó thúc đẩy quá trình lão hóa tế bào, làm ảnh hưởng tới vùng não bộ, gây suy giảm trí nhớ.
Thực phẩm tốt cho não và thực phẩm không tốt cho trí não có ở khắp mọi nơi, việc quan trọng là chúng ta cần phân biệt rõ để có lựa chọn tốt cho sức khoẻ não bộ. Qua bài viết này, chúng tôi hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc các thông tin bổ ích về thực phẩm tốt cho não.