Chúng ta dành khoảng một phần ba cuộc đời để ngủ. Và giấc ngủ rất quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần tổng thể, là thời gian phục hồi cho cơ thể và tâm trí, Cavan Chan, huấn luyện viên sức khỏe về giấc ngủ và y học chức năng có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết.
Trong các giai đoạn khác nhau của giấc ngủ, chất thải trao đổi chất được loại bỏ, các tế bào trải qua quá trình sửa chữa và tái tạo, đồng thời ký ức của chúng ta được tổ chức và củng cố.
Huấn luyện viên Chan nói: “Chính vì tác dụng phục hồi này mà giấc ngủ có thể được coi là nền tảng của sức khỏe”.
Khoảng 30% dân số thế giới bị ảnh hưởng bởi chứng mất ngủ – khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ, ngủ đủ giấc hoặc ngủ ngon.
Một nghiên cứu được công bố trong tháng này trên tạp chí PLoS One cho thấy khoảng 44% bệnh nhân mắc bệnh tim cũng gặp phải chứng rối loạn này.
Hậu quả ngắn hạn và dài hạn của tình trạng thiếu ngủ như vậy đã được ghi nhận rõ ràng.
Những tác động ngắn hạn bao gồm khó chịu, mệt mỏi, kém tập trung, lo lắng, các vấn đề về trí nhớ, mất thăng bằng, tâm trạng thấp và tăng cảm giác thèm ăn những thực phẩm không lành mạnh.
Về lâu dài, việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì và tiểu đường.
Các nghiên cứu mới cho thấy ngủ không đủ chất lượng cũng có hại cho tim.
Vào tháng 6/2023, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã thông báo rằng giấc ngủ lành mạnh là điều cần thiết để có sức khỏe tim mạch tối ưu, cùng với bảy thói quen về sức khỏe và lối sống khác: hạn chế tiếp xúc với nicotin ; tập thể dục; duy trì cân nặng khỏe mạnh; sử dụng một chế độ ăn uống bổ dưỡng; giữ mức cholesterol, đường huyết và huyết áp ở mức kiểm soát.
Vào tháng 2 năm 2023, Trường Cao đẳng Tim mạch Hoa Kỳ đã trình bày nghiên cứu mới cho thấy những người ngủ 5 giờ mỗi đêm hoặc ít hơn có nguy cơ bị đau tim cao nhất.
Và một nghiên cứu của Đại học Sydney ở Úc, được công bố vào tháng 3 năm 2023 trên tạp chí BMC Medicine, cho thấy giấc ngủ kém có liên quan đến sức khỏe tim mạch kém trong nhiều năm.
Nghiên cứu PLoS One được công bố gần đây đã kết luận rằng những người bị mất ngủ có nguy cơ tử vong, đau tim và bệnh tim mạch cao hơn.
Tiến sĩ Adrian Cheong, bác sĩ tim mạch Hồng Kông, giải thích mối liên hệ này.
Ông nói : “Cơ thể tuân theo nhịp sinh học - đây là đồng hồ bên trong của chúng ta, ảnh hưởng đến chu kỳ ngủ của chúng ta và kiểm soát các cách khác mà cơ thể chúng ta hoạt động và tự sửa chữa”.
“Những kiểu sửa chữa và tái tạo này đều ảnh hưởng đến trái tim của chúng ta. Nếu chúng ta ngủ kém, quá ít hoặc thậm chí quá nhiều, nó sẽ phá vỡ quá trình sửa chữa và tái tạo của cơ thể cũng như các mô hình hormone và điều này có thể gây ra tổn thương nhanh chóng cho tim và hệ thống mạch máu của chúng ta”, ông nói thêm.
Nhưng để có được giấc ngủ chất lượng tốt từ bảy đến tám giờ được khuyến nghị mỗi đêm có thể là một thách thức.
Căng thẳng là một nguyên nhân chính gây mất ngủ, theo huấn luận viên Chan. Chúng ta không thể hoặc không muốn giải phóng những suy nghĩ hoặc cảm xúc đang làm phiền trước khi đi ngủ.
Căng thẳng khiến chúng ta xoay xoay, vừa mơ màng và thức giấc không cảm thấy được sảng khoái.
Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là một lý do khác khiến giấc ngủ bị gián đoạn. Tiến sĩ Cheong cho biết OSA có thể khiến người bệnh ngừng thở nhiều lần trong đêm, ảnh hưởng đến huyết áp và gây áp lực lên tim và các cơ quan khác.
Các yếu tố nguy cơ phổ biến liên quan đến OSA bao gồm thừa cân, cổ dày hơn, đường thở bị thu hẹp và một số vấn đề sức khỏe nhất định như rung tâm nhĩ - nhịp tim không đều. Là nam giới hoặc người già và có tiền sử gia đình mắc OSA cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Những người làm ca và những người thường xuyên đi du lịch bao gồm cả phi công và tiếp viên hàng không, những người gặp phải tình trạng jet lag do liên tục ở các múi giờ khác nhau, đặc biệt khó có được giấc ngủ chất lượng tốt.
Tiến sĩ Cheong nói : “Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp, đột quỵ và đau tim cao hơn ở nhóm này vì giấc ngủ của họ thường bị gián đoạn”.
“Những người thường xuyên phải đối mặt với tình trạng lệch múi giờ có xu hướng có lượng hormone căng thẳng cao như adrenaline và cortisol lưu thông trong máu; cơ thể của họ phải tiếp tục sản xuất những hormone này để chống lại tác động của tình trạng lệch múi giờ và điều này có thể ảnh hưởng đến tim của họ.”
Để có một giấc ngủ đêm yên tĩnh và không bị gián đoạn, điều quan trọng là phải tuân theo lịch trình: đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
Các chuyên gia cũng khuyên bạn nên tránh uống rượu, caffeine, ăn nhiều và các hoạt động kích thích vài giờ trước khi đi ngủ và thực hiện nghi thức thư giãn.
Vì thế tiến sĩ Cheong khuyên bạn nên tắm nước ấm, đọc sách hoặc thực hiện một hoạt động thư giãn khác để giúp dễ ngủ.