Sữa tươi (hay còn gọi là “kacha doodh”) là sữa từ động vật, thường là bò và dê, được sử dụng trực tiếp bởi con người mà không trải qua quá trình thanh trùng. Bắt đầu từ những năm 1900, sữa tươi phổ biến trên toàn thế giới.

Một số người cho rằng sữa tươi nhiều dinh dưỡng hơn sữa tiệt trùng, nhưng các chất dinh dưỡng quan trọng trong sữa không bị ảnh hưởng bởi quá trình tiệt trùng.

Uống sữa tươi bị tiêu chảy có thể do ảnh hưởng của chất lượng sữa hoặc khả năng hấp thụ của cơ thể. Thật đáng tiếc nếu bạn bỏ qua thực phẩm thơm ngon, bổ dưỡng này chỉ vì lo ngại bị đau bụng tiêu chảy. Để an tâm uống sữa mỗi ngày, bạn nên tìm hiểu vì sao lại bị tiêu chảy sau khi uống sữa và cách khắc phục.

Nguyên nhân uống sữa tươi bị tiêu chảy

Cơ thể không dung nạp lactose

Theo bài viết trên website Bệnh viện Vinmec, lactose là loại đường xuất hiện nhiều trong sữa (cả sữa mẹ và sữa bò). Đường lactose khi vào đến ruột non sẽ được men lactase phân chia thành 2 loại đường đơn (galactose và glucose) hấp thu vào cơ thể.

Tuy nhiên, vì lý do nào đó, đường lactose và men lactase không cân xứng (lượng lactose nhiều vượt ngưỡng khả năng tiêu hóa của men lactase) sẽ dẫn tới tình trạng kém hấp thu lactose.

Từ đó gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi và đi ngoài lỏng (tiêu chảy). Ba triệu chứng này gọi là tình trạng không dung nạp lactose. Triệu chứng khó chịu trên thường diễn ra từ 15 phút đến vài giờ sau khi dùng các sản phẩm từ sữa có chứa đường lactose.

Dị ứng với protein trong sữa

Protein trong sữa vô hại nhưng với cơ địa có hệ miễn dịch phản ứng quá mức thì có thể gây dị ứng. Cơ thể hiểu nhầm protein trong sữa có hại nên tự sản xuất kháng thể chống lại chúng.

Quá trình giải phóng histamine dẫn tới dị ứng trong vòng vài phút hoặc vài giờ sau đó. Bên cạnh triệu chứng đau bụng, tiêu chảy thì người bị dị ứng còn chóng mặt, buồn nôn thậm chí sốc phản vệ.

Uống sữa bị tiêu chảy do mắc bệnh về đại tràng

Ít ai biết rằng bệnh viêm đại tràng, co thắt đại tràng có thể gây ra hiện tượng kích ứng sau khi uống sữa. Nguyên nhân do chức năng tiêu hóa ở người bệnh bị suy giảm, trong khi sữa lại là thực phẩm giàu dinh dưỡng.

Khi nằm ở đường ruột, chúng sẽ lên men, khiến người bệnh thấy đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy. Bạn nên cân nhắc kỹ lưỡng nếu lăn tăn viêm đại tràng có được uống sữa không.

Uống sữa kém chất lượng dẫn tới tiêu chảy

Chất lượng của sữa cũng là yếu tố ảnh hưởng tới khả năng tiêu hóa. Thị trường hiện nay có rất nhiều loại sữa làm giả thương hiệu lớn, sữa nhiễm khuẩn, sữa hết hạn sử dụng được gian thương đóng gói lại.

Uống sữa không đảm bảo chất lượng dễ dẫn tới rối loạn tiêu hóa, là nguyên nhân gây uống sữa bị tiêu chảy, đau bụng. Thậm chí, người uống có thể bị ngộ độc, sốc phản vệ rất nguy hiểm.

Bảo quản và sử dụng sữa chưa đúng cách

Nếu uống sữa bị tiêu chảy, bạn thử xem lại cách bảo quản và pha sữa đã hợp vệ sinh hay chưa. Nếu hộp sữa bị hở, bị thủng dễ khiến côn trùng, bụi bẩn và không khí bên ngoài lọt vào gây nhiễm khuẩn. Bảo quản sữa ở nơi ẩm ướt dễ sản sinh nấm, mốc.

Các dụng cụ pha sữa như cốc, thìa, nước nếu không được vệ sinh và cất giữ ở nơi sạch sẽ cũng là nguy cơ khiến sữa bị nhiễm bẩn.

Uống sữa bị tiêu chảy do chưa quen uống

Nếu trước đó chưa từng uống sữa thì lần đầu tiên uống sữa bạn có thể bị đau bụng, tiêu chảy. Đây là hiện tượng bình thường vì cơ thể chưa quen, chưa hấp thụ được dưỡng chất trong sữa. Hoặc khi đang uống quen một loại sữa này, lần đầu bạn chuyển sang uống một loại sữa khác cũng có thể bị tiêu chảy.

Cách khắc phục khi uống sữa bị tiêu chảy

Xác định được những nguyên nhân bị tiêu chảy sau khi uống sữa, bạn sẽ biết cách khắc phục. Theo bài viết của TS.BS Lê Thanh Hải trên Báo Sức khỏe & Đời sống, nếu bạn đang bị tiêu chảy sau khi uống sữa do dị ứng sữa, thì cách duy nhất là kiêng sữa. Tuy nhiên do sữa là thành phần thường được sử dụng trong một số thực phẩm, nên điều này có thể hơi khó.

Dưới đây là những một số cách phòng ngừa tiêu chảy khi dùng các sản phẩm từ sữa:

- Nếu cơ địa không dung nạp lactose trong sữa bò, bạn nên uống sữa không chứa lactose.

- Một số người có thể ăn sản phẩm làm bằng sữa nóng như thực phẩm nướng, hoặc sữa chế biến như sữa chua. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định thực phẩm nào cần tránh xa.

- Trường hợp đau bụng do dị ứng chất đạm trong sữa, bạn thử đổi sang sữa khác có nguồn gốc thực vật như sữa đậu nành, sữa hạt, sữa bắp. 

- Đối với bệnh nhân viêm đại tràng uống sữa bị đau bụng tiêu chảy, muốn khắc phục thì cần phải điều trị khỏi bệnh.

- Khi mua sữa, bạn chọn nơi uy tín và thương hiệu chất lượng, chú ý đến hạn sử dụng. Nên bảo quản sữa ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh bị hấp hơi hoặc ẩm mốc.

- Nếu là lần đầu tiên làm quen với sữa hoặc đổi sữa mới và bị đau bụng, bạn thử ngừng vài ngày sau đó uống trở lại nhưng với một lượng nhỏ. Hãy tập cho hệ tiêu hóa quen với việc hấp thụ dưỡng chất có trong sữa, sau đó tăng dần lên.